Kế hoạch bài dạy Sinh học Lớp 9 - Bài 29+35: Hấp thụ chất dinh dưỡng và thải phân - Ôn tập học kì I - Năm học 2021-2022 - Phan Thanh Toàn

 Tuần: 12 
Ngày soạn: 27/11/2021 
Ngày dạy: 1/12/2021
Tiết số:23 
 BÀI 29: HẤP THỤ CHẤT DINH DƯỠNG VÀ THẢI PHÂN
I. MỤC TIÊU 
1. Kiến thức:
-Trình bày được những đặc điểm cấu tạo của ruột non phù hợp với chức năng hấp thụ các 
chất dinh dưỡng .
-Các con đường vận chuyển các chất dinh dưỡng từ ruột non tới các cơ quan, tế bào
-Vai trò của gan và ruột già
-Trình bày được các tác nhân gây hại cho hệ tiêu hoá và các biện pháp bảo vệ hệ tiêu hoá
2. Kỹ năng: Rèn kỹ năng:
-Thu thập kiến thức từ tranh hình, thông tin .
-Khái quát hoá, tư duy tổng hợp, Tư duy dự đoán .
-Hoạt động nhóm
3. Thái độ: 
-Giáo dục ý thức vệ sinh ăn uống bảo vệ hệ tiêu hoá .
 4. Năng lực:
Năng lực tư duy sáng tạo, tự học, tự giải quyết vấn đề
Năng lực phản hồi, lắng nghe tích cực, hợp tác trong quá trình thảo luận.
II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC : 
Tranh phóng to hình 29.1, 29.2, 29.3 SGK
Tư liệu về vai trò của gan trong hấp thụ dinh dưỡng . Bảng phụ kẻ sẵn bảng 29 SGK.
III. HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC :
1. Ổn định tổ chức
2. Kiểm tra:
Hoạt động tiêu hoá chủ yếu ở ruột non là gì ?
Những loại chất nào trong thức ăn còn cần được tiêu hoá ở ruột non ?
3. Bài mới :
a. Khởi động:
- Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà HS chưa thể giải quyết được ngay...kích 
thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới.
1. Các chất sau khi tiêu hóa ở ruột non. Thức ăn sau khi biến đổi thành chất dinh dưỡng 
được cơ thể hấp thụ như thế nào ?...
2. em hãy kể tên các bệnh thường gặp ở các cơ quan của hệ tiêu hóa?
b. Hình thành kiến thức:
- Mục tiêu: Trang bị cho HS những KT mới liên quan đến tình huống/vấn đề học tập nêu 
ra ở HĐ Khởi động.
 Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung
 Hoạt động 1: I. Hấp thụ chất dinh 
 dưỡng:
 Mục tiêu: Trình bày được B1: HS đọc thông tin SGK 
 những đặc điểm cấu tạo của và quan sát hình 29.1 trang - Cấu tạo ruột non phù hợp 
 ruột non phù hợp với chức 93, trả lời với việc hấp thụ :
 năng hấp thụ các chất dinh 
 + Niêm mạc ruột non có 
 dưỡng .
 nhiều nếp gấp .
 + đặc điểm cấu tạo trong 
 + Có nhiều lông ruột và 
 của ruột non có ý nghĩa gì 
 lông cực nhỏ
 với chức năng hấp thụ chất 
 dinh dưỡng của nó ? + Mạng lưới mao mạch máu 
 và bạch huyết dày đặc phân B2: Gv giới thiệu cấu tạo bố tới từng lông ruột
đặc biệt của niêm mạc ruột 
 + Ruột non dài (2,8 – 3m) 
trên hình phóng to.
 tổng tổng diện tích bề mặt 
 bên trong đạt tới 500m2 
 Hoạt động 2: II. Con đường vận chuyển, 
 hấp thụ các chất. Thải 
Mục tiêu: Các con đường B1: HS tự nghiên cứu thông 
 phân
vận chuyển các chất dinh tin, hình 29.3 SGK trang 94 
dưỡng từ ruột non tới các cơ kết hợp kiến thức bài 28. * Con đường vận chuyển và 
quan, tế bào hấp thụ các chất: bảng 29 
 - Trao đổi nhóm thống nhất 
 SGV
+ Hoàn thành bảng 29 trang nội dung ở bảng 29 
95 SGK . * Vai trò của gan :
 - Đại diện nhóm lên điền 
+ Gan đóng vai trò gì trên vào bảng, nhóm khác bổ + Điều hoà nồng độ các chất 
con đường vận chuyển các sung dự trữ trong máu luôn ổn 
chất dinh dưỡng về tim? định
 - HS trả lời
B2: Gv khái quát trên tranh + Khử độc
 B3: HS tự đọc thông tin 
hình 29.3 
 SGK, trả lời * Vai trò của ruột già: 
+ Vai trò của ruột già trong 
 + Hấp thụ nước
quá trình tiêu hoá ở cơ thể 
người ? + Thải phân
 Hoạt động 3: B1: Cá nhân nghiên cứu III. Vệ sinh hệ tiêu hoá
 thông tin SGK kết hợp tranh 
Mục tiêu: Vai trò của gan 1. Các tác nhân có hại cho 
 ảnh đã chuẩn bị. Trao đổi 
và ruột già hệ tiêu hoá :
 nhóm thống nhất câu trả lời 
+ Hoàn thành bảng 30.1 .
SGK .
 - Đại diện các nhóm trình 
B2: Gv cho HS quan sát nội bày. Nhóm khác nhận xét và 
dung kiến thức hoàn chỉnh bổ sung.
của bảng 30.1 .
 - HS có thể nêu một số loại 
+ Ngoài các tác nhân em trùng gây tiêu chảy, 1 số 
còn biết có tác nhân nào nữa chất bảo vệ thực phẩm 
 - Bảng 30.1: SGV gây hại cho hệ tiêu hoá ?
 + Trả lời câu hỏi mục ▽ 
 SGK tr98
 B3:HS trả lời
 ⇨ Vậy có biện pháp nào để 
 bảo vệ hệ tiêu hoá ?
 + Tại sao không nên ăn vặt ?
 2. Các biện pháp bảo vệ hệ 
 + Tại sao những người lái 
 tiêu hoá khỏi các tác nhân 
 xe đường dài hay bị đau dạ 
 có hại.
 dày ?
 B4: HS vận dụng kiến thức 
 - Ăn uống hợp vệ sinh, đúng 
 + Tại sao không nên ăn quá của chương “tiêu hoá” vào 
 cách
 no vào buổi tối ? thực tế để giải thích .
 - Khẩu phần ăn hợp lí.
 + Tại sao không nên ăn kẹo 
 trước khi ngủ - Vệ sinh răng miệng sau 
 khi ăn .
4. Củng cố.
- Mục tiêu: Giúp HS hoàn thiện KT vừa lĩnh hội được.\
Gọi HS đọc phần ghi nhớ SGK
Đặc điểm cấu tạo nào của ruột non giúp nó đảm nhiệm tốt vai trò hấp thụ chất dinh 
dưỡng ?
Tác nhân gây hại cho hệ tiêu hoá ?
5. Vận dụng, mở rộng:
- Mục tiêu:
Giúp HS vận dụng được các KT-KN trong cuộc sống, tương tự tình huống/vấn đề đã học.
 - Giúp HS tìm tòi, mở rộng thêm những gì đã được học, dần hình thành nhu cầu học tập 
suốt đời. 
1. kể tên những việc gia đình em hay làm để phòng chống bệnh tiêu hóa.
2. hãy viết báo cáo về một số bệnh ở cơ quan tiêu hóa . mỗi bệnh cần có các ý chính sau : a. tên bệnh
b. triệu trứng
c. nguyên nhân
d. cách phòng tránh
Chú ý bài viết có thể trình bày dưới dạng word...hoặc bằng những hình ảnh minh họa. 
 Những thông tin và hình ảnh có thể lấy từ các nguồn như sách báo tạp chí 
Lớp trưởng có thể tổ chức cho các bạn chia sẻ báo cáo.
6. Hướng dẫn về nhà
 Học bài, trả lời câu hỏi SGK .
 Đọc mục “ Em có biết”
 Tuần: 12 
Ngày soạn: 27/11/2021 
Ngày dạy : 1/12/2021 
Tiết số:24 
 BÀI 35: ÔN TẬP HỌC KÌ I
I. MỤC TIÊU.
1 . Kiến thức:
-Hệ thống hoá kiến thức ở học kì I .
-Nắm chắc các kiến thức cơ bản đã học .
2. Kỹ năng: 
-Vận dụng kiến thức, khái quát theo chủ đề 
-Hoạt động nhóm .
3. Thái độ: 
-GD ý thức tìm hiểu ứng dụng sinh học vào đời sống.
4. Năng lực:
-Năng lực tư duy sáng tạo, tự học, tự giải quyết vấn đề
-Năng lực phản hồi, lắng nghe tích cực, hợp tác trong quá trình thảo luận.
II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC : 
-Tranh : Tế bào, mô, hệ cơ quan vận động, tuần hoàn, hô hấp, tiêu hoá.
-Các nhóm với nội dung đã phân công 1 tờ giấy khổ to.
III. HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC :
1. Ổn định tổ chức
2. Kiểm tra:
3. Bài mới a. Khởi động:
- Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà HS chưa thể giải quyết được ngay...kích 
thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới.
GV kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh.
b. Hình thành kiến thức:
- Mục tiêu: Trang bị cho HS những KT mới liên quan đến tình huống/vấn đề học tập nêu 
ra ở HĐ Khởi động.
 Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung
 Hoạt động 1 : I. Hệ thống hoá kiến thức:
 Mục tiêu: Hệ thống hoá - Các nhóm thiến hành 
 kiến thức ở học kì I . thảo luận theo nội dung 
 trong bảng.
 B1: Gv chia lớp thành 6 
 nhóm và yêu cầu các nhóm - Mỗi các nhân phải vận 
 hoàn thành bảng kiến thức, dụng kiến thức thảo luận 
 cụ thể: thống nhất câu trả lời.
 - Toàn bộ nội dung ở trong 
 + Nhóm 1 bảng 35.1 bảng (từ 35.1; 35.6).
 + Nhóm 2 bảng 35.2
 + Nhóm 3 bảng 35.3
 + Nhóm 4 bảng 35.4 - Các nhóm thực hiện theo 
 yêu cầu của Gv và mỗi 
 + Nhóm 5 bảng 35.5
 nhóm cử địa diện thuyết 
 + Nhóm 6 bảng 35.6 minh kết quả của nhóm 
 nhóm khác bổ sung.
 B2: GV cho các nhóm dán 
 kết quả lên bảng. - Thảo luận toàn lớp.
 B3: GV ghi ý kiến bổ sung - các nhóm hoàn thiện 
 của nhóm vào bên cạnh. kiến thức.
 - Sau khi HS thảo luận Gv 
 cho 1 - 2 HS nhắc lại toàn bộ kiến thức đã học.
 B4: Gv giúp HS hoàn thiện 
 kiến thức.
 Hoạt động 2 : - HS thảo luận theo nhóm II. Câu hỏi ôn tập:
 thống nhất câu trả lời.
 Mục tiêu: Nắm chắc các 
 kiến thức cơ bản đã học . - đại diện nhóm trình bày 
 nhóm khác bổ sung.
 B1: Gv yêu cầu trả lời câu 
 - Nội dung trong SGK trang 
 hỏi 1, 2, 3 SGK trang 112.
 168, 169
 B2: Gv nhận xét giúp HS 
 hoàn thiện kiến thức.
4. Củng cố
- Mục tiêu: Giúp HS hoàn thiện KT vừa lĩnh hội được.
- Gv cho điểm các nhóm có kết quả tốt.
-Gv nhấn mạnh ý quan trọng.
5. Vận dụng, mở rộng:
- Mục tiêu:
-Giúp HS vận dụng được các KT-KN trong cuộc sống, tương tự tình huống/vấn đề đã 
học.
-Giúp HS tìm tòi, mở rộng thêm những gì đã được học, dần hình thành nhu cầu học tập 
suốt đời. 
-Các hệ tuần hoàn, hô hấp, tiêu hóa, đã tham gia vào hoạt động trao đổi chất và chuyển 
hóa như thế nào?
6. Hướng dẫn về nhà
Ôn tập chuẩn bị thi HK I .