Tài liệu nghị luận xã hội ôn thi vào Lớp 10 - Năm học 2017-2018

 lẫn nhau bằng những hành động cụ thể, nhất là những khi gặp hoạn nạn, khó khăn.
- “đùm bọc” là giúp đỡ, che chở, yêu thương nhau với tất cả tình cảm chân thành.
3. Biểu hiện
- Trong quá khứ: thực tế cho thấy, từ xa xưa, dân tộc Việt Nam ta đã trải qua những cuộc kháng chiến lịch sử, phát triển và xây dựng nước ngày một giàu mạnh xuất phát từ lòng yêu thương đùm bọc, giúp đỡ lẫn nhau.
+ Khi thực dân phương Tây sang xâm lược, nhân dân ta đã phát huy truyền thống tốt đẹp ấy: Nhân dân miền Bắc cũng như miền Nam chung tay, chung sức đánh đuổi giặc ngoại xâm. Khi miền Bắc thống nhất, miền Nam vẫn còn đấu tranh, nhân dân miền Bắc đã ủng hộ nhân dân miền Nam về cả vật chất lẫn tinh thần, biết bao tấm gương vào chiến trường, hỗ trợ thuốc men, pháo đạn
- Ngày nay: Cho đến ngày nay, người Việt Nam ta vẫn tiếp tục thói quen tốt đẹp ấy.
+ Hằng năm, đồng bào miền Trung gặp rất nhiều tai nạn lớn, họ quăng mình trong cơn bão lũ, đau buồn trước những mất mát, gian lao trong cuộc sống. Để giúp đỡ họ, người ta đã tạo ra một số chương trình như ngôi nhà mơ ước, lớp học tình thương Họ đã nhờ vào những nhà tài trợ lương thiện đóng góp những khoản tiền nho nhỏ dù là ít nhưng cũng góp phần xây dựng nên một mái ấm làm cho người miền Trung, để họ được hưởng sung túc, hạnh phúc. Riêng các bạn HS, các bạn cũng ủng hộ tiền và sách vở của mình để giúp đỡ các bạn nhỏ có hoàn cảnh khó khăn khác.
+ Ngoài ra, Nhà nước còn tổ chức các hoạt động giúp đỡ, chia sẻ với những bà mẹ Việt Nam anh hùng và những người có công với cách mạng
4. Vai trò, ý nghĩa
Như vậy, đoàn kết, đùm bọc là một truyền thống quý báu của dân tộc ta. Sống biết đoàn kết sẽ được mọi người yêu quý. Hơn nữa, nó còn giúp con người tạo nên sức mạnh để vượt qua được khó khưn, như Publilius Syrus từng nói: “Nơi nào có sự đoàn kết, nơi đó có chiến thắng”.
5. Bàn luận
Tuy nhiên, bên cạnh thói quen tốt thì đâu đó vẫn còn những người trong xã hội có nhiều thói quen chưa tốt như những kẻ sống ích kỷ, chỉ biết đến lợi ích cá nhân, sống thờ ơ, vô cảm với nỗi đau của những người khác. Họ chỉ biết đứng nhìn người ta gặp khó khăn mà không hề giúp đỡ -> Điều đó là trái với đạo lý dân tộc -> Do đó, cần phải lên án, phê phán, chê trách những con người có thói quen xấu đó.
6. Bài học
a. Nhận thức: Đoàn kết, đùm bọc thật sự là một đức tính cần thiết trong việc xây dựng và hình thành tính cách con người, là một truyền thống tốt cần được phát huy, nhưng để có được thói quen này, mỗi người phải trải qua sự rèn luyện.
b. Hành động:
* Đối với mọi người nói chung: 
- Thường xuyên giúp đỡ mọi người xung quanh.
- Thường xuyên quan tâm, giúp đỡ, hỏi han hàng xóm để xóm làng, địa phương mình luôn khăng khít, vui vẻ, vững mạnh, yên vui.
- Trong gia đình, luôn biết yêu thương, giúp đỡ lẫn nhau, đoàn kết một lòng để cả gia đình luôn được thuận hòa, hạnh phúc.
- Nhân dân cả nước cùng phát huy cao tinh thần đoàn kết “chị ngã em nâng” thì đất nước sẽ vững bước đi lên, không một trở ngại naoflamf chùn bước.
* Đối với HS đang ngồi trên ghế nhà trường
- Biết phấn đấu trong học tập, rèn luyện nhân cách trong sáng, bản lĩnh vững vàng trở thành người hữu ích mai nay đem sức mình xây dựng quê hương đất nước.
- Thường xuyên giúp đỡ mọi người xung quanh từ những việc nhỏ cho đến việc lớn, đặc biệt là với bạn bè, thầy cô, ông bà, cha mẹ..
- Luôn biết hỗ trợ bạn bè trong học tập, giảng lại bài cho bạn nếu bạn chưa hiểu; sau khi tan học giúp cha mẹ việc nhà, trông em
- Chúng ta nên học tập tinh thần đoàn kết, đùm bọc để xây dựng một tập thể lớp vững mạnh, không đánh nhau gây gổ với bạn bè, tạo nên các mối quan hệ tốt đẹp với mọi người. Vận động các bạn trong một lớp cùng chơi với nhau chứ không chia ra chơi theo nhóm để rồi người này nói không tốt về người kia gây ra hiểu lầm.
- Tạo mối quan hệ tốt đẹp với bạn bè thế giới về con người Việt Nam thân thện nhằm thắt chặt hơ nữa tình đoàn kết.
- Tuyên truyền cho mọi người thấy được tác dụng của truyền thống tốt đẹp này.
Từ văn bản “Bàn về đọc sách” của Chu Quang Tiềm, hãy viết một đoạn văn viết về chủ đề: Đọc sách giúp con người trưởng thành về cả trí tuệ và nhân cách” bằng một đoạn văn khoảng ½ trang giấy thi (Vai trò của việc đọc sách). Liên hệ bản thân để tìm ra phương pháp đọc sách sao cho hiệu quả.
GỢI Ý
	1. Nêu vấn đề
	Sách có vai trò vô cùng quan trọng vì “từ cổ chí kim” đọc sách vẫn là con đường hiệu quả để con người chiếm lĩnh tri thức của nhân loại.
2. Vai trò của đọc sách
+ Trước hết, đọc sách giúp con người phát triển về mặt trí tuệ. Sách là một nguồn kho báu vô tận của tri thức, hiểu biết do bản thân con người tạo ra. Nó là sự tích lũy, đúc kết qua những kinh nghiệm sống, bài học mà mỗi con người có thể rút ra qua những tình huống đối nhân xử thế. Có lẽ vì nó mang trong mình mọi tinh hoa, thành quả của nền văn hóa do những thế hệ đời trước tạo ra nên chúng ta có thể mở rộng tầm hiểu biết, trí tuệ ngày càng mở mang. Sách giúp suy nghĩ của con người vượt qua mọi giới hạn về không gian và thời gian. Những cuốn sách về thiên văn của Brun hay Galile mở ra cho mắt chúng ta một bầu trời mới, một chân trời mới của tri thức, thay đổi hoàn toàn suy nghĩ của loài người. Nếu không có những kiến thức ấy thì đến bây giờ loài người vẫn tin rằng Trái Đất là một mặt phẳng thay vì hình cầu, làm thay đổi nhận thức của con người về Trái Đất và sự tồn tại của những hành tinh khác trong hệ mặt trời. Ghenrans từng có một câu nói bất hủ: “Tôi đọc sách không những để mở mang trí tuệ mà còn để nâng cao tâm hồn”.
+ Đọc sách không chỉ giúp chúng ta “mở mang trí tuệ” mà nó còn giúp cho nhân cách của chúng ta được hoàn thiện. Những cuốn sách hay và ý nghĩa sẽ giúp ta cảm thấy tâm hồn như được thanh thản, nhẹ nhõm hơn. Chúng ta có thể đẫm nước mắt khi đọc những trang văn cảm động trong truyện “Những người khốn khổ” của Victor Hygo hay “Những tấm lòng cao cả” của Edmondo De Amicis. Trong số những tác phẩm văn học Việt Nam, truyện “Đất rừng phương Nam” làm ta cảm thấy mình thật may mắn khi có một gia đình với bố, mẹ và được sống trong hòa bình – những điều mà trước đây ta chưa từng nghĩ đến, khá xa cậu bé An trong tác phẩm. Như vậy, những cuốn sách thực sự có giá trị bao giờ cũng chứa đựng những tư tưởng, tình cảm đúng đắn, sâu sắc của nhân vật. Đọc những cuốn sác đầy ý nghĩa và nhân văn ấy, chúng ta sẽ biết tránh xa, lên án cái xấu, cái ác và biết yêu thương, đồng cảm với những cái hay, cái đẹp trong tác phẩm. Đối với chúng ta, sách là một hành trang không thể thiếu để mỗi người bước vào cuộc sống. Sách đánh thức vào trong tâm hồn mỗi người đọc những cảm xúc đẹp, khơi lên những suy ngẫm, trăn trở để con người tự hoàn thiện, làm chủ bản thân khỏi những cám dỗ của cuộc đời, sống sao cho hợp tình, hợp lý. Có thể nói, sách có vai trò vô cùng to lớn và việc đọc sách chính là cách để chúng ta hoàn thiện bản thân mình.
- Liên hệ bản thân để có phương pháp đọc sách hiệu quả
+ Thường xuyên đọc sách nhưng đọc sách không cốt lấy nhiều, quan trọng là phải chọn cho tinh, đọc cho kỹ.
+ Đọc sách cũng cần kết hợp giữa đọc rộng và đọc sâu, đọc sách phổ thông kết hợp với đọc sách chuyên môn.
+ Đọc sách cần có mục đích, có kế hoạch và thật khoa học (đọc sách để làm gì, sắp xếp thời gian đọc sách ra sao).
+ Lựa chọn sách tốt để đọc, tránh xa những sách không phù hợp với lứa tuổi
+ Phê phán những người bạn không chịu đọc sách, trau dồi trí tuệ và nhân cách quan những trang sách nhân văn mà đắm chìm vào các hoạt động không lành mạnh khác.
* Chú thích
	: Thành phần biệt lập tình thái
	: Khởi ngữ
Trong văn bản “Cố hương”, nhân vật “tôi” trước khi rời quê hương vẫn mong muốn quê hương ngày càng tốt đẹp hơn. Từ tình cảm của nhân vật “tôi” đối với quê hương, nêu suy nghĩ của em về tình cảm của mọi người đối với quê hương và trách nhiệm của thế hệ trẻ trong việc xây dựng quê hương mình.
GỢI Ý
	1. Nêu vấn đề: “Người ta có thể tách con người ra khỏi quê hương chứ không thể tách quê hương ra khỏi con người”, câu nói Raxun Gamzatop đã nhắc ta về một thứ tình cảm thiêng liêng mạnh mẽ luôn tiềm tàng trong mỗi con người ta, đó là tình yêu quê hương.
2. Giải thích
- “Quê hương”: Là mảnh đất nơi ta “chôn rau cắt rốn”, nơi ta sinh ra, gắn bó và lớn lên.
- “Tình yêu quê hương”: là tình cảm yêu thương trìu mến đẹp đẽ mà ta dành cho quê hương mình, dành cho mảnh đất ta đã sống, cho người thân và những thứ quen thuộc nơi đó.
3. Biểu hiện
a. Xưa
- Khi tiếng súng đạn nổ ra muôn nơi, bao người đã đứng lên đấu tranh với mong muốn dành độc lập dân tộc.
VD: Đứng đầu là vị Chủ tịch Hồ Chí Minh yêu quý của chúng ta đã ra đi tìm đường cứu nước, chàng thanh niên rời đi ngày 5/6/1911, nung nấu một quyết tâm cháy bỏng đó là giành “tự do cho đồng bào tôi, độc lập cho Tổ quốc tôi, đấy là tất cả những điều tôi muốn, đấy là tất cả những điều tôi hiểu”.
b. Nay
- Tình yêu quê hương lại được chuyển hóa thành những thành tựu, những góp sức nho nhỏ cho sự nghiệp xây dựng và củng cố đất nước.
+ Bao sinh viên sau khi tốt nghiệp đã tình nguyện làm việc, cống hiến mà thầm lặng trên những nẻo đồi vùng Tây Nguyên Tổ quốc với mong muốn một ngày đất nước không còn những hộ nghèo, hộ đói.
+ Nhiều bạn trẻ khác đang “khởi nghiệp” bằng chính bàn tay, khối óc dám nghĩ, dám làm và biết làm của mình.
- Những con người ở nơi đất khác quê người nhưng vẫn luôn nhớ về đất nước, mong một ngày có thể quay lại mảnh đất xưa kia của mình.
- Tình yêu quê hương còn được thể hiện ở niềm hy vọng mãnh liệt về một tương lai tươi sáng, ngày mai tốt đẹp của quê hương mình dù thất vọng, chán nản như nhân vật “tôi” trong tác phẩm “Cố hương” của Lỗ Tấn.
4. Vai trò, ý nghĩ
- Tình cảm ấy đã trở thành một phần trong nhận thức mỗi người, góp phần làm nên phẩm chất quý báu và là thước đo phẩm giá của mỗi người.
- Tình yêu quê hương còn kết tinh thành điểm tựa để con người có thể vươn lên trong nghịch cảnh, từ mục tiêu khiến cho đất nước tốt đẹp hơn con người biến nó thành lý tưởng để phấn đấu.
- Tình cảm đó còn là chất kết dính những con người cùng một nòi giống với nhau, tình yêu nước đã khiến những con người riêng lẻ tập hợp thành một cộng đồng đoàn kết với một mục đích chính là làm cho quê hương tốt đẹp hơn.
5. Bàn luận Thế nhưng bên cạnh những con người có tình yêu nước nồng nàn còn có những con người thờ ơ trước khó khăn của đất nước, thậm chí còn có cả những con người “bán nước”, sùng ngoại một cách quá đà những người như thế đáng để ta lên án phê phán gay gắt.
6. Bài học
- Nhận thức: Tình cảm đối với quê hương là một đạo lý, một truyền thống tốt đẹp của dân tộc.
- Hành động: (Trách nhiệm của giới trẻ Việt Nam)
+ Giới trẻ phải tự mình khơi gợi lòng yêu quê hương ẩn sâu trong mỗi người. VD: Trong thời gian nghỉ, giới trẻ Việt Nam hãy đến thăm vùng Hà Giang của đất nước, vi vu giữa các tầng mây, lặn lội qua những ngọn núi cao, để lên đến đỉnh thu muôn trùng núi non vào tầm mắt, để thấy sao đất nước mình lại đẹp đến thế; dành chút thời gian, thưởng thức ca chèo Huế trên dòng sông Hương vào một đêm gió lộng rồi thả đèn hoa đăng, để thấy sao đất nước mình có cái duyên lạ thường.
+ Thế hệ trẻ phải tích cực rèn luyện và tu dưỡng đạo đức để cống hiến hết mình cho Tổ quốc.
+ Giới trẻ còn phải tích cực khắc phục những điểm yếu của con người Việt Nam, đặc biệt là sự sùng ngoại hoặc bài ngoại quá mức là điểm yếu mà giới trẻ hay mắc phải.
+ Giới trẻ hãy phát triển hướng ra ngoài thế giới, để trong thời kỳ hội nhập như hiện nay, đem lại cho đất nước những tinh hoa thế giới nhưng đồng thời không mất đi những nét đẹp của dân tộc Việt Nam.
Gắn vào hành động cụ thể của HS.
Trong bài thơ “Viếng lăng Bác”, nhà thơ Viễn Phương có viết:
Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ
Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân.
Hai câu thơ thể hiện lòng biết ơn vo hạn của nhân dân ta đối với Bác – vị Chủ tịch đã hy sinh trọn đời cho nhân dân, đất nước và đạo lý ấy từ lâu đã trở thành truyền thống tốt đẹp của nhân dân ta. Hãy nêu suy nghĩ của em về lòng biết ơn bằng một đoạn văn khoảng 2/3 trang giấy thi. (Phạm vi: Rộng)
GỢI Ý
	1. Nêu vấn đề: Từ xưa đến nay, dân tộc ta vốn mang trong mình nhiều đạo lý và truyền thống tốt đẹp. Một trong những truyền thống, đạo lý tốt đẹp đó là lòng biết ơn.
2. Giải thích: “Lòng biết ơn” là tấm lòng nhớ ơn đến những người đã từng giúp đỡ mình, tạo ra cho mình những thành quả để mình hưởng thụ, để mình có được cuộc sống tốt đẹp.
3. Biểu hiện: Người có lòng biết ơn là người luôn biết ghi nhớ và trân trọng những gì người khác trao tặng hay để lại cho mình. Họ luôn trân trọng, giữ gìn và phát huy những giá trị ấy trong cuộc sống. Mỗi sự giúp đỡ ý nghĩa đều khiến họ cảm động và hàm ơn
VD: Trong xã hội, lòng biết ơn được thể hiện bằng những nghĩa cử cao đẹ, phù hợp với các chuẩn mực, đạo lý làm người:
- Thờ cúng ông bà, tổ tiên đã khuất để thể hiện lòng biết ơn sâu sắc của con cháu đối với các bậc sinh thành đã có công dưỡng dục chúng ta nên người.
- Tri ân các anh hùng, liệt sỹ đã hy sinh thân mình để bảo vệ nền độc lập của Tổ quốc (27/7)
- Truyền thống “Tôn sư trọng đạo” để nhớ ơn những người thầy đã giúp chúng ta nên người (20/11)
4. Vai trò:
- Lòng biết ơn là cơ sở đạo làm người, giúp chúng ta tự hoàn thiện bản thân và nhân cách.
- Mối quan hệ giữa con người với con người trong xã hội ngày càng trở nên vững vàng và tốt đẹp
- Lòng biết ơn là truyền thống của dân tộc Việt Nam mà ta cần giữ gìn và phát huy.
5. Bàn luận
Tuy nhiên, trong xã hội, còn đâu đó những kẻ vô ơn, vong ân bội nghĩa, ăn cháo đá bát không coi trọng lòng biết ơn, những kẻ đó cần lên án và phê phán nghiêm khắc.
6. Bài học
a. Nhận thức
Lòng biết ơn là một truyền thống tốt đẹp cần phát huy nhưng nó không tự nhiên mà có, nó là kết quả của quá trình rèn luyện và tu dưỡng lâu dài.
b. Hành động
- Mỗi chúng ta phải bày tỏ lòng biết ơn bằng cách: Luôn nhớ tới công ơn của những người đã khuất, làm nhiều việc tốt, giúp đỡ những người đã từng giúp mình, tuyên truyền để mọi người thấy được vai trò và ý nghĩa của lòng biết ơn, tham gia các hoạt động tình nguyện.
- Là HS, ta phải rèn luyện và tu dưỡng đạo đức thật tốt, hãy tỏ lòng biết ơn chân thành với cha mẹ, trở thành những người con sống có hiếu, chân thành với các thầy cô giáo, trở thành những người sống có nghĩa bằng những hành động cụ thể: chăm ngoan, học giỏi, giúp đỡ gia đình (gọi tên các hành động cụ thể), nhớ ơn những người đã tạo ra thành quả cho chúng ta hưởng thụ, nhớ ơn các thầy cô giáo
Khi ông họa sĩ muốn vẽ anh thanh niên, anh đã từ chối và nói “Không, không đừng vẽ cháu! Để cháu giới thiệu với bác những người khác đáng cho bác vẽ hơn”. Qua lời nói trên, ta thấy anh là một chàng trai rất khiêm tốn. Từ vẻ đẹp của anh thanh niên, viết một đoạn văn khoảng 2/3 trang giấy thi nêu suy nghĩ của em về khiêm tốn và HS cần làm gì để rèn luyện đức tính ấy.
GỢI Ý
	1. Nêu vấn đề: Tiểu thuyết gia nổi tiếng người Scotland Walter Scott từng nói: “Một cái đầu tỉnh táo, một trái tim trung thực và một linh hồn khiêm nhường, đó là ba người dẫn đường tốt nhất qua thời gian và cõi vĩnh hằng”. Tỉnh táo và trung thực, ta có thể có được qua thời gian nhưng khiêm tốn lại không thể có được dễ dàng như vậy.
2. Giải thích: “Khiêm tốn” một đức tính tốt đẹp của con người, thể hiện ở sự biết đánh giá bản thân, không tự đề cao mình hơn người khác, không tự cho mình hơn tất cả mọi người, không phô trương, khoe khoang và kiêu căng tự mãn về những điều đạt được mà luôn biết lắng nghe và học hỏi.
3. Biểu hiện của những con người khiêm tốn
- Sống mực thước, kín đáo, hợp lý, hợp lẽ, không phô trương, khoe khoang, không xa hoa, lãng phí.
- Không khoe đức, khoe tài, khoe công”Bác học cũng phải học” là cách sống khiêm tốn.
- Luôn có ý thức và thái độ đúng mực trong việc đánh giá bản thân, không tự mãn, tự kiêu.
- Luôn thành kính, biết tôn trọng lẫn nhau, để có thể học hỏi được từ người khác.
=> Dẫn chứng
+ Chủ tịch Hồ Chí Minh của chúng ta – một con người được tất cả con dân Việt Nam và bạn bè quốc tế ngưỡng mộ bởi sự giản dị và khiêm tốn trong từng lời ăn tiếng nói hàng ngày. Chưa bao giờ trong lịch sử Việt Nam và có lẽ cả thế giới, có một vị Chủ tịch nước lấy chiếc sàn nhỏ bằng gỗ bên cạnh chiếc ao làm “cung điện” của mình.
+ Tôn Hiền Anh, cô sinh viên Đại học Harvard – Trường đại học hàng đầu thế giới, khi được phỏng vấn đã khiêm tốn nhận mình là “không thông minh lắm, phải lấy cần cù bù thông minh”.
+ Trong văn học: Anh thanh niên trong truyện ngắn “Lặng lẽ Sa Pa” đã nói “Không, không đừng vẽ cháu! Để cháu giới thiệu với bác những người khác đáng cho bác vẽ hơn”. Khi ông họa sĩ muốn vẽ anh bởi anh thấy mình chưa là gì so với những người cũng sống, cũng cống hiến cả đời cho công việc, anh thấy mình còn nhỏ bé lắm.
4. Vai trò
- Khiêm tốn đã trở thành một phần trong nhận thức mỗi người, góp phần làm nên phẩm chất quý báu và là thước đo phẩm giá của mỗi người.
- Khiêm tốn khiến con người ta trở nên tốt đẹp hơn, hoàn thiện hơn, khiến bản thân thêm phần đáng trọng, khiến bạn bè mọi người xung quanh thêm phần yêu quý, tự hào.
- Khiêm tốn mở ra những cơ hội nâng cao kiến thức khi ta biết lắng nghe, là khiến cho ta thêm thận trọng trong cuộc sống để bước đi đến thành công thêm vững vàng.
5. Bàn luận: Thế nhưng bên cạnh những con gười biết khiêm tốn, còn có những con người luôn kiêu ngạo, không coi ai ra gì, luôn cho mình là nhất Những con người như vậy đáng để ta lên án phê phán.
6. Bài học
- Nhận thức: Khiêm tốn là một đức tính quý báu cần được rèn luyện ở mỗi người.
- Hành động:
+ Đối với mỗi người: Mỗi người trong chugs ta đều cần tự tôi luyện cho bản thân tính cách ấy, phải tích cực phổ biến để mọi người hiểu được tầm quan trọng của lòng khiêm tốn
+ Học sinh:
- Phải hiểu được ý nghĩa của lòng khiêm tốn, để từ đó ý thức được rằng đó là phẩm chất tốt đẹp cần làm theo.
- Cố gắng rèn luyện qua những hành động nhỏ nhặt hàng ngày: Khi được điểm cao thì không được kiêu ngạo, chủ quan, cẩu thả trong bài làm sau; khi được kém cũng không được quá thất vọng, tự ti; luôn luôn cẩn thận với mọi lời nói để bản thân không biến thành kẻ khoe khoang, tự phụ
- Không những thế, ta cũng cần làm cho bạn bè hiểu cùng có được sự khiêm nhường trong trường học cũng như trong cuộc sống sau này.
Những người lính lái xe trong bài thơ "Bài thơ về tiểu đội xe không kính" của Phạm Tiến Duật và những cô gái thanh niên xung phong trong "Những ngôi sao xa xôi" của Lê Minh Khuê là hình ảnh tiêu biểu của thế hệ trẻ Việt Nam hiên ngang, dũng cảm. Từ hình ảnh của những người lính trong kháng chiến ở hai văn bản trên, hãy nêu suy nghĩ của em về lòng dũng cảm trong xã hội hiện nay bằng một đoạn văn khoảng 2/3 trang giấy thi.
Gợi ý
1. Giải thích: "Lòng dũng cảm": là biết vượt qua những gian nan, khó khăn thử thách trong cuộc sống, không hề trốn tránh, đùn đẩy trước nỗi sợ. 
2. Biểu hiện:
- Lòng dũng cảm được thể hiện trong mối quan hệ giữa con người với con người trong xã hội: sẵn sàng đối mặt với khó khăn, gian khổ, nguy hiểm để giúp đỡ mọi người; dám đấu tranh bảo vệ lẽ phải; dám chấp nhận hi sinh vì cộng đồng, vì quê hương, đất nước,... 
- Lòng dũng cảm còn được thể hiện trong mối quan hệ giữa con người với bản thân mình: vượt lên những vấp ngã, lầm lỗi, thất bại; chiến thắng những thói xấu, hạn chế của bản thân,... 
=> Lấy dẫn chứng về lòng dũng cảm trong cuộc sống ngày nay... 
+ Nhiều thầy cô giáo trước những tiêu cực trong giới giáo dục ngày nay đã quay video để tố cáo những hành vi vi phạm quy chế thi hay gian lận trong thi cử, mặc dầu đứng trước nguy cơ bị mất việc làm.
+ Chuyến phà gặp nạn vào ngày 21/11/2011 từ xã Tam Hải sang xã Tam Quang (huyện Núi Thành) trên sông Trường Giang gần cửa biển Kỳ Hà. Ngoài 1 thai phụ không may bị thiệt mạng, toàn bộ 39 người còn lại trên phà đều được cứu thoát. Đó không hoàn toàn là sự may mắn mà là kết quả của sự dũng cảm và nỗ lực của rất nhiều người dân sống quanh đó. Đặc biệt là 5 thợ lặn trên chiếc ghe máy của Công ty Thuận Lưu. Họ lập tức nhảy ngay xuống nơi nguy cấp để cứu người. Những người hùng đó là Nguyễn Thái Phi (SN 1970), Phạm Văn Hùng (SN 1968), Lê Văn Lân (SN 1981), Dương Văn Đà (SN 1974, cùng trú xã Tam Quang), Bùi Văn Hòa (SN 1968, trú xã Tam Hải).
3. Vai trò: