Đề học sinh giỏi Ngữ văn Lớp 6 - Năm học 2018-2019 (Có hướng dẫn làm bài)

ĐỀ HSG VĂN 6 ( 2018-2019) CÓ ĐÁP ÁN
I. Đọc hiểu văn bản.
 Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi từ 1 đến 4:
 “Gia đình nọ rất quý mến ông lão mù nghèo khổ và rách rưới - người hàng tuần vẫn mang rau đến bán cho họ. Một hôm, ông lão khoe: “Không biết ai đã để trước cửa nhà của tôi một thùng quần áo cũ”. Gia đình biết ông lão cũng thiếu thốn nên rất vui: “Chúc mừng ông! Thật là tuyệt!” Ông lão mù nói: “Tuyệt thật! Nhưng tuyệt nhất là vừa đúng lúc tôi biết có một gia đình thực sự cần quần áo đó.”.
 ( Phỏng theo Những tấm lòng cao cả)
Câu 1. (1 điểm) Tìm chỉ từ có trong đoạn trích trên và nêu ý nghĩa của chỉ từ vừa tìm được.
Câu 2. (1 điểm) Tìm và liệt kê các cụm danh từ có trong đoạn trích.
Câu 3. (2 điểm) Vì sao gia đình nọ lại thấy vui và lên tiếng chúc mừng ông lão khi ông nhận được thùng quần áo cũ?
Câu 4. (2 điểm) Điều gì khiến em thực sự cảm động khi đọc câu chuyện trên. Hãy lí giải sự lựa chọn của mình.
II. Tạo lập văn bản.
Câu 5. Từ nội dung phần Đọc – hiểu, em hãy viết đoạn văn nêu suy nghĩ của mình về tình yêu thương trong cuộc sống.
Câu 6. Miêu tả cảnh dòng sông quê hương em dựa theo đoạn thơ sau:
Dòng sông mới điệu làm sao
Nắng lên mặc áo lụa đào thướt tha
Trưa về trời rộng bao la
Áo xanh sông mặc khác nào mới may
Chiều chiều thơ thẩn áng mây
Cài lên màu áo hây hây ráng vàng
Đêm thêu trước ngực vầng trăng
Trên nền nhung tím trăm ngàn sao lên ...
 (Trích "Dòng sông mặc áo" - Nguyễn Trọng Tạo)
===========================================
Họ và tên HS: ..
HƯỚNG DẪN LÀM BÀI
I. Đọc hiểu văn bản.
Câu 1. (1 điểm) Gia đình nọ, quần áo đó => xác định vị trí của sự vật trong không gian.
Câu 2. (1 điểm) Gia đình nọ, ông lão mù nghèo khổ và rách rưới, một hôm, một thùng quần áo cũ, ông lão mù, một gia đình, quần áo đó.
Câu 3. (2 điểm) Vì họ rất quý ông lão nghèo khổ, rách rưới; Họ biết ông thiếu thốn và thùng quần áo đó là quà tặng của ai đó dành cho ông lão, để ông có thêm quần áo mặc thay những bộ đã rách. 
Câu 4. (2 điểm) Có thể lựa chọn các chi tiết:
Cảm động bởi ai đó đã âm thầm giúp đỡ ông lão: mang cho lão thùng quần áo cũ.
Cảm động trước tấm lòng của ông lão: mang thùng quần áo cho người cần nó hơn.
(Lí giải sự lựa chọn hợp lý).
II. Tạo lập văn bản.
Câu 5. Viết thành đoạn văn đảm bảo một số ý sau đây:
- Tình yêu thương là sự quan tâm chia sẻ đối với những người bất hạnh, nghèo khổ.
- Tình yêu thương là tấm lòng nhân ái, thể hiện tâm hồn trong sáng, cao đẹp, mang lại niềm vui, niềm hạnh phúc
- Ngay cả khi phải sống cuộc sống nghèo khổ hay chịu sự bất hạnh thì con người vẫn cần sự quan tâm đến người khác, nhất là những người nghèo khổ, bất hạnh hơn mình. 
- Tình thương yêu giữa con người với con người là không phân biệt giàu nghèo giai cấp
- Được yêu thương, giúp đỡ người khác là niềm vui, nguồn hạnh phúc, ý nghĩa của sự sống và cách nâng tâm hồn mình lên cao đẹp hơn. 
- Đừng bao giờ thờ ơ, vô cảm trước nỗi khổ đau, bất hạnh của người khác và cũng đừng vì nghèo khổ hay bất hạnh mà trở nên hẹp hòi, ích kỷ, sống trái với đạo lý con người: Thương người như thể thương thân.
- Đồng tình với thái độ sống có tình thương và trách nhiệm với mọi người, khích lệ những người biết mở rộng tâm hồn để yêu thương, giúp đỡ người khác. Phê phán thái độ sống cá nhân, ích kỷ, tầm thường. 
Câu 6. Chú ý viết đúng thể loại văn miêu tả. cần miêu tả con sông quê hương qua 4 thời khắc trong ngày: sáng – trưa – chiều – tối. Mỗi thời điểm con sông quê hương có một vẻ đẹp riêng. Một vài lưu ý về con sông trong đoạn thơ:
- Cần miêu tả dòng sông đẹp thơ mộng.
- Dòng sông trở nên sống động, có hồn, giống như một người thiếu nữ xinh đẹp, điệu đà, duyên dáng, biết làm đẹp cho mình bằng những tấm áo tuyệt diệu, những tấm áo ấy được thay đổi liên tục khiến dòng sông biến hóa bất ngờ, mỗi lần biến hóa lại mang một sắc màu lung linh, lại là một vẻ đẹp quyến rũ, vừa thực lại vừa như mơ..., một vẻ đẹp đến ngỡ ngàng khiến người đọc phải say đắm ...
 (Xuất phát từ thực tế: ánh nắng, màu mây trời và cả bầu trời lấp lánh trăng sao buổi tối in hình xuống mặt sông, làm ánh lên những sắc màu lung linh, rực rỡ. Màu nắng, màu mây trời ở các thời điểm trong ngày luôn thay đổi khiến màu sắc của sông cũng thay đổi, như là dòng sông liên tục thay áo mới). 
- Dòng sông vốn là ảnh quen thuộc trong cuộc sống, nhưng ở đây dòng sông trở nên sống động, vừa đẹp vừa quyến rũ, đáng yêu như một con người. 
- Sự quan sát tinh tế, tài tình và tâm hồn, tình yêu thiên nhiên./.