Ôn tập Ngữ văn Khối 9 - Nghị luận xã hội - Đề bài: Học để biết, học để làm, học để chung sống, học để khẳng định mình

Học để biết, học để làm, học để chung sống, học để khẳng định mình
1. Mở bài:
Con người ai cũng trải qua việc học, nhưng không phải ai cũng có ý thức xác định mục đích và mục đích đúng đắn của việc học.
Mỗi thời đại, con người có mục đích học tập không giống nhau. Tổ chức UNESCO đã đề xướng... nhằm xác định mục đích học tập có tính toàn cầu.
2. Thân bài:
a. Giải thích và làm rõ từng nội dung trong đề xướng của UNESCO:
Vậy, “học” là gì?
Trước hết, chúng ta cần phải hiểu “Học” là gì? “Học” ở đây là học lý thuyết. Đó là quá trình tư duy nhằm chiếm lĩnh tri thức để làm giàu vốn hiểu biết của mỗi người 
Học ở đâu? Ta có thể học ở thầy cô, bạn bè, sách vở và các phương tiện truyền thông 
Đối tượng học: là tất cả mọi người đều cần phải học từ trẻ đến già, từ nam đến nữ, từ người đang đi làm hay người đã nghỉ hưu. 
Nội dung học: tất cả những kiến thức của đời sống như: khoa học tự nhiên, khoa học xã hội; từ kiến thức trong nhà trường, gia đình đến tri thức từ xã hội 
Cách học: Học phải học từ từ, từ thấp đến cao, từ cơ bản đến phức tạp, học rồi ta phải biết tóm gọn những ý chính, ý cơ bản.
Mục đích của việc học: là để biết, để làm việc, để chung sống, để tự khẳng định mình đúng như bốn trụ cột mà UNESSCO đã nêu ra, từ đó đem đến lợi ích cho bản thân, cho gia đình, cho đất nước.
Học để biết:
"Học để biết" là mục đích đầu tiên của việc học. "Biết" là tiếp thu, mở mang, có thêm kiến thức về đời sống, tự nhiên, xã hội và con người. Con người từ chỗ chưa biết đến biết, biết ít đến biết nhiều, biết sơ sài đến biết sâu sắc, biết một lĩnh vực đến hiểu biết về nhiều lĩnh vực đời sống...
Nhờ học, con người có những hiểu biết phong phú, tự làm giàu kho tri thức khoa học của mình, tạo được vốn sống sâu sắc...
Quan trọng hơn, qua những tri thức đó, con người có khả năng hiểu biết về bản chất con người và tự nhận thức bản thân, "biết người", "biết mình", biết giao tiếp, ứng xử với nhau sao cho "Đắc nhân tâm"...
Học để làm:
"Học để làm" là mục đích tiếp theo của việc học. "Làm" là vận dụng kiến thức có được vào thực tế cuộc sống. Đây là mục đích thiết thực nhất của việc học – "Học đi đôi với hành".
Mục đích: Làm để tạo ra những giá trị vật chất, tinh thần phục vụ nhu cầu cuộc sống của bản thân và góp phần tạo nên của cải cho xã hội
Ví dụ: Người nông dân, kĩ sư, bác sĩ... đều mang kiến thức đã học được áp dụng vào thực tế, để tạo ra của cải vật chất và tinh thần cho xã hội
Làm có nhiều cấp độ: Bắt chước người khác làm, làm lại những gì còn lưu trong trí nhớ, sáng tạo những cách thức hoạt động mới, 
Học mà không làm thì kiến thức có được không có ích, không bền vững, không được sàng lọc.
Học để chung sống
Một trong những mục đích quan trọng nhất của việc học. "Chung sống" là khả năng hòa nhập xã hội, kĩ năng giao tiếp, ứng xử... để tự thích nghi với mọi môi trường sống, các quan hệ phức tạp của con người trong quá trình sống để không bị tụt hậu, lạc lõng. Đây là hệ quả tất yếu của việc "biết", "làm".
Bởi lẽ, "con người là tổng hòa những mối quan hệ xã hội". Bản chất, giá trị, nhân cách của con người được hình thành, nuôi dưỡng, khẳng định, thử thách trong các mối quan hệ đó.
Học để tự khẳng định mình:
Là mục đích sau cùng của việc học. "Tự khẳng định mình" là tạo được vị trí, chỗ đứng vững vàng trong xã hội, thể hiện sự tồn tại có ý nghĩa của cá nhân mình trong cuộc đời. Mỗi con người chỉ có thể khẳng định mình khi có hiểu biết, có năng lực hành động, có khả năng chung sống.
Từ việc học, mỗi người có cơ hội khẳng định tri thức mình tích lũy được; khẳng định khả năng lao động, sáng tạo; khẳng định nhân cách, phẩm chất...
b. Bàn bạc, mở rộng vấn đề
Mục đích học tập này thực sự đáp ứng, hoàn toàn phù hợp với yêu cầu giáo dục, đào tạo con người trong thời đại ngày nay. Mục đích này không chỉ dành riêng cho học sinh, sinh viên mà còn dành cho tất cả những ai là người học. Vì thế, có thể coi đây là mục đích học tập chung, có tính chất toàn cầu.
Mục đích học tập giúp con người, xã hội điều chỉnh được nhận thức về thời gian học: không chỉ học ở một giai đoạn mà phải học suốt đời; không chỉ học trong nhà trường mà cần phải học ngoài xã hội; người dạy không chỉ truyền đạt kiến thức mà còn dạy "làm người"...
c.Phê phán 
Từ mục đích học tập đúng đắn này, mỗi người học thấy rõ những sai lầm nhận thức về việc học: học không có mục đích; coi việc học là thực hiện nghĩa vụ với người khác; học vì bằng cấp; học vì thành tích; học mà không có khả năng làm, không biết chung sống, không thể khẳng định mình. 
Ví dụ: Học sinh không biết viết đơn xin nghỉ học đúng quy cách; kĩ sư giỏi, được đào tạo bài bản mà không chế tạo được những công cụ trong sản xuất nông nghiệp; có học vị, bằng cấp nhưng cách ứng xử thì vụng về, lối sống lại thiếu văn hóa...
c. Bài học về nhận thức và hành động của bản thân
Nhận thức: Nội dung đề xướng về mục đích học tập của UNESCO thật sự đúng đắn, đầy đủ, toàn diện
Hành động: Mục đích học tập này giúp người học:
Xác định rõ mục đích, động cơ và thái độ học tập.
Luôn tự học tập và rèn luyện, trang bị kiến thức, kĩ năng về mọi mặt để có trình độ chuyên môn vững vàng, có khả năng hội nhập quốc tế.
Luôn quan sát, phân tích, đúc kết!
Học phải đi đôi với hành để khẳng định mình. Sống có ích cho cuộc đời và cho gia đình, xã hội.
3. Kết bài:
Khẳng định vai trò của học tập: học để không bị ngu dốt, nghèo nàn và lạc hậu. Học để khẳng định sự thành đạt của cá nhân và sự tiến bộ của nhân loại.
Liên hệ bản thân: Đã xác định được mục đích đúng đắn cho việc học của mình chưa? Cần phải làm gì để đạt được mục tiêu ấy?