Ôn tập Ngữ văn Lớp 8 - Nghị luận xã hội - Đề bài: Học vấn có chùm rễ đắng cay nhưng hoa quả lại rất ngọt ngào

Đề bài: Suy nghĩ về câu ngạn ngữ Hy Lạp: "Học vấn có chùm rễ đắng cay nhưng hoa quả lại rất ngọt ngào" 
1. Giải thích 
- Con người muốn học vấn phải trải qua nhiều gian khổ, vất vả đắng cay trong học tập và lao động. 
- Học vấn khi có được sẽ đưa lại cho con người nhiều cơ hội, lợi ích và thành công. 
2. Bình luận 
- Học vấn, tri thức có vai trò dẫn đường. Con người muốn thuận lợi và thành đạt phải không ngừng học tập, trau dồi chuyên môn, nâng cao học vấn. 
- Để có học vấn, con người phải “ Học, học nữa, học mãi”, học tập suốt đời, vượt qua hoàn cảnh khó khăn” để học. 
- Câu ngạn ngữ đề cao vai trò của học vấn và con đường để có học vấn là phải cố gắng học tập. 
3. Liên hệ 
- Con đường để tiến thân, thành công là phải có học vấn. 
- Muốn có học vấn phải khổ công học tập, “học tập suốt đời”, phải có ý chí vượt qua nhiều khó khăn thử thách trong học tập. 
- Bản thân đang ở tuổi học sinh phải cố gắng học tốt, sau này đi làm phải học hỏi ( Học thầy, học bạn, học sách vở, học đồng nghiệp) để tinh thông nghề nghiệp. 
- Học tập kỹ năng sống, “Không để chết vì dốt” 
 BÀI LÀM THAM KHẢO 
Mở bài 
Giới thiệu vai trò, tầm quan trọng của quá trình học tập đối với mỗi cá nhân và xã hội. Tuy nhiên để thành công trên con đường học vấn, mỗi người cần phải vượt qua rất nhiều khó khăn, thử thách. Dẫn câu ngạn ngữ. 
Thân bài 
1. Giải thích 
- "Học vấn" là quá trình học hỏi, tích lũy kiến thức, kinh nghiệm làm giàu thêm hiểu biết của con người về thế giới khách quan, về xã hội và về chính bản thân mình. 
- "Chùm rễ đắng cay" là cách nói ẩn dụ thể hiện những khó khăn, gian khổ và cả cay đắng mà mỗi người phải trải qua trong quá trình học tập, rèn luyện và tu dưỡng.
- "Hoa quả ngọt ngào" hình tượng dùng để chỉ kết quả thu được sau quá trình học tập, nghiên cứu vất vả. Đó có thể là những giải thưởng danh giá, là vinh quang trong một cuộc thi, là những đóng góp lớn lao cho kho tàng tri thức nhân loại, là sự tôn vinh của xã hội hay đơn giản hơn, là một cuộc sống ổn định, sung túc về vật chất và lành mạnh, phong phú về tinh thần. 
=> Câu ngạn ngữ nói về đặc điểm của quá trình học tập, đó là một quá trình lâu dài và người học phải trải qua nhiều gian khổ, thử thách nhưng nếu thành công, nếu vượt qua tất cả thử thách ấy, ta sẽ được đền đáp xứng đáng. 
2. Chứng minh, bình luận 
- Học vấn là cả một quá trình, không phải là chuyện một sớm một chiều bởi lẽ kho tri thức của nhân loại là mênh mông vô tận. Trên con đường chinh phục tri thức ấy có vô vàn khó khăn ngăn đường cản lối. Dẫn chứng: biết bao nhiêu trẻ em vì gia đình khó khăn mà không thể đến trường, hay những bạn nhỏ vùng sâu, vùng xa để được học cái chữ phải chèo đèo, lội suối, phải đi bộ hàng chục cây số, ... 
- Để vượt qua những khó khăn thử thách ấy, mỗi người phải có ý chí, nghị lực, sự kiên trì và lòng quyết tâm thậm chí cả niềm đam mê, khát vọng nữa. Nhà văn M.Gorki đã có một tuổi thơ cay đắng, phải sớm vật lộn với cuộc sống để mưu sinh trên khắp nẻo đường nước Nga. Nhưng cậu bé Gorki gày gò, nghèo khổ ấy lại có lòng đam mê đọc sách. Có lần, cậu kiếm được một chiếc rương với nhiều cuốn sách rất hay nhưng vì phải làm việc kiếm sống nên ông chỉ có thể tranh thủ đọc vào buổi tối. Mà nhà nghèo, không có tiền để thắp đèn điện, ông đã phải đánh bóng chiếc sanh đồng để phản chiếu ánh trăng, lấy ánh sáng đọc sách. Ở nước ta, từ xưa đến nay, cũng không thiếu những tấm gương hiếu học biết vượt qua những khó khăn, thử thách để vươn tới ánh sáng tri thức, giành được thành công trong sự nghiệp và hạnh phúc trong cuộc sống. Anh học trò nghèo vì không có tiền ăn học nên đã phải chờ đến khi hết bữa ăn, mới sang nhà hàng xóm mượn nồi cơm mong vét được chút cháy ăn đỡ đói lòng để tiếp tục dùi mài kinh sử. Đó là câu chuyện về ông Trạng Nồi nổi tiếng được truyền tụng trong dân gian. Thời hiện đại, ta gặp bao tấm gương về ý chí và nghị lực vượt lên khó khăn trong học tập và cuộc sống. Hiệp sĩ công nghệ thông tin Nguyễn Công Hùng, thầy giáo Nguyễn Ngọc Kí ... và ngời sáng tấm gương khắc phục hoàn cảnh để học tập, tiếp thu tri thức tiên tiến của thời đại chính là Chủ tịch Hồ Chí Minh. 
- Bên cạnh những tấm gương biết đối mặt và vượt lên những "chùm rễ đắng cay" để vươn lên chiếm lĩnh đỉnh cao tri thức, xây dựng một cuộc sống hạnh phúc cho bản thân và có ý nghĩa cho cộng đồng thì còn biết bao kẻ lười biếng, thụ động, không hề quan tâm tới việc học tập. Biết bao bạn trẻ đang phí phạm thời gian quý giá của tuổi trẻ vào những trò chơi vô bổ, vào những thú vui trác táng ... Và còn biết bao người học tập một cách thụ động, học như một nghĩa vụ, một điều bắt buộc phải làm để đối phó với cha mẹ, thầy cô ... Đó là những hiện tượng cần phê phán. 
3. Liên hệ với quá trình học tập của cá nhân 
- Học vấn là con đường chắc chắn nhất đưa ta đến cuộc sống hạnh phúc. Để được như vậy, chúng ta cần phải xác định rõ mục đích, động cơ, thái độ học tập đúng đắn: học cho bản thân và gia đình, xã hội, học để biết, để làm việc, để cùng chung sống và hòa nhập với mọi người. Phải có phương pháp học tập khoa học, phù hợp. 
- Xác định rõ việc học tập là quá trình lâu dài, bên bỉ "học tập suốt đời" và phải có ý thức tự giác, rèn luyện bản lĩnh để vượt qua nhiều khó khăn thử thách trong học tập. 
Kết luận 
Khẳng định tính đúng đắn, sâu sắc của câu ngạn ngữ và giá trị thực tiễn của nó trong cuộc sống