Kế hoạch bài dạy Sinh học Lớp 7 - Bài 55+56: Tiến hoá về sinh sản - Cây phát sinh giới động vật - Năm học 2021-2022 - Phan Thanh Toàn

Ngày soạn: 13/2/2022 
Tiết số: 40 
 BÀI 55: TIẾN HOÁ VỀ SINH SẢN
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức: HS nêu được sự tiến hóa các hình thức sinh sản ở động vật từ đơn giản 
đến phức tạp. thấy được sự hoàn chỉnh các hình thức sinh sản hữu tính.
2. Kĩ năng: Rèn kĩ năng hoạt động nhóm
3. Thái độ: Giáo dục ý thức học tập, yêu thích môn học, ý thức bảo vệ động vật đặc biệt 
trong mùa sinh sản
4. Năng lực:
 - Năng lực tư duy sáng tạo, tự học, tự giải quyết vấn đề
 - Năng lực phản hồi, lắng nghe tích cực, hợp tác trong quá trình thảo luận.
II. ĐỒ DÙNG DẠY VÀ HỌC
- Tranh sinh sản vô tính ở trùng roi, thủy tức
- Tranh về sự chăm sóc trứng và con
III. HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC
1. Ổn định tổ chức
2. Kiểm tra bài cũ:
3. Bài mới:
A.KHỞI ĐỘNG (5’)
- Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà HS chưa thể giải quyết được 
ngay...kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới.
B1:Giáo viên hướng dẫn học sinh tiến hành khởi động thông qua hoạt động chơi trò chơi 
“ TIẾP SỨC”.
B2:Giáo viên chuẩn bị 2 tấm bảng phụ đã ghi các từ khóa ở 2 cột khác nhau và chọn ở 
mỗi dãy 3 học sinh bất kì:
? Mỗi học sinh trog một hàng chỉ được nối một cặp từ khóa, đội nào nối chính xác và 
nhanh hơn thì đội đó dành chiến thắng? 
B3:GV yêu cầu HS nhớ lại kiến thức đã học để hoàn thành câu hỏi. 
B4:GV: Chúng ta vừa chơi một trò chơi rất sôi động và nhận thấy rằng mỗi một loài động 
vật lại có một hình thức sinh sản đặc trưng và sinh sản ở các loài động vật có sự tiến hóa. 
Vậy sự tiến hóa về sinh sản ở động vật như thế nào thì bài học hôm nay chúng ta sẽ cùng 
nhay đi nghiên cứu.
B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC ( 25 phút)
- Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà HS chưa thể giải quyết được 
ngay...kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới.
Hoạt động 1: Tìm hiểu hình thức sinh sản vô tính
Mục tiêu: Học sinh nêu được khái niệm sinh sản vô tính, các hình thức sinh sản vô tính ở 
động vật.
 Hoạt động của GV và HS Nội dung kiến thức trọng tâm B1: GV yêu cầu HS nghiên cứu SGK trả lời I. Hình thức sinh sản vô tính
 câu hỏi:
 + Thế nào là sinh sản vô tính?
 + Có những hình thức sinh sản vô tính?
 - Cá nhân tự đọc tóm tăt trong SGKtr.179 trả - Sinh sản vô tính không có sự kết hợp 
 lời câu hỏi: TB sinh dục đực và cái 
 B2: GV treo tranh 1 số hình thức sinh sản vô - Hình thức sinh sản:
 tính ở động vật không xương sống + Phân đôi cơ thể
 + Hãy phân tích các cách sinh sản ở thủy tức và + Sinh sản sinh dưỡng: Mọc chồi và tái 
 trùng roi? (Trùng amíp, trùng giày) sinh
 + Tìm một số động vật khác có kiểu sinh sản 
 giống như trùng roi?
 B3:GV yêu cầu HS rút ra kết luận.
Hoạt động 2: Tìm hiểu hình thức sinh sản hữu tính
Mục tiêu: Học sinh nêu được khái niệm sinh sản hữu tínhvà sự hoàn chỉnh các hình thức 
sinh sản hữu tính thông qua các lớp động vật.
 Hoạt động của GV và HS Nội dung kiến thức trọng tâm
 B1:GV yêu cầu HS đọc SGK tr.179 trả lời câu hỏi: II. Hình thức sinh sản hữu tính
 + Thế nào là sinh sản hữu tính? 1. Sinh sản hữu tính
 + So sánh sinh sản vô tính với sinh sản hữu tính ( bằng - Là hình thức sinh sản có sự 
 cách hoàn thành bảng 1) kết hợp giữa TB sinh dục đực 
 B2: GV kẻ bảng để HS so sánh. và cái tạo thành hợp tử
 - Đại diện các nhóm lên ghi kết quả vào bảng 
 - Nhóm khác nhận xét bổ sung
 - Từ nội dung bảng so sánh này hãy rút ra nhận xét gì?
 + Em hãy kể tên một số ĐVKXS và ĐVCXS sinh sản 
 hữu tính mà em biết?
 - GV phân tích 
 B3:GV yêu cầu trả lời câu hỏi 
 + Hãy cho biết giun đất, giun đũa cơ thể nào là lưỡng 
 tính, phân tính và có hình thức thụ tinh ngoài hoặc thụ 
 tinh trong ?
 - GV yêu cầu HS tự rút ra kết luận hình thức sinh sản 
 hữu tính và sinh sản hữu tính.
 + Hình thức sinh sản hữu tính hoàn thiện dần qua các 2. Sự tiến hóa hình thức sinh 
 lớp ĐV được thể hiện như thế nào? sản hữu tính.
 - GV tổng kết ý kiến của các nhóm thông báo đó là 
 những đặc điểm thể hiện sự hoàn thiện hình thức sinh - Sự hoàn chỉnh các hình thức 
 sản hữu tính sinh sản thể hiện :
 - GV yêu cầu các nhóm hoàn thành bảng SGKtr.80 + Thụ tinh ngoài → thụ tinh 
 - GV kẻ sẵn bảng này treo để HS chữa trong
 B4: GV cho HS theo dõi bảng kiến thức chuẩn + Đẻ nhiều trứng→ đẻ ít 
 - Dựa vào bảng trên trao đổi nhóm trả lời câu hỏi: trứng→đẻ con. + Thụ tinh trong ưu việt hơn thụ tinh ngoài như thế + Phôi phát triển có biến thái → 
 nào? phát triển trực tiếp không có 
 + Sự đẻ con ưu việt hơn so với đẻ trứng như thế nào? nhau thai→phát triển trực tiếp 
 + Tại sao sự phát triển trực tiếp lại tiến hóa hơn so với có nhau thai 
 sự phát triển gián tiếp? + Con non không được nuôi 
 + Tại sao hình thức thai sinh lại tiến bộ nhất trong giới dưỡng→được nuôi dưỡng bằng 
 động vật? sữa mẹ→được học tập thích 
 - GV ghi tóm tắt ý kiến của các nhóm để các nhóm nghi với cuộc sống.
 khác theo dõi 
 - GV thông báo đáp án đúng yêu cầu HS rút ra kết luận: 
 sự hoàn chỉnh các hình thức sinh sản
C. CỦNG CỐ:
- Mục tiêu: Giúp HS hoàn thiện KT vừa lĩnh hội được.
- GV nhắc lại nội dung chính của bài 
D. VẬN DỤNG – TÌM TÒI( 6’)
- Mục tiêu: 
+ Giúp HS vận dụng được các KT-KN trong cuộc sống, tương tự tình huống/vấn đề đã 
học.
+ Giúp HS tìm tòi, mở rộng thêm những gì đã được học, dần hình thành nhu cầu học tập 
suốt đời. 
 - Vận dụng: Hãy kể các hình thức sinh sản ở động vật và sự phân biệt các hình thức sinh 
sản đó.
 - Tìm tòi: Giải thích sự tiến hoá hình thức sinh sản hữu tính? Cho ví dụ?
E. HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
- Học bài cũ và trả lời câu hỏi SGK. Đọc mục " Em có biết"
- Ôn tập đặc điểm chung các ngành động vật đã học 
 Ngày soạn : 13/2/2022
Tiết số: 41 
 BÀI 56: CÂY PHÁT SINH GIỚI ĐỘNG VẬT
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức: HS nêu được bằng chứng chứng minh mối quan hệ giữa các nhóm động 
vật là các di tích hóa thạch. HS đọc được vị trí quan hệ họ hàng của các nhóm động vật 
trên cây phát sinh động vật
2. Kĩ năng: Rèn kĩ năng quan sát so sánh, kĩ năng hoạt động nhóm 
3. Thái độ: Giáo dục ý thức học tập, yêu thích môn học, ý thức bảo vệ động vật.
4. Năng lực:
 - Năng lực tư duy sáng tạo, tự học, tự giải quyết vấn đề
 - Năng lực phản hồi, lắng nghe tích cực, hợp tác trong quá trình thảo luận.
II. ĐỒ DÙNG DẠY VÀ HỌC
- Tranh sơ đồ H56.1 SGK
- Tranh cây phát sinh giới động vật 
 - Ôn lại kiến thức đã học về đặc điểm chung các ngành động vật
III. HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC
1. Ổn định tổ chức
2. Kiểm tra bài cũ:
3. Bài mới:
A. KHỞI ĐỘNG
- Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà HS chưa thể giải quyết được 
ngay...kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới.
Gv đưa ra hình ảnh các loài động vật thuộc các ngành khác nhau và treo 2 bảng phụ lên 
bảng
Chia lớp thành 2 dãy, mỗi dãy chọn 1 bạn hs, gv yêu cầu học sinh liên hệ kiến thức đã 
học lên bảng dán các bức tranh vào bảng phụ theo thứ tự tăng dần sự tiến hóa của các loài 
động vật đó
Trong cùng một khoảng thời gian hs nào dán nhanh vầ chính xác hơn thì nhóm đó chiến 
thắng
Từ kết quả trò chơi giáo viên dẫn dắt các loài động vật có quan hệ nguồn gốc với nhau
B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
- Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà HS chưa thể giải quyết được 
ngay...kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới.
 Hoạt động 1: Tìm hiểu bằng chứng về mối quan hệ giữa các nhóm động vật
Mục tiêu: HS thấy được di tích hóa thạch là bằng chứng về mối quan hệ giữa các nhóm 
động vật. 
 Hoạt động của GV và HS Nội dung kiến thức trọng tâm
 B1: GV yêu cầu HS quan sát hình182 SGK trả lời I. Bằng chứng về mối quan hệ giữa 
 câu hỏi các nhóm động vật + Làm thế nào để biết các nhóm động vật có mối - Di tích hóa thạch của các động vật 
 quan hệ với nhau? (Di tích hóa thạch cho biết cổ có nhiều đặc điểm giống động vật 
 quan hệ các nhóm động vật) hiện nay
 + Đánh dấu đặc điểm của lưỡng cư cổ với cá vây - Những loài động vật mới được hình 
 chân cổ và đặc điểm của lưỡng cư cổ giống lưỡng thành có đặc điểm giống tổ tiên của 
 cư ngày nay? (Lưỡng cư cổ, cá vây chân cổ có chúng
 vảy, vây đuôi, nắp mang)
 + Đánh dấu đặc điểm của chim cổ giống bò sát và 
 chim ngày nay? (có 4 chi, 5 ngón. Chim cổ giống 
 BS: có răng, có vuốt, đuôi dài có nhiều đốt. Chim 
 cổ giống chim ngày nay: có cánh, lông vũ)
 + Những đặc điểm giống và khác nhau đó nói lên 
 điều gì về mối quan hệ họ hàng giữa các nhóm 
 động vật ?( nguồn gốc động vật)
 - Đại diện nhóm trình bày kết quả 
 B2: GV ghi tóm tắt ý kiến của nhóm lên bảng 
 B3: GV nhận xét và thông báo ý kiến đúng của 
 nhóm 
 B4: GV cho HS rút ra kết luận 
Hoạt động 2: Cây phát sinh giới động vật
Mục tiêu: Nêu được vị trí của các ngành động vật và mối quan hệ họ hang của các ngành 
động vật.
 Hoạt động của GV và HS Nội dung kiến thức trọng tâm
 B1: GV giảng: những cơ thể có tổ chức càng II. Cây phát sinh giới động vật
 giống nhau phản ánh mối quan hệ nguồn gốc 
 càng gần nhau
 B2: GV yêu cầu quan sát hình H56.3 tr.183
 đọc SGK trao đổi nhóm trả lời câu hỏi :
 + Cây phát sinh giới động vật biểu thị điều gì? 
 (mức độ quan hệ họ hàng của các nhóm)
 + Tại sao khi quan sát cây phát sinh lại biết được 
 số lượng loài của nhóm động vật nào đó? (Kích 
 thước trên cây lớn thì số loài đông) - Cây phát sinh giới động vật phản ánh 
 + Ngành chân khớp có quan hệ họ hàng với mối quan hệ họ hàng giữa các loài sinh 
 ngành nào? (ngành thân mềm) vật.
 + Chim và thú có quan hệ với nhóm nào?
 - GV hỏi: Vì sao lựa chọn các đặc điểm đó ?
 B3: GV yêu cầu HS rút ra kết luận 
 - GV giảng giải: Khi 1 nhóm ĐV mới xuất hiện 
 chúng phát sinh biến dị cho phù hợp với môi 
 trường & dần dần thích nghi, ngày nay di khí hậu ổn định nên mỗi loài tồn tại thích nghi môi 
 trường.
 B4: GV y/c hs rút ra kết luận:
C. CỦNG CỐ: 
- Mục tiêu: Giúp HS hoàn thiện KT vừa lĩnh hội được.
- GV dùng tranh cây phát sinh động vật → yêu cầu HS trình bày mối quan hệ họ hàng 
giữa các nhóm động vật
D. VẬN DỤNG- TÌM TÒI MỞ RỘNG 
- Mục tiêu: 
+ Giúp HS vận dụng được các KT-KN trong cuộc sống, tương tự tình huống/vấn đề đã 
học.
+ Giúp HS tìm tòi, mở rộng thêm những gì đã được học, dần hình thành nhu cầu học tập 
suốt đời. 
- Vận dụng:
Căn cứ vào đâu có thể kết luận giữa các nhóm động vật có mối quan hệ họ hàng ?
- Tìm tòi:
Người ta đã tìm thấy di tích hóa thạch động vật ở những đâu của Việt Nam? Điều đó có 
nghĩa gì?
E. HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
- Học bài trả lời câu hỏi SGK 
- Đọc mục " Em có biết"
- HS kẻ phiếu học " Sự thích nghi của ĐV ở môi trường đới lạnh và hoang mạc đới nóng 
vào vở bài tập