Giáo án Sinh học Lớp 7 - Tiết 16 đến 18, Bài 15: Giun đất - Năm học 2020-2021 - Phan Thanh Toàn

 Ngày soạn: 26/10/2020
 Tiết 16,17,18 Chủ đề 5: NGÀNH GIUN ĐỐT
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức
-HS nắm được hình dạng, cách di chuyển của giun đất đại diện cho ngành giun đốt.
-Lợi ích của giun đất, các biện pháp để bảo vệ giúp giun đất phát triển.
- HS nhận biết được loài giun khoang, chỉ rõ được cấu tạo ngoài (9đốt, vòng tơ, đai 
sinh dục)
-2. Kĩ năng
- Rèn kĩ năng quan sát, phân tích, so sánh
- Kĩ năng hoạt động nhóm.
- Kĩ năng sử dụng kính lúp
-Kĩ năng liên hệ và vận dụng thực tiễn
3. Thái độ
- Giáo dục ý thức bảo vệ đa dạng sinh học, các loài động vật có ích
4. Các năng lực cần hướng tới.
+ Năng lực tự chủ và tự học
+ Năng lực giao tiếp và hợp tác
+ Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo .
+ Năng lực ngôn ngữ
+ Năng lực tìm hiểu tự nhiên và xã hội
 + Năng lực tin học: tìm kiếm thông tin trên mạng. 
II. Chuẩn bị
 *Giáo viên :
-Giáo án 
-Máy chiếu
- Kính lúp, khay mổ, cồn loãng
* Học sinh :.
- Đọc và nghiên cứu trước nội dung chủ đề
- Giun đất, mẫu đất nơi có nhiều giun đất sinh sống, mẫu đất nơi không có giun đất 
sinh sống.
 Tiết 16: Bài 15 GIUN ĐẤT
I. HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC
1. Ổn định tổ chức
2. Kiểm tra bài cũ
- Nêu các biện pháp phòng tránh các loại giun kí sinh ở người.
3. Bài mới Hoạt động của GV và HS Nội dung
GV hỏi : Giun đất thường sống ở đâu ? I.Hình dạng ngoài và di chuyển
HS trả lời : sống trong đất ẩm ướt - Cấu tạo ngoài:
GV chia lớp làm 6 nhóm , yêu cầu HS + Cơ thể dài, thuôn hai đầu.
quan sát hình dạng ngoài, cách di + Phân đốt, mỗi đốt có vòng tơ 
chuyển của giun đất bằng mắt thường (chi bên).
qua mẫu vật và hình vẽ để trả lời câu hỏi + Chất nhầy giúp da trơn.
: + Có đai sinh dục và lỗ sinh dục
? Hình dạng ngoài của giun đất
? Câu hỏi lệnh về cách di chuyển của - Di chuyển :
giun đất Giun dất di chuyển bằng cách:
HS quan sát đặt giun đất đã chuẩn bị sẵn - Cơ thể phình duỗi xen kẽ, vòng tơ làm 
trên khay mổ và quan sát , kết hợp với chỗ tựa kéo cơ thể về một phía.
tranh vẽ GV chiếu để trả lời 
 II.Dinh dưỡng
GV yêu cầu HS quan sát hai mẫu đất nơi Giun dất hô hấp qua da.
có nhiều giun đất sinh sống và nơi - Thức ăn giun đất qua lỗ miệng  hầu 
không có giun đất sinh sống , yêu cầu  diều (chứa thức ăn)  dạ dày (nghiền 
HS nhận xét về màu sắc , hàm lượng nhỏ)  enzim biến đổi  ruột tịt  bã 
nước trong hai mẫu đất này đưa ra ngoài.
GV yêu cầu HS để giun đất ở nơi khô 
ráo cho đến lúc giun đất chết ,yêu cầu 
HS giải thích tại giun đất lại chết ?
HS trả lời dựa vào môi trường sống của 
giun đất
Phải là nơi ẩm ướt
GV cho HS nhận xét da của giun đất và 
giải thích thêm : Giun đất hô hấp ( trao 
đổi khí qua da ) khi ở môi trường khô 
ráo thì da của giun đất bị khô, không 
trao đổi khí được nên giun đất bị chết.
GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi :
? Khi trời mưa to, đất bị ngập nước thì 
giun đất có hiện tượng gì ? Giải thíc
? Đưa ra các biện pháp để giun đất phát 
triể
 2 GV yêu cầu HS cắt đôi cơ thể giun đất 
ra , quan sát hiện tượng và giải thích III. Sinh sản
GV chiếu video về hình thức sinh sản - Giun đất lưỡng tính.
ghép đôi của giun đất cho HS quan sát , - Ghép đôi trao đổi tinh dịch tại đai sinh 
yêu cầu HS nêu được : dục.
?Giun đất đơn tính hay lưỡng tính, có - Đai sinh dục tuột khỏi cơ thể tạo kén 
hình thức sinh sản như thế nào chứa trứng.
? Tại sao giun đất lưỡng tính, khi sinh 
sản lại ghép đôi
4. Củng cố
- Nêu lợi ích của giun đất với trồng trọt
- Nêu các biện pháp bảo vệ giun đất
5. Dặn dò
- Học bài và trả lời câu hỏi SGK.
- Đọc mục: “Em có biết”.
- Chuẩn bị mỗi nhóm 1 con giun đất to
TIẾT 17 THỰC HÀNH: MỔ VÀ QUAN SÁT GIUN ĐẤT
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức
- HS nhận biết được loài giun khoang, chỉ rõ được cấu tạo ngoài 9đốt, vòng tơ, đai 
sinh dục) 
2. Kĩ năng
- Dùng kính lúp quan sát.
3. Thái độ
- Giáo dục ý thức tự giác, kiên trì và tinh thần hợp tác trong giờ học thực hành.
II. ĐÔ DÙNG DẠY HỌC
- HS: Chuẩn bị :1-2 con giun đất
- GV: Bộ đồ mổ
Tranh câm hình 16.1 – 16
 III. HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC
1. Ổn định tổ chức 
2. Kiểm tra sự chuẩn bị của HS
- Kiểm tra mẫu vật và kiến thức cũ.
3. Bài học
 3 Chúng ta tìm hiểu cấu tạo giun đất để củng cố khắc sâu lí thuyết về giun 
đất.
 Hoạt động 1: Cấu tạo ngoài
 Cách xử lí mẫu
 Hoạt động của GV và HS Nội dung
- GV yêu cầu HS nghiên cứu SGK ở mục - Cá nhân tự đọc thông tin và ghi nhớ 
 trang 56 và thao tác luôn. kiến thức.
 - Trong nhóm cử 1 người tiến hành 
 (lưu ý dùng hơi ete hay cồn vừa 
 phải).
 - Đại diện nhóm trình bày cách xử lí 
? Trình bày cách xử lí mẫu? mẫu.
- GV kiểm tra mẫu thực hành, nếu nhóm - Thao tác thật nhanh.
nào chưa làm được, GV hướng dẫn thêm.
 Quan sát cấu tạo ngoài
 Hoạt động của GV và HS Nội dung
- GV yêu cầu các nhóm: - Trong nhóm đặt giun lên giấy quan 
+ Quan sát các đốt, vòng to. sát bằng kính lúp, thống nhất đáp án, 
+ Xác định mặt lưng và mặt bụng. hoàn thành yêu cầu của GV.
+ Tìm đai sinh dục. - Trao đổi tiếp câu hỏi:
? Làm thế nào để quan sát được vòng tơ? + Quan sát vòng tơ  kéo giun thấy 
? Dựa vào đặc điểm nào để xác định mặt lạo xạo.
lưng, mặt bụng? + Dựa vào màu sắc để xác định mặt 
? Tìm đai sinh dục, lỗ sinh dục dựa vào lưng và mặt bụng của giun đất.
đặc điểm nào? + Tìm đai sinh dục: phía đầu, kích 
- GV cho HS làm bài tập: chú thích vào thước bằng 3 đốt, hơi thắt lại màu 
hình 16.1 (ghi vào vở). nhạt hơn.
- GV gọi đại diện nhóm lên chú thích vào - Các nhóm dựa vào đặc điểm mới 
tranh. quan sát, thống nhất đáp án.
- GV thông báo đáp án đúng: 16.1 A - Đại diện các nhóm chữa bài, nhóm 
1- Lỗ miệng; 2- Đai sinh dục; 3- Lỗ hậu khác bổ sung.
môn; Hình 16.1B : 4- Đai sinh dục; 3- Lỗ - Các nhóm theo dõi, tự sửa lỗi nếu 
cái; 5- Lỗ đực. Hình 16.1C: 2- Vòng tơ cần.
quanh đốt.
4. Kiểm tra - đánh giá
 4 - GV đánh giá điểm cho 1-2 nhóm làm việc tốt và kết quả đúng đẹp..
+ Nhận xét giờ và vệ sinh.
5. Hướng dẫn học bài ở nhà
- Viết thu hoạch theo nhóm.
 5