Giáo án Sinh học Lớp 6 - Bài 38+39: Rêu - Cây rêu. Quyết – Cây dương xỉ - Năm học 2020-2021 - Trần Mạnh Hùng

 Trường THCS Sơn Tiến Giáo án Sinh học 6
Ngày soạn: 28/02/2021
Ngày giảng: 02/03/2021 
 Tiết 46 Bài 38: RÊU - CÂY RÊU
I.MỤC TIÊU
1. Kiến thức
- Mô tả được rêu là thực vật đã có thân, lá, nhưng có cấu tạo đơn giản : Cơ quan sinh 
dưỡng : thân, lá, rễ (giả) ; Cơ quan sinh sản : túi bào tử.
- Sinh sản bằng bào tử.
- So sánh với thực vật có hoa : chưa có mạch dẫn, chưa có rễ thật, chưa có hoa, quả.
2. Kĩ năng
- Rèn kĩ năng quan sát, so sánh rút ra kiến thức.
- Kĩ năng hoạt động nhóm.
3. Thái độ
- Giáo dục lòng yêu thiên nhiên và ý thức bảo vệ thực vật. 
II. CHUẨN BỊ
1. Chuẩn bị của GV : Tranh cấu tạo của cây rêu ; Mẫu cây rêu. Kính lúp.
2. Chuẩn bị của HS : Sưu tầm một số loại rêu tường, có thêm túi bào tử thì càng tốt.
III. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC
1. Ổn định tổ chức
2. Kiểm tra bài cũ
GV đưa bài tập: Chọn đáp án đúng nhất:
1/ Cơ thể tảo có cấu tạo: A. Cơ thể chỉ có một tế bào.
B. Cơ thể có nhiều tế bào 
C. Cơ thể đơn bào hoặc đa bào.
D. Cơ thể đa bào.2/ Tảo là Thực vật bậc thấp vì: A. Chưa có rễ, thân và lá thật.
B. Cơ thể có cấu tạo đơn bào.
C. Sống ở nước.
D. Cả B và C.2. Bài học
3. Bài mới
Hoạt động 1: Môi trường sống của rêu.
Hoạt động của GV Hoạt động của HS
B1:GV : yêu cầu HS nghiên cứu thông tin HS độc lập nghiên cứu thông tin, ghi nhớ kiến 
SGK/ 126 và cho biết : thức, kết hợp với hiểu biết của mình trả lời 
 câu hỏi của GV.
? Rêu sống ở đâu . Rêu sống ở nơi đất ẩm.
B2:GV chiếu tranh : môi trường sống của Đại diện 1-2 HS phát biểu ￿ Lớp bổ sung.
rêu 
Yêu cầu: Tiểu kết:
Rêu sống trên cạn ở những nơi đất ẩm ướt. 
Hoạt động 2: Quan sát cây rêu.
Hoạt động của GV Hoạt động của HS
B1:GV yêu cầu HS đặt mẫu vật lên bàn - HS thực hiện yêu cầu của GV : đặt mẫu vật 
theo nhóm, tách một cây , quan sát bằng lên bàn theo nhóm, tách một cây , quan sát 
mắt thường và kính lúp, đối chiếu với H bằng mắt thường và kính lúp, đối chiếu với H 
 Họ và tên Giáo Viên: Trần Mạnh Hùng Năm học 2020 - 2021 1 Trường THCS Sơn Tiến Giáo án Sinh học 6
 38.1 sgk/ 126. 38.1 sgk/ 126.
 Yêu cầu HS tự thực hiện lệnh tam giác - Cá nhân ghi nhận kiến thức trả lời câu hỏi 
 SGK/ 126. lệnh tam giác SGK/ 126.
 B2:GV chiếu H 38.1 SGK . - HS thảo luận nhóm bàn :
 Yêu cầu đọc thông tin trả lời câu hỏi. Yêu cầu nêu được :
 + Đặc điểm các bộ phận của cơ quan sinh Cơ quan sinh dưỡng của rêu gốm có :
 dưỡng? - Rễ giả
 B3:GV: tổng kết ý kiến đúng và giảng - Thân ngắn, không phân nhánh
 giải thêm: Rêu tuy có dạng cây ( có thân, - Lá nhỏ và mỏng
 rễ , lá) nhưng cấu tạo còn đơn giản thô sơ. + Lá và thân không có mạch dẫn.
 Thân không có sự phân nhánh, chưa có Đại diện nhóm trả lời, nhóm khác nhận xét , 
 mạch dẫn, lá mỏng, nhỏ, chưa có đường bổ sung.
 gân thực sự, rễ là những sợi đa bào giống - HS ghi nhớ kiến thức.
 rễ và thực hiện chức năng của rễ, chưa có 
 mạch dẫn .
 Yêu cầu 1 HS nhắc lại: đặc điểm cơ quan - Một HS nhắc lại.
 sinh dưỡng của cây rêu.
 B4:GV chiếu tranh: một đoạn rong mơ, 
 cây rêu và cây cải có hoa.
 Yêu cầu HS thảo luận nhóm tổ: - HS thảo luận theo nhóm tổ, thống nhất câu 
 + So sánh đặc điểm khác nhau về cơ quan trả lời điền vào bảng phụ nhóm. 
 sinh dưỡng của cây rêu với rong mơ (tảo) 
 và cây có hoa? - Nhóm khác nhận xét, bổ sung.
 - GV thu bài 2 nhóm làm nhanh nhất, dán 
 lên bảng.
 GV chiếu đáp án: - Đại diện HS trả lời.
 ? Hãy chỉ ra sự tiến hoá của rêu so với 
 tảo. - HS nghe và ghi nhớ thông tin.
 + Gv giảng giải thêm chỉ cho HS thấy 
 được sự tiến hoá của rêu so với tảo và cây 
 có hoa so với rêu.
 Khẳng định: Rêu là thực vật sống ở cạn 
 đầu tiên được xếp vào nhóm Thực vật bậc 
 cao cùng với những thực vật có thân, rễ, 
 lá khác.
Tiểu kêt: 
 Cây rêu có thân ngắn, không phân nhánh, lá nhỏ, mỏng chưa có mạch dẫn, rễ giả có 
khẳ năng hút nước.
Hoạt động 3: Túi bào tử và sự phát triển của rêu
 Hoạt động của GV Hoạt động của HS
 B1:GV chỉ vị trí của túi bào tử trên mẫu HS quan sát tranh, nghiên cứu thông tin SGK, 
 câu rêu thật nếu có, chiếu tranh H 38.2 trả lời câu hỏi của GV :
 sgk/126: yêu cầu HS quan sát và nghiên .
 cứu thông tin SGK/126 và cho biết: Yêu cầu nêu được :
 Họ và tên Giáo Viên: Trần Mạnh Hùng Năm học 2020 - 2021 2 Trường THCS Sơn Tiến Giáo án Sinh học 6
? Đặc điểm của túi bào tử. - Túi bào tử có nắp và cuống dài.
? Rêu sinh sản và phát triển nòi giống - Rêu sinh sản bằng bào tử chứa trong túi bào 
bằng gì. tử.
B2:GV chiếu: sơ đồ Sự phát triển của rêu. - Đại diện HS trình bày, HS khác nhận xét bổ 
? Trình bày sự phát triển của rêu. sung.
B3:GV gọi 1 HS trình bày trên sơ đồ. - HS rút ra lêt luận.
Tiểu kết: - Cơ quan sinh sản của rêu là túi bào tử, rêu sinh sản bằng bào tử.
 - Sự phát triển của rêu:
Túi bào tử -------------------￿ Bào tử rơi ra ngoài -------------------￿ cây rêu con.
 chín mở nắp gặp đất ẩm nảy mầm 
Hoạt động 4: Vai trò của rêu
Hoạt động của GV Hoạt động của HS
B1:GV: chiếu tranh : các môi trường có HS nghiên cứu thông tin SGK, trả lời câu hỏi 
rêu sống. Yêu cầu HS nghiên cứu thông của GV :
tin SGK/127 và cho biết: - Đại diện HS trình bày, HS khác nhận xét, bổ 
? Rêu có lợi ích gì. sung.
B2:GV chiếu đáp án. - HS ghi nhận kiến thức.
B3:GV giảng giải thêm về sự hình thành 
chất mùn và tạo than. 
B4:GV yêu cầu HS nêu kết luận về vai trò 
của rêu. HS rút ra lêt luận.
Tiểu kết: SGK/ 127
 * Ghi nhớ :SGK trang 127
4. Củng cố
GV hỏi: Bài hôm nay cần nắm vấn đề gì?
GV đưa bài tập: Chọn từ thích hợp điền vào chỗ trống: 
Cơ quan sinh dưỡng của rêu gồm có: , . , chưa có .. chính thức.
Trong thân và lá rêu chưa có . . Rêu sinh sản bằng được 
chứa trong túi bào tử, cơ quan này nằm ở cây rêu.
Gv đưa đáp án, công bố biểu điểm, yêu cầu HS đổi chéo bài , chấm điểm cho nhau.
GV tổ chức cho HS chơi trò chơi: Mở ô chữ.
5. Hướng dẫn học bài ở nhà
- Học bài và trả lời câu hỏi SGK.
- Làm bài tập trong vở bài tập
- Nghiên cứu trước bài 39
- Mỗi nhóm mang một cây dương xỉ, nếu có túi bào tử thì càng tốt.
 Họ và tên Giáo Viên: Trần Mạnh Hùng Năm học 2020 - 2021 3 Trường THCS Sơn Tiến Giáo án Sinh học 6
Ngày soạn: 28/02/2021
Ngày giảng: 05/03/2021 
 Tiết 47 Bài 39: QUYẾT – CÂY DƯƠNG XỈ
I. MỤC TIÊU 
1. Kiến thức
- Mô tả được quyết (Cây dương xỉ) là thực vật có rễ, thân, lá, có mạch dẫn. Sinh sản bằng 
bào tử.
- Nêu được đặc điểm chung của nhóm quyết thông qua đaị diện cây dương xỉ : + Cơ quan 
sinh dưỡng : rễ, thân, lá.
+ Cơ quan sinh sản : túi bào tử.
+ Sinh sản : bằng bào tử.
+ So sánh với cây rêu.
+ So sánh với thực vật có hoa : Chưa có hoa, quả.- Ví dụ : cây lông cu ly, cây rau bợ.
2. Kĩ năng
- Rèn kĩ năng quan sát tranh, quan sát mẫu vật rút ra kiến thức.
- Kĩ năng hoạt động nhóm.
3. Thái độ
- Giáo dục lòng yêu thiên nhiên và ý thức bảo vệ thực vật. 
II. CHUẨN BỊ
1. Chuẩn bị của GV : Tranh vẽ H 39.1 đến 39.4 sgk/128,129
 Kính hiển vi, kim nhọn, la men.(nếu có)
2. Chuẩn bị của HS : Sưu tầm một số loại dương xỉ, chú ý mẫu có lá non và lágià có thêm 
túi bào tử ở mặt dưới thì càng tốt.
III. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC
1. Ổn định tổ chức
2. Kiểm tra bài cũ : GV đưa bài tập: Chọn đáp án đúng nhất:
1/ Đặc điểm nào dưới đây không phải là của rêu.
A. Là thực vật đầu tiên sống ở cạn.
B. Thuộc nhóm thực vật bậc cao, chưa có hoa, sinh sản bằng bào tử. 
C. Cây có lá, thân chưa có mạch dẫn, mới có rễ giả nên phải sống ở nơi ẩm ướt.
D. Là nhóm thực vật bậc cao, có rễ, thân là chính thức.
2/ Đặc điểm nào chứng tỏ rêu đã tiến hoá hơn tảo. 
A. Cơ thể có sự phân hoá thành thân, lá và rễ giẩ nên đã sống được ở trên cạn.
B. Sinh sản bằng bào tử, có cơ quan sinh sản.C. Thụ tinh cần có nước.
D. Cả A và B.2. Bài học
3. Bài mới
Hoạt động 1: Quan sát cây dương xỉ.
 Hoạt động của GV Hoạt động của HS
 ? Môi trường sống của dương xỉ . HS trả lời theo hiểu biết của mình.
 B1:GV : yêu cầu HS quan sát cây dương a/ Cơ quan sinh dưỡng.
 xỉ trên mẫu vật mình mang đến lớp, xác - HS lấy cây dương xỉ để quan sát, ghi nhớ 
 định các bộ phận của cây và đặc điểm của thông tin, thảo luân nhóm, thống nhất ý kiến 
 từng bộ phận. trả lời câu hỏi của GV:
 ? So sánh đặc điểm bên ngoài so với rêu ? Yêu cầu:
 Họ và tên Giáo Viên: Trần Mạnh Hùng Năm học 2020 - 2021 4 Trường THCS Sơn Tiến Giáo án Sinh học 6
B2:GV tổng kết ý kiến của HS rút ra kiến - Cây dương xỉ có 3 bộ phận: rễ thân lá 
thức chuẩn chính thức, lá non cuộn tròn, lá lớn xẻ thuỳ, 
Gv giải thích thêm về sự tiến hoá của có cuống lá và gân lá. Thân, rễ, lá có mạch 
dương xỉ so với rêu về cơ quan sinh dẫn.
dưỡng. - Khác với rêu: có rễ chính thức, lá có gân 
 Tiểu kết: và xẻ thuỳ.
Dương xỉ thuộc nhóm thực vật bậc cao, Đại diện nhóm trình bày, nhóm khác nhận 
đã có thân, rễ, lá chính thức xét, bổ sung.
 b/ Túi bào tử và sự phát triển của dương xỉ.
B3:GV yêu cầu HS quan sát H 39.2 sgk/ HS quan sát hình vẽ, đọc chú thích, ghi nhớ 
đọc kĩ phần chú thích và cho biết : kiến thức trả lời yêu cầu của GV :
? Vị trí của túi bào tử. - Noãn nằm ở mặt sau của lá.
? Vai trò của cơ vòng - Giữ bào tử trong túi, mở khi chín cho bào 
? Chu trình phát triển của dương xỉ. tử văng ra ngoài.
 - Từ dương xỉ non ￿ dương xỉ hình thành túi 
 bào tử ￿ túi bào tử chín cơ vòng mở ￿ bào 
 tử rơi ra ngoài, nảy mầm ￿ nguyên tản ￿ 
B4:GV hoàn thiện kiến thức cho HS. cây mới.
? Nhắc lại chu trình phát triển của rêu. Đại diện HS trình bày, HS khác nhận xét, bổ 
? So sánh giữa rêu và dương xỉ. sung. 
 - Điểm khác: Dương xỉ phát triển thành 
 nguyên tản trước khi thành cây mới
Yêu cầu: Tiểu kết: Dương xỉ sinh sản bằng bào tử, cơ quan sinh sản là túi bào tử.
Hoạt động 2: Một vài loại dương xỉ thường gặp.
 Hoạt động của GV Hoạt động của HS
 GV cho HS quan sát một vài loại dương - HS quan sát mẫu vật, suy nghĩ, so sánh để 
 xỉ khác nhau như: rau bợ, lông cu li, . rút ra đặc điểm chung.
 ? Có thể nhận cây thuộc dương xỉ nhờ đặc Từ đó rút ra đặc điểm chung của ngành 
 điểm nào của lá. quyết.
 ? Đặc điểm chung của ngành quyết. - Đại diện HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ 
 sung.
 - HS nêu kết luận:
Tiểu kêt: 
Để nhận biết cây thuộc ngành quyết thì người ta căn cứ vào đặc điểm của lá non: cuộn 
tròn và có lông.
Hoạt động 3: Quyết cổ đại và sự hình thành than đá.
 Hoạt động của GV Hoạt động của HS
 B1:GV yêu cầu HS nghiên cứu thông tin HS nghiên cứu thông tin SGK, trả lời câu 
 SGK/130 và cho biết: hỏi của GV :
 Than đá được hình thành như thế nào? Yêu cầu nêu được :Than đá được hình 
 B2:GV giải thích thêm về quá trình này. thành từ quyết cổ đại.
 - Đại diện HS trình bày, HS khác nhận xét 
 bổ sung.
 - HS rút ra lêt luận.
 Họ và tên Giáo Viên: Trần Mạnh Hùng Năm học 2020 - 2021 5 Trường THCS Sơn Tiến Giáo án Sinh học 6
Tiểu kết: SGK/ 130
 * Ghi nhớ :SGK trang 131.
4. Củng cố
- GV hỏi: Bài hôm nay cần nắm vấn đề gì?
GV đưa bài tập: Chọn từ thích hợp điền vào chỗ trống: GV phát phiếu 
Dương xỉ là những cây đã có: , . , thực sự và có ..làm chức năng vận 
chuyển.Dương xỉ sinh sản bằng như rêu, nhung khác ở chỗ có do 
bào tử phất triển thành. Các túi bào tử của dương xỉ thường mọc thành đốm nằm ở 
 ., và vách túi bào tử thường có .. có tác dụng chứa bào 
tử.
5. Hướng dẫn học bài ở nhà- Học bài và trả lời câu hỏi SGK.
- Làm bài tập trong vở bài tập
- Đọc mục mục: “ Em có biết”
- Ôn tâp từ bài 28 đến bài 39* 
 Họ và tên Giáo Viên: Trần Mạnh Hùng Năm học 2020 - 2021 6