Ôn tập Ngữ văn Lớp 9 - Nghị luận xã hội - Đề bài: Suy nghĩ của anh chị về lời dạy của Phật: “Tài sản lớn nhất của đời người chính là lòng khoan dung”

 NGHỊ LUẬN XÃ HỘI – VĂN 9
Đề bài: Suy nghĩ của anh chị về lời dạy của Phật: “Tài sản lớn nhất của đời người chính là lòng khoan dung” 
Nội dung cơ bản của câu nói: 
Đề cao đức tính khoan dung, xem đó là tài sản lớn nhất hơn tất cả mọi thứ của cải vật chất, danh vọng...của một đời người. Vì lòng khoan dung vớ i mọ i người không chỉ là một phẩm chất quan trọng của người lương thiện và là một nét đẹp của tâm hồn có thể cả m hoá được người khác mà còn đưa lại một điều vô cùng quý giá cho xã hội, gia đình và mỗi cá nhân. Đó là sự hoà thuận, bình an, thân thiện, đầy tình yêu thương. 
II. Bài làm cần phải đạt được những ý cơ bản sau: 
1. Giải thích khái niệm lòng khoan dung và ý nghĩa của nó 
2. Bình luận mở rộ ng về lòng khoan dung 
3. Chứng minh bằng thực tế 
4. Liên hệ bản thân 
III. Phương pháp nghị luận: 
Giải thích, bình luận, chứng minh 
BÀI LÀM THAM KHẢO 
Mở bài 
Mở rộng lòng khoan dung, tha thứ độ lượng là một trong những đức tính, phẩm chất vô cùng cao quý, tố t đẹp của con người. Vì vậy, Phật, người được xem là hiện thân của lòng bác ái đã xem đó là mộ t thứ tài sản vô giá. Người đã dạy chúng sinh rằng: “Tài sản lớn nhất của đời người chính là lòng khoan dung”. 
Thân bài 
1. Thế nào là lòng khoan dung và ý nghĩa của nó
Khoan dung là lòng rộng lượng, bao dung, thương yêu con người, sẵn sàng tha thứ, không khắt khe, không trừng phạt, hoặc sẵn sàng xoá bỏ những lỗi lầm mà người khác (thường là người dưới) đã phạm phải.
Khoan dung vừa có lợi cho ta vừa có lợi cho người. Chẳng thế mà danh nhân Pierre Benoit đã khẳng định “Khoan dung là đức tính đem lợi về cho cả ta lẫn người khác”. Khi ta thể hiện lòng khoan dung với ai đó thì tâm hồn ta cảm thấy thanh thản, nhẹ nhõm vì đã làm được một điều vừa có ý nghĩa của phẩm chất nhân ái, vì như thế là không vị phạm vào sự nhỏ nhen, hẹp hòi, trái với phẩm chất quý giá của con người.
Mặt khác, khoan dung, tha thứ lỗ i lầ m cho người khác thì có thể cảm hoá được họ. Khi được nhận lòng khoan dung của ta, thì bản thân ng ười đó sẽ ăn năn hối lỗi, tự tu chỉnh bản thân mình, sửa chữa lỗi lầm và có thể biết ơn ta nữa, để từ đó không tiếp tục phạm lỗi mà họ đã từng mắc phải. 
2. Bình luận mở rộng
Vì thế, lòng khoan dung, độ lượng, tha thứ đã được nhà Phật đánh giá rất cao, xem đó là “Tài sản lớn nhất của đời người”. Bởi trong con người ta, có phần tốt và phần xấu, phần thiện và phần ác, phần người và phần con. Chính lòng bao dung đã góp phần tẩy rửa phần con, tô đậ m thêm phần người, phẩm giá làm người. Nó làm cho tâm hồn ta trở nên thánh thiện, cao thượng và giàu có hơn mà như chúng ta đã biết sự giàu có về vật chất không thể nào sánh được với sự giàu có của tâm hồn. Đúng như một triết gia nào đ ó đã nói: "sự nghèo nàn về của cải vật chất không đáng sợ bằng sự nghèo nàn về tâm hồn."
Mặt khác, lòng khoan dung sẽ là một yếu tố quan trọng đem lại sự bình yên, hoà thuận, thân thiện cho xã hội và gia đình. Trong cuộc sống đa dạng thường ngày, tránh sao khỏi sự va chạm trong lời nói, việc làm có thể dẫn đến mâu thuẫn, xung đột. Trong tình thế ấy, ta nên bình tĩnh suy nghĩ và sẵn sàng đối xử bằng sự nhường nhịn, lòng khoan dung, thì mọi sự sẽ trở nên “hoà bình” và sự tốt đẹp của cuộc sống sẽ lại tiếp diễn. Trong gia đình cũng vậy, tình nghĩa cha mẹ, vợ chồng con cái là thiêng liêng, bền chặt nhưng tránh sao khỏi có những lúc xung khắc, bất hoà. Vì thế, ta phải lấy sự khoan dung, sự nhường nhịn làm phương châm xử thế “Một sự nhịn, chín sự lành” , “Chồng giận thì vợ bớ t lờ i - Cơm sôi nhỏ lửa một đời không khê”. Có thế thì gia đình mới luôn luôn được sống trong sự bình an, mà sự bình an là niềm sung sướng lớn nhất của con người. Vì như lờ i nhà đại thi hào nước Đức, Gớt: “Dù là làm vua chúa hay là dân cày, kẻ nào tìm thấy sự bình an trong gia đình, kẻ ấy là người sung sướng nhất”.
Mặt trái của lòng khoan dung là sự khắt khe, cố chấp và cao hơn nữa là sự mặc cảm, thù dai. Mang trong mình lòng khoan dung thì không được cố chấp, thù dai. Nhà Phật từng dạy: “Oán thù nên cởi chứ không nên buộc” , “Oan ức mà trả thù thì oán đối kéo dài” (Lời tâm niệm thứ 10 của Phật). Còn cha ông ta ngày xưa từng khuyên con cháu: “Đấng trượng phu không thù mới đáng. Người quân tử không oán mới nên”. Người xưa gọi đó là “trượng phu”, “quân tử”, nhưng ngày nay, ta gọi đấy là những người có sự bao dung, rộng lượng, biết ứng xử có văn hoá. “Người yêu người, sống để yêu nhau”. Được như thế thì “Có gì đẹp trên đời hơn thế”. Ta bao dung người, yêu thương, độ lượng, tha thứ người thì một lúc nào đó sẽ được người hay người khác tha thứ cho ta. Đúng như ca dao xưa từng nói: “Thương người người lại thương ta - Ghét người, người lại hoá ra ghét mình”.
3. Chứng minh mở rộng bằng thực tế cuộc sống 
Sự khoan dung, độ lượng “hoà hiếu thự c lòng”, “lấy nhân nghĩa để thắng hung tàn; lấy chí nhân để thay cường bạo” đã trở thành phẩm chất truyền thống, tài sản quý giá của dân tộc ta được biểu hiện qua các cuộc chống ngoại xâm. Ngày nay, phẩm chất, đức tính đó đã được kết tinh ở Hồ Chí Minh “Con người đẹp nhất của nhân loạ i; Trí tuệ tình yêu của bốn phương”... 
4. Liên hệ với bả n thân (thay cho kết luận) 
Kết luận 
Thấm thía lời dạy của Phật, bản thân mỗi chúng ta, phải không ngừng tự rèn luyện, phấn đấu bồi đắp cho mình có lòng khoan dung rộng lớn. Lòng khoan dung là tài sản vô giá của con người và cũng là phương châm đối nhân xử thế tốt nhất để nhằm hoàn thiện nhân cách bản thân và đem lại sự bình an cho cuộc sống.