Kế hoạch bài dạy Sinh học Lớp 9 - Bài 44: Ảnh hưởng lẫn nhau giữa các sinh vật - Năm học 2021-2022 - Phan Thanh Toàn

 Tuần: 17 
Ngày soạn: 3/1/2022 
Tiết số: 31 
 Bài 44: ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức:
- HS hiểu và trình bày được thế nào là yếu tố sinh vật
- Nêu được mối quan hệ giữa sinh vật cùng loài và sinh vật khác loài.
- Thấy rõ được lợi ích của mối quan hệ giữa các sinh vật
2. Kỹ năng
- Rèn kỹ năng quan sát tranh, ảnh trả lời câu hỏi
- Kỹ năng khái quát tổng hợp kiến thức.
3. Thái độ 
- Giáo dục ý thức bảo vệ các loài sinh vật trong thiên nhiên, nhất là các loài quý hiếm
4. Năng lực:
- Năng lực tư duy sáng tạo, tự học, tự giải quyết vấn đề
- Năng lực hợp tác trong quá trình thảo luận.
5. Dự kiến phương pháp:
 Dạy học nhóm, vấn đáp – tìm tòi.Trực quan, thảo luận.
II. ĐỒ DÙNG DẠY - HỌC
- Tranh hình SGK
- Tranh ảnh sưu tầm về rừng tre, bạch đàn, xoan 
- Tranh quần thể bò, ngựa, hải cẩu 
III. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC
1. Kiểm tra bài cũ: Nêu những ảnh hưởng của nhiệt độ và độ ẩm lên đời sống sinh 
vật?
2 Các hoạt động
A.Khởi động: 
- Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà HS chưa thể giải quyết được ngay...kích 
thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới. 
- Giữa các sinh vật cùng loài, giữa các sinh vât khác loài có mối quan hệ tác động qua lại 
lẫn nhau như thế nào?
HS:
B.Hình thành kiến thức:
- Mục tiêu: Trang bị cho HS những KT mới liên quan đến tình huống/vấn đề học tập 
nêu ra ở HĐ Khởi động.
Hoạt động1: TÌM HIỂU QUAN HỆ CÙNG LOÀI
Mức tiêu cần đạt: HS Trình bày được những mối quan hệ giữa các sinh vật cùng loài
 Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung
 B1: Yêu cvầu HS nghiên - HS nghiên cứu thông I. Quan hệ cùng loài
 cứu thông tin SGK, quan tin SGK , quan sát tranh sát tranh H44.1, trả lời câu H44.1 thảo luận trả lời - Các sinh vật cùng loài sống gần 
 hỏi: câu hỏi nhau, liên hệ với nhau hình thành 
 + Khi có gió bão, TV sống Yêu cầu nêu được: nên nhóm cá thể.
 thành nhóm có lợi gì so với - ít bị đổ, gãy - Trong một nhóm có những mối 
 sống riêng rẻ? - Bảo vệ được nhau quan hệ:
 + Đại diện nhóm trình 
 bày, nhóm khác nhận xét 
 bổ sung
 + Trong tự nhiên động vật - HS thảo luận: Yêu cầu + Hỗ trợ: Sinh vật được bảo vệ tốt 
 sống thành bầy đàn có lợi chọn được câu thứ 3 hơn, kiếm được nhiều thức ăn
 gì. - HS nêu được: + Cạnh tranh: Ngăn ngừa gia tăng 
 B2: GV nhận xét chung + Quan hệ hỗ trợ số lượng cá thể và sự cạn kiệt 
 B3: GV yêu cầu HS làm bài + Quan hệ cạnh tranh nguồn thức ăn
 tập SGK trang 131 - Các sinh vật cùng loài hoặc hổ 
 B4: GV nêu câu hỏi khái trợ lẫn nhau trong cùng nhóm cá 
 quát sinh vật cùng lpài có thể . Tuy nhiên, khi gặp điều kiện 
 những mối quan hệ bất lợi các cá thể cùng loài cạnh 
 nào?mối quan hệ đó có ý tranh lẫn nhau dẫn tới một nhóm 
 nghĩa như thế nào? cá thể tách ra khỏi nhóm.
Hoạt động 2:TÌM HIỂU QUAN HỆ KHÁC LOÀI
Mức độ cần đạt: HS trình bày được đặc điểm các mối quan hệ khác loài giữa các sinh 
vật
 Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung
 B1: GV yêu cầu HS nghiên - HS đọc và ghi nhớ nội II. Quan hệ khác loài: 
 cứu nội dung bảng 44 SGK và dung kiến thức bảng 44. HS kể và ghi nội dung bảng 
 làm bài tập trang 132. Thảo luận nhóm thống 44 vào vở 
 B2:GV nhận xét và hoàn thiện nhất câu trả lời. -Trong mối quan hệ khác 
 kiến thức cho HS. - Đại diện nhóm trình bày, loài , các sinh vật hoặc hổ 
 B3:GV mở rộng: Một số sinh nhóm khác nhận xét, bổ trợ hoặc đối địch với nhau. 
 vật tiết ra chất độc kìm hãm sung. Quan hệ hổ trợ là mối quan 
 sự phát triển của sinh vật khác - HS có thể trả lời: Dùng hệ có lợi(hoặc ít nhất 
 gọi là mối quan hệ ức chế – sinh vật có ích để tiêu diệt khoonh có hại) cho tất cả 
 cảm nhiễm. sinh vật gây hại sinh vật . Trong mối quan 
 - Trong lâm nghiệp và nông hệ đối địch, một bên sinh 
 nghiệp con người đã lợi dụng vật được lợi còn bên kia bị 
 mối quan hệ giữa các sinh vật hại hoặc cả hai bên cùng có 
 khác loài để làm gì? Điều đó hại 
 có ý nghĩa như thế nào?
3.củng cố: 
- Mục tiêu: Giúp HS hoàn thiện KT vừa lĩnh hội được.
Kết luận chung: HS đọc kết luận cuối bài trong SGK
4. Vận dụng, mở rộng: Mục tiêu: 
- Giúp HS vận dụng được các KT-KN trong cuộc sống, tương tự tình huống/vấn đề đã 
học.
- Giúp HS tìm tòi, mở rộng thêm những gì đã được học, dần hình thành nhu cầu học tập 
suốt đời. 
- GV mở rộng thêm về sự có lợi của sinh vật sống thành nhóm.
- Trong chăn nuôi người dân đã lợi dụng mối quan hệ hỗ trợ cùng loài để làm gì?
5.Dặn dò
- Học bài, trả lời câu hỏi trong SGK
- Sưu tầm tranh ảnh về sinh vật sống ở các môi trường