Giáo án Sinh học Lớp 6 - Tiết 58+59, Bài: Vai trò của thực vật đối với động vật và đối với đời sống con người - Năm học 2020-2021 - Vương Thị Ngọc Loan

 GV: Vương Thị Ngọc Loan Trường THCS Sơn Tiến
Tuần 31 Ngày soạn: 11/4/2021 
Tiết 58 +59 Lớp dạy: 6A,6B
 VAI TRÒ CỦA THỰC VẬT ĐỐI VỚI
 ĐỘNG VẬT VÀ ĐỐI VỚI ĐỜI SỐNG CON NGƯỜI 
I/ MỤC TIÊU
1. Kiến thức:
 - Nêu được một số ví dụ khác nhau cho thấy thực vật là nguồn cung cấp thức ăn và 
nơi ở cho động vật.
 - Hiểu được vai trò gián tiếp của thực vật trong việc cung cấp thức ăn cho người, 
thông qua ví dụ cụ thể về dây chuyền thức ăn ( TV- ĐV- Con Người ).
2. Kĩ năng:
- Rèn kĩ năng quan sát, phân tích, so sánh, tổng hợp.
- KNS: Tích cực trong việc cải tạo môi trường sống, nâng cao chất lượng môi trường 
sống thông qua việc trồng cây ở địa phương, tuyên truyền vận động mọi người để thấy 
được vì sao phải trồng cây.
3. Thái độ:
- Giáo dục thái độ bảo vệ thực vật.
4. Định hướng phát triển năng lực:
a. Năng lực chung:
+ Năng lực làm chủ và phát triển bản thân: năng lực tự học, tự giải quyết vấn đề; năng 
lực giải quyết vấn đề; năng lực tư duy.
+ Năng lực về quan hệ xã hội: giao tiếp
+ Năng lực công cụ: Sử dụng ngôn ngữ chính xác có thể diễn đạt mạch lac, rõ ràng.
b. Năng lực chuyên biệt: Nhóm năng lực liên quan đến sử dụng kiến thức sinh học, 
nhóm năng lực về nghiên cứu khoa học
II/ PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC:
1. Giáo viên:
- Tranh Sơ đồ phóng to (hình 46.1 SGK tr.146)
- Sưu tầm một số tranh với nội dung động vật ăn thực vật và động vật sống trên cây.
2. Học sinh:
- Đọc bài trước ở nhà.
- Sưu tầm một số tranh với nội dung động vật ăn thực vật và động vật sống trên cây.
III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
1. Ổn định lớp: Nắm sĩ số học sinh
2. Kiểm tra bài cũ: 
- Tại sao ở vùng bờ biển người ta phải trồng rừng ở phía ngoài đê? 
- Rừng có vai trò gì trong việc hạn chế lũ lụt, hạn hán?
 3. Bài mới : GV: Vương Thị Ngọc Loan Trường THCS Sơn Tiến
 HOẠT ĐỘNG 1: Khởi động (5’)
Mục tiêu: Định hướng cho học sinh nội dung cần hướng tới của bài học, tạo tâm thế cho 
học sinh đi vào tìm hiểu bài mới.
Phương pháp dạy học: Dạy học nhóm; dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp 
thuyết trình; sử dụng đồ dung trực quan
Định hướng phát triển năng lực: Năng lực thực nghiệm, năng lực quan sát, năng lực 
sáng tạo, năng lực trao đổi. Phẩm chất tự tin, tự lập, giao tiếp.
Hiểu được vai trò gián tiếp của thực vật trong việc cung cấp thức ăn cho người, thông qua 
ví dụ cụ thể về dây chuyền thức ăn ( TV- ĐV- Con Người ).
 Chúng ta tìm hiểu bài ...
 HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức 
Mục tiêu: một số ví dụ khác nhau cho thấy thực vật là nguồn cung cấp thức ăn và nơi ở 
cho động vật.
 vai trò gián tiếp của thực vật trong việc cung cấp thức ăn cho người, thông qua ví dụ 
cụ thể về dây chuyền thức ăn ( TV- ĐV- Con Người ).
Phương pháp dạy học: Dạy học nhóm; dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp 
thuyết trình; sử dụng đồ dung trực quan
 Định hướng phát triển năng lực: Năng lực thực nghiệm, năng lực quan sát, năng lực 
 sáng tạo, năng lực trao đổi. Phẩm chất tự tin, tự lập, giao tiếp.
- GV cho HS xem tranh 46.1 và - HS xem tranh 46.1 và 48.1 -> I - VAI TRÒ 
48.1 -> yêu cầu HS trả lời câu trả lời câu hỏi: CỦA THỰC 
hỏi: 1. Dùng cho hô hấp của các sinh VẬT ĐỐI VỚI 
1. Lượng O2 mà thực vật nhả ra vật, kể cả con người -> nếu ĐỘNG VẬT 
có ý nghĩa đối với các sinh vật không có cây xanh thì động vật 1: Thực vật cung 
khác ? (kể cả con người) sẽ chết vì cấp khí oxi và 
 không có oxy. thức ăn cho động 
 2. HS tự nêu ví dụ vật.
2. Nêu ví dụ về động vật ăn thực 
vật dựa vào bảng mẫu trong SGK Thực vật cung 
tr.153 -> rút ra nhận xét. 3. Thực vật cung cấp ôxy và thức cấp ôxy và thức ăn 
3. Em hãy nhận xét mối quan hệ ăn cho động vật cho động vật.
giữa thực vật và động vật? - HS ghi bài. 
- GV bổ sung (nếu cần)
- GV cung cấp thêm thông tin về 
thực vật gây hại cho động vật. - HS lắng nghe
- GDMT: TV góp phần rất lớn 
với vai trò cân bằng lượng khí 
trong không khí, thì nó cũng 
chính là cung cấp lượng khí cần 
thiết cho con người và tất cả động 
vật trên trái đất, nhờ TV có khả GV: Vương Thị Ngọc Loan Trường THCS Sơn Tiến
năng thải ra môi trường khí oxi.
- Cho HS quan sát tranh ảnh về - HS quan sát tranh ảnh về nơi 2: Thực vật cung 
nơi ở và sinh sản của động vật ở ở và sinh sản của động vật ở cấp nơi ở và nơi 
thực vật -> yêu cầu HS rút ra nhận thực vật -> rút ra nhận xét. sinh sản cho động 
xét. - Các nhóm thảo luận, trình vật.
- GV yêu cầu HS thảo luận: Trong bày tranh ảnh đã sưu tập về 
tự nhiên có động vật nào lấy thực động vật sống trên cây. Thực vật cung cấp 
vật làm nhà ( nơi cư trú) nữa - HS tự rút ra kết luận. nơi ở và nơi sinh sản 
không ? cho động vật
- GV sửa chữa (nếu cần).
- GDMT: Thực vật rất phong phú 
và đa dạng, và đó cũng chính là 
nguồn cung cấp thực phẩm cần 
thiết và không thể thiết cho con 
người và động vật trên trái đất, 
ngoài ra nó còn là nơi cứ trú của 
động vật, là vật liệu quý mà thiên 
nhiên ban tặng cho con người.
TIẾT 2
 Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung
- GV yêu cầu HS tìm thông - HS tìm thông tin trả lời II. THỰC VẬT VỚI 
tin trả lời câu hỏi: câu hỏi: ĐỜI SỐNG CON 
1.Thực vật cung cấp cho 1. Cung cấp thức ăn, gỗ NGƯỜI
chúng ta những gì dùng trong làm nhà, trái cây, thuốc 1: Những cây có giá trị 
đời sống hàng ngày ? quý, rau xanh, sử dụng.
2. Để phân biệt cây cối theo 2. Nhóm cây ăn quả, cây Thực vật có công dụng 
công dụng người ta đã phân làm thuốc, cây lương thực, nhiều mặt: như cung cấp 
loại thành những nhóm nào? cây làm cảnh, cây công lương thực, thực pẩm, gỗ 
 nghiệp ... Có khi cùng một cây 
- GV yêu cầu HS kẻ bảng - HS kẻ bảng SGK vào tập, nhưng có nhiều công dụng 
SGK vào tập, thảo luận nhóm thảo luận nhóm và hoàn khác nhau tuỳ bộ phận sử 
và hoàn thành bảng thành bảng -> đại diện dụng.
- GV nhận xét -> yêu cầu HS nhóm lên hoàn thành bảng Đó là nguồn tài nguyên 
rút ra công dụng của thực vật. phụ. quý giá, chúng ta cần bảo 
 - HS rút ra công dụng của vệ và phát triển nguồn tài 
 thực vật -> ghi bài. nguyên đó để làm giàu 
 cho Tổ Quốc.
- GV yêu cầu HS đọc thông tin - HS đọc thông tin SGK, 2: Những cây có hại cho 
SGK, quan sát hình 48.3, 48.4 quan sát hình trả lời câu sức khỏe con người.
trả lời câu hỏi: hỏi đạt: - Đối với những cây có hại 
1. Kể tên cây có hại và tác hại 1. Thuốc lá, thuốc phiện, cho sức khỏe, chúng ta GV: Vương Thị Ngọc Loan Trường THCS Sơn Tiến
cụ thể của chúng? cần sa: gây nghiện, gây ho cần hết sức thận trọng khi 
2. Ngoài những cây đã nêu lao, suy nhược thần kinh. khai thác, hoặc tránh sử 
trong SGK, em còn biết những 2. HS tự nêu: Cây trúc dụng.
cây có hại nào ngoài thực tế? đào, cà độc dược, mã tiền, Đồng thời chống hút 
- GV giới hiệu về cây thuốc bã đậu thuốc lá và sử dụng chất 
phiện: chất moocphin trong cây ma tuý.
thuốc phiện là loại chất ma túy 
gây bệnh xã hội nguy hiểm - HS lắng nghe
nhưng lại có tác dụng giảm 
đau, an thần khi dùng với liều 
lượng nhẹ. Điều này giải thích 
vì sao trong ngành Dược người 
ta có thể sản xuất một số thuốc 
có moocphin (giảm đau, gây 
mê).
- GV cho HS thảo luận: - Các nhóm thảo luận -> 
3. Tác hại của ma túy đối với nêu lên được hành động 
sức khỏe con người cụ thể:
4. Thái độ của em trước tệ nạn + Không sử dụng ma túy
ma túy -> hành động cụ thể + Không hút thuốc lá
nào? + Tham gia phong trào 
 tuyên truyền, phòng chống 
- GV nhận xét, cho HS ghi bài ma túy.
- GV cung cấp thêm thông tin: - HS ghi bài
Nhiều khi tác dụng hai mặt của 
thực vật lại thể hiện ngay trê 
cùng một cây:
+ Cây trúc đào có lá rất độc, ăn 
phải có tểh gây nguy hiểm 
nhưng lại cho hoa đẹp dùng 
làm cảnh
+ Cỏ củ gấu (sốt ban), cây rau 
bợ (chữa sỏ thận) là những cây 
cỏ dại, mọc lẫn với cây trồng 
gây giảm năng suất cây trồng 
nhưng lại có tác dụng làm 
thuốc
+ Cây cà độc dược các bộ phận 
của cây đều có độc, dặc biệt là 
hạt nhưng lá có thể dùng chữa 
bệnh hen.
 HOẠT ĐỘNG 3: Hoạt động luyện tập (10') GV: Vương Thị Ngọc Loan Trường THCS Sơn Tiến
Mục tiêu: Luyện tập củng cố nội dung bài học
Phương pháp dạy học: Dạy học nhóm; dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp 
thuyết trình; sử dụng đồ dung trực quan
 Định hướng phát triển năng lực: Năng lực thực nghiệm, năng lực quan sát, năng lực 
 sáng tạo, năng lực trao đổi. Phẩm chất tự tin, tự lập, giao tiếp.
 GV giao nhiệm vụ cho học sinh làm bài tập trắc nghiệm:
Câu 1. Lá của cây nào dưới đây được sử dụng làm thức ăn cho con người ?
A. Lá mồng tơi B. Lá chuối C. Lá khoai tây D. Lá xà cừ
Câu 2. Hầu hết các bộ phận của cây nào dưới đây đều chứa độc tố và gây hại đến sức 
khoẻ con người ?
A. Rau ngót B. Cần tây C. Trúc đào D. Chùm ngây
Câu 3. Để diệt cá dữ trong đầm nuôi thuỷ sản, người ta sử dụng loại cây nào dưới đây ?
A. Duốc cá B. Đinh lăng C. Ngũ gia bì D. Xương rồng
Câu 4. Cây nào dưới đây là cây công nghiệp ?
A. Mướp đắng B. Thuốc lá C. Rau ngót D. Lúa nước
Câu 5. Trong các loại cây dưới đây, cây nào vừa là cây ăn quả, vừa là cây làm cảnh, lại 
vừa là cây làm thuốc ?
A. Sen B. Cần sa C. Mít D. Dừa
Câu 6. Chất độc được biết đến nhiều nhất trong khói thuốc lá là gì ?
A. Hêrôin B. Nicôtin C. Côcain D. Solanin
Câu 7. Họ thực vật nào dưới đây có nhiều cây được dùng để làm cảnh vì hoa của chúng 
thường rất đẹp ?
A. Họ Cúc B. Họ Lúa C. Họ Dừa D. Họ Bầu bí
Câu 8. Loại thực vật nào dưới đây là tác nhân gây nên hiện tượng nước “nở hoa” ?
A. Tảo B. Rêu C. Dương xỉ D. Thông
Câu 9. Thực vật có ý nghĩa như thế nào đối với đời sống con người và nhiều loài động 
vật ?
A. Cung cấp nơi ở và nơi sinh sản cho động vật
B. Cung cấp nguồn nguyên liệu cho các ngành chế biến công nghiệp
C. Tất cả các phương án đưa ra
D. Cung cấp nguồn thức ăn dồi dào và ôxi cho quá trình hô hấp của con người và động 
vật
Câu 10. Cây nào dưới đây được dùng để sản xuất chất gây nghiện ?
A. Anh túc B. Chè C. Ca cao D. Cô ca
 Đáp án
 1. A 2. C 3. A 4. B 5. A
 6. B 7. A 8. A 9. C 10. A
 HOẠT ĐỘNG 4: Hoạt động vận dụng (8’)
Mục tiêu: Vận dụng làm bài tập 
Phương pháp dạy học: Dạy học nhóm; dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp GV: Vương Thị Ngọc Loan Trường THCS Sơn Tiến
thuyết trình; sử dụng đồ dung trực quan
 Định hướng phát triển năng lực: Năng lực thực nghiệm, năng lực quan sát, năng lực 
 sáng tạo, năng lực trao đổi. Phẩm chất tự tin, tự lập, giao tiếp.
1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập
GV chia lớp thành nhiều nhóm 
( mỗi nhóm gồm các HS trong 1 bàn) và giao các nhiệm vụ: thảo luận trả lời các câu hỏi 
sau và ghi chép lại câu trả lời vào vở bài tập 
Kể tên một số loài động vật ăn thực vật. 
Những cây có hại cho sức khỏe con người?
 2. Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
- HS trả lời.
- HS nộp vở bài tập.
- HS tự ghi nhớ nội dung trả lời đã hoàn thiện.
 HOẠT ĐỘNG 5: Hoạt động tìm tòi và mở rộng (2’)
Mục tiêu: Tìm tòi và mở rộng kiến thức, khái quát lại toàn bộ nội dung kiến thức đã học
Phương pháp dạy học: Dạy học nhóm; dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp 
thuyết trình; sử dụng đồ dung trực quan
 Định hướng phát triển năng lực: Năng lực thực nghiệm, năng lực quan sát, năng lực 
 sáng tạo, năng lực trao đổi. Phẩm chất tự tin, tự lập, giao tiếp.
Tuyên truyền về những cây có ích và những cây có hại cho sức khỏe để phát triển, nhân 
rộng những cây có ích và không trồng những cây có hại, và biết cách phong tránh. Biết 
và tìm hiểu một số cây có hại để nhận diện và phòng tránh.
Tìm hình ảnh phá rừng hoặc phong trào trồng cây gây rừng
4. Dặn dò:
 - Học bài, trả lời câu hỏi trong SGK.