Phiếu bài Tiếng Việt Lớp 9 - Các phương châm hội thoại

 CÁC PHƯƠNG CHÂM HỘI THOẠI
I.lí thuyết:
1.Phương châm về lượng: Khi giao tiếp, cần nói đúng nội dung; không thừa, không thiếu.
2. Phương châm về chất: Trong giao tiếp, đừng nói những điều mà mình không tin, k nói dối, nói khoác
3.Phương châm quan hệ: Trong giao tiếp cần nói đúng vào đề tài giao tiếp, tránh nói lạc đề.
4. Phương châm về cách thức: Khi giao tiếp cần nói ngắn gọn, K nói dài dòng, mơ hồ
5.Phương châm lịch sự: Khi giao tiếp cần chú ý đến sự tế nhị, lịch sự
II.Bài tập:
Câu 1
Đọc đoạn thoại sau và cho biết phương châm hội thoại nào không được tuân thủ?
Trông thấy thầy giáo, A chào rất to:
- Chào thầy.
Thầy giáo trả lời và hỏi:
- Em đi đâu đấy!
- Em làm bài tập rồi. - A đáp.
Câu 2
Hãy cho biết các câu sau liên quan đến phương châm hội thoại nào đã học:
1. Nói dơi nói chuột.
2. Nói như dùi đục chấm mắm cáy.
3. Ăn lắm thì hết miếng ngon,
Nói lắm thì hết lời khôn hóa rồ.
4. Chim khôn kêu tiếng rảnh rang,
Người khôn nói tiếng dịu dàng dễ nghe.
Câu 3
Lời của người trả lời trong các trường hợp sau vi phạm phương châm hội thoại nào?
a.Bà già đi chợ cầu Đông
Xem một quẻ bói lấy chồng lợi chăng?
Thầy bói xem quẻ nói rằng
Lợi thì có lợi nhưng răng chẳng còn.
(Ca dao)
b. 
- Chồng: Bao nhiêu tiền một cân cá rô vậy em?
- Vợ: Bốn nhăm ngàn đồng cả mớ này đấy anh ạ!
Câu 3: Các thành ngữ/ca dao sau có liên quan đến phương châm hội thoại nào?
-Lắm mồm lắm miệng
-Ăn bớt bát nói bớt lời
-Nói có sách mách có chứng
-Ăn không nói có
-Trống đánh xuôi kèn thổi ngược
-Người khôn nói ít làm nhiều
Không như người dại nói nhiều nhàm tai
-Biết thì thưa thốt-Không biết thì dựa cột mà nghe
-Nói dối như Cuội
-Ăn ốc nói mò
-Khua môi múa mép
-Câm như hến
-Trống đánh xuôi, kèn thổi ngược
- Ai ơi chớ vội cười nhau
Ngầm mình cho tỏ trước sau hãy cười
- Một câu nhịn, chín câu lành.
Câu 4. Phương châm hội thoại nào đã không được tuân thủ trong các trường hợp sau?
a) Việc này là tuyệt mật nhất đấy!
b) Hôm nay là ngày sinh nhật của mẹ tôi.
c) Cửa hàng này bán nhiều hải sản biển ngon lắm.
d) – Bạn là học sinh trường nào?
-Tớ là học sinh trường trung học cơ sở.
Câu 5: Câu trả lời trong đoạn hội thoại sau vi phạm phương châm hội thoại nào?
Lan hỏi Bình:
- Cậu có biết trường đại học Sư phạm Hà Nội ở đâu không?
- Thì ở Hà Nội chứ ở đâu!
Câu 6:  Các câu tục ngữ sau phù hợp với phương châm hội thoại nào trong giao tiếp?
1. Nói có sách mách có chứng
2. Biết thưa thì thốt
Không biết dựa cột mà nghe.
 Câu 7: Nói giảm nói tránh là phép tu từ liên quan đến phương châm hội thoại nào?
Câu 8: Phương châm quan hệ nào được thể hiện trong đoạn trích sau:
- Về đến nhà, A Phủ lẳng vai ném nửa con bò xuống gốc đào trước cửa. Pá Tra bước ra hỏi:
- Mất mấy con bò?
A Phủ trả lời tự nhiên:
- Tôi về lấy súng, thế nào cũng bắn được. Con hổ này to lắm.
Câu trả lời của A Phủ không đáp ứng về mặt thông tin đối với câu hỏi, nhưng tạo ra hàm ý dùng công chuộc tội
Câu 9: Câu “Cô ấy nhìn tôi chằm chằm bằng đôi mắt” vi phạm phương châm hội thoại nào?
Câu 10. Đọc truyện cười sau và trả lời các câu hỏi:
Ai tìm ra châu Mĩ?
Trong giờ học Địa lí, thầy giáo gọi Hà lên bảng chỉ bản đổ:
– Em hãy chỉ đâu là châu Mĩ.
– Thưa thầy đây ạ! – Hà chỉ trên bản đồ.
-Tốt lắm! Thê bây giờ trò Bi hãy nói cho thầy biết ai đã có công tìm ra châu Mĩ?
– Thưa thầy, bạn Hà ạ! (Sưu tầm)