Giáo án phát triển năng lực Ngữ văn 9 theo CV3280 - Tuần 25 - Năm học 2018-2019

- Lựa chọn ngôi kể phù hợp: Truyện được kể qua lời của một nhân vật trong tác phẩm: Ông Ba - người bạn thân thiết của ông Sáu. Cách lựa chọn ngôi kể như vậy vừa tạo ra ấn tượng khách quan vừa có sức thuyết phục, bày tỏ sự thông cảm chia sẻ. 
- Miêu tả diễn biến tâm lí nhân vật (nhất là trẻ thơ) chính xác, hợp lí, tinh tế. 
- Ngôn ngữ tự nhiên, lời kể hấp dẫn. 
- Kể xen miêu tả. Giọng kể giàu cảm xúc, chân thực, sinh động, đầy sức thuyết phục. 
* Kết bài
- Đoạn trích diễn tả chân thực, cảm động về tình cha con thắm thiết, sâu nặng trong hoàn cảnh éo le của chiến tranh. 
- Nghệ thuật kể chuyện hấp dẫn, xây dựng tình huống bất ngờ, tự nhiên hợp lí, cách miêu tả tính cách nhân vật đặc sắc, thể hiện tình cảm sâu sắc của tác giả: cảm thông, sẻ chia, trân trọng.
Hoạt động 4,5: Vận dụng, tìm tòi, mở rộng( về nhà) ( 3’)
* Mục tiêu: Giúp HS vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học để giải quyết các câu hỏi, bài tập gắn với thực tiễn.
VIẾT BÀI TẬP LÀM VĂN SỐ 6- VĂN NGHỊ LUẬN. LÀM Ở NHÀ.
Đề: Suy nghĩ về nhân vật ông Hai trong truyện ngắn: “ Làng” của Kim Lân?
* Bài làm cần đảm bảo ý sau:
A. Mở bài 
- Giới thiệu tác giả, tác phẩm, nhân vật ông Hai: Tình yêu làng gắn bó, hòa quyện với tình yêu nước 
B .Thân bài:
Luận điểm bao trùm bài nghị luận : Ở nhân vật ông Hai, tình yêu quê hương, yêu làng đã quyện chặt với lòng yêu nước. 
+ Tình yêu làng, yêu nước của ông Hai khi đi tản cư.
- Cũng như bao con người Việt Nam khác ông Hai cũng có một quê hương 
để yêu thương, gắn bó. Làng chợ Dầu luôn là niềm tự hào, kiêu hãnh của ông. Kháng chiến bùng nổ, người dân phải dời làng đi sơ tán, ông Hai cũng theo dòng người ấy sơ tán đến một miền quê xa xôi, hẻo lánh. Ông Hai thực sự buồn khi phải xa làng. Ở nơi tản cư, lòng ông đau đáu nhớ quê, cứ “ nghĩ về những ngày làm việc cùng anh em”, ông nhớ làng quá. 
- Ông Hai luôn khoe và tự hào về cái làng Dầu không chỉ vì nó đẹp mà còn bởi nó tham gia vào cuộc chiến đấu chung của dân tộc. 
- Ông luôn tìm cách nghe tin tức về kháng chiến “chẳng sót một câu nào”. Nghe được nhiều tin hay , những tin chiến thắng của quân ta, ruột gan ông cứ múa cả lên, náo nức, bao nhiêu ý nghĩ vui thích chen chúc trong đầu óc. 
+ Tình yêu làng, yêu nước của ông Hai khi nghe tin làng theo giặc: Phân tích rõ diễn biến tâm trạng của ông Hai...
+ Tình yêu làng, yêu nước của ông Hai khi nghe tin làng kháng chiến.
- Đến khi biết đích xác làng Dầu yêu quý của ông không phải là làng Việt gian, nỗi vui mừng của ông Hai thật là vô bờ bến: “Ông cứ múa tay lên mà khoe cái tin ấy với mọi người”, mặt ông “tươi vui, rạng rỡ hẳn lên”. Đối với người nông dân, căn nhà là cơ nghiệp của cả một cuộc đời, vậy mà ông sung sướng hể hả loan báo cho mọi người biết cái tin “Tây nó đốt nhà tôi rồi bác ạ” một cách tự hào như một niềm hạnh phúc thực sự của mình. Đó là nỗi lòng sung sướng trào ra hồn nhiên như không thể kìm nén được của người dân quê khi được biết làng mình là làng yêu nước dẫu cho nhà mình bị giặc đốt. Tình yêu làng của ông Hai thật là sâu sắc và cảm động.
+ Nghệ thuật xây dựng nhân vật ông Hai
- Nhà văn Kim Lân đã khá thành công khi xây dựng nhân vật ông Hai, một lão nông cần cù, chất phác, yêu mến, gắn bó với làng quê như máu thịt.
+ Nhà văn đã đặt nhân vật trước một tình huống khá độc đáo để nhân vật bộc lộ chiều sâu tâm trạng. 
+ Tâm lý nhân vật được nhà văn miêu tả cụ thể, gợi cảm qua các diễn biến nội tâm, qua các ý nghĩ, cảm giác, hành vi, ngôn ngữ. Đặc biệt là nhà văn đã diễn tả đúng và gây được ấn tượng mạnh mẽ về sự ám ảnh, day dứt trong tâm trạng nhân vật. 
+ Các hình thức trần thuật (đối thoại, độc thoại.) 
C. Kết bài 
- Đánh giá chung về nhân vật: Truyện ngắn “Làng”, tác giả đã khắc hoạ thành công hình tượng một người nông dân yêu làng, yêu nước hồn nhiên chất phác. Hình tượng nhân vật ông Hai vừa phản ánh chân thực những nếp cảm, nếp nghĩ của người nông dân Việt Nam trong thời kì đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp, vừa có ý nghĩa giáo dục sâu sắc đối với nhiều thế hệ bạn đọc.
* Dặn dò : Học bài, làm bài tập
- Soạn bài : Sang Thu
* Rút kinh nghiệm :
 Ký duyệt của Ban Giám Hiệu
Tuần dạy: 25
Tiết:123-124 Sang thu.
Ngày soạn: 18/2/2019 (Hữu Thỉnh)
Ngày dạy:
I. Mục tiêu bài dạy. 
1. KiÕn thøc: Qua bµi gióp häc sinh häc vµ c¶m nhËn tõ bµi th¬ nh÷ng ý sau:
- Nh÷ng rung c¶m tinh tÕ cña nhµ th¬ vÒ sù biÕn ®æi nhÑ nhµng mµ râ rÖt cña ®Êt trêi tõ cuèi h¹ sang ®Çu thu, cïng nh÷ng suy t­ vÒ tuæi ®êi cña con ng­êi tõng tr¶i.
- ThÓ th¬ n¨m ch÷, kÕt hîp víi miªu t¶ víi biÓu c¶m, c¸c h×nh ¶nh giµu søc biÓu c¶m. kÕt hîp víi c¸c biÖn ph¸p tu tõ vµ liªn t­ëng lµ nh÷ng h×nh thøc næi bËt cña bµi th¬ nµy.
2. Th¸i ®é: Gi¸o dôc t×nh yªu thiªn nhiªn, yªu quª h­¬ng qua c¸c h×nh ¶nh quen thuéc cña lµng quª ViÖt Nam vµ tù hµo vÒ nh÷ng vÎ ®Ñp ®ã.
3. KÜ n¨ng: Qua bµi th¬ cÇn rÌn cho häc sinh c¸c kÜ n¨ng sau:
- RÌn kÜ n¨ng ®äc diÔn c¶m vµ c¶m nhËn nh÷ng nÐt tinh tÕ cña bµi th¬ qua c¶m nhËn cña t¸c gi¶.
- RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch th¬ tr÷ t×nh. 
- CÇn biÕt tÝch hîp víi phÇn V¨n ë mét sè bµi th¬ viÕt vÒ mïa thu, kÕt hîp víi phÇn TiÕng ViÖt vµ TËp lµm v¨n.
4. Các năng lực hướng tới hình thành 
- Năng lực tự học, hợp tác
- Năng lực giao tiếp : nghe , nói, đọc ,viết.
- Năng lực giải quyết vấn đề sáng tạo.
- Năng lực học nhóm.
- Năng lực sử dụng CNTT : khai thác dữ liệu
II.Chuẩn bị
1. Gv: Nghiªn cøu so¹n bµi, t×m ch©n dung H÷u ThØnh vµ t×m ®äc tËp th¬ “Tõ chiÕn hµo ®Õn thµnh phè, 
2. Hs: Đọc kĩ trước bài, chuẩn bị theo yêu cầu của GV.
III. Tiến trình bài học
1.Ổn định
2.Bài mới
Hoạt động 1: Khởi động( 5’)
Mục tiêu:Tạo tâm thế hứng thú đưa hs vào tình huống học tập
Bước 1: GV giao nhiệm vụ cho HS
Gv chiếu các hình ảnh liên quan đến mùa thu
? Cảm nhận của em về những bức hình trên? 
B­íc 2 : Häc sinh thùc hiÖn nhiÖm vô
B­íc 3 : B¸o c¸o kÕt qu¶
B­íc 4: Gi¸o viªn nhËn xÐt, chèt ý và dẫn dắt vào bài
Hoạt động 2: Hình thành kiến thức, kĩ năng mới
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung cần đạt
HĐ 2.1. T×m hiÓu chung về tác giả và tác phẩm.
Mục tiêu : Giúp học sinh hiểu được vài nét về tác giả,tác phẩm.  
*Ph­¬ng ph¸p:
- Sö dông ph­¬ng ph¸p: ph¸t biÓu, trao ®æi chung.
* Hình thức : Trả lời câu hỏi
Bước 1: GV giao nhiệm vụ cho HS
? §äc phÇn chó thÝch.
? Tr×nh bµy nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶.
GV: Yêu cầu lớp quan sát tranh tác giả.
? Bµi th¬ ®­îc s¸ng t¸c vµo thêi gian nµo
? Theo c¸c em bµi th¬ cÇn ®äc víi giäng ®äc ntn.
? Qua theo dâi cho biÕt Bµi th¬ ®­îc s¸ng t¸c theo thÓ th¬ nµo?
? Ph­¬ng thøc biÓu ®¹t chÝnh cña bµi th¬ lµ g×.
? Nhµ th¬ c¶m nh©n mïa thu sang tõ nh÷ng ph¹m vi kh«ng gian nµo? T­¬ng øng víi nh÷ng khæ th¬ nµo?
Bước 2,3: HS nhận câu hỏi, tập trung suy nghĩ, tìm tòi thông tin, trình bày.
- N¨m 1976, in lÇn ®Çu tiªn trªn b¸o V¨n nghÖ n¨m 1977 sau ®ã ®­îc in trong tuyÓn tËp: “ H÷u ThØnh- Tõ chiÕn hµo ®Õn thµnh phè”- NXB V¨n häc Hµ Néi N¨m 1991- Lµ nhµ th¬ tr­ëng thµnh trong kh¸ng chiÕn chèng Mü. Nh­ng H÷u ThØnh ViÕt nhiÒu, viÕt hay vÒ nh÷ng con ng­êi vµ cuéc sèng ë n«ng th«n, vÒ mïa thu. Th¬ cña «ng th­êng nhÑ nhµng, g×au c¶m xóc vµ sù suy t­ëng.NhÊt lµ nh÷ng vÇn th¬ viÕt vÒ mïa thu cña «ng th­êng mang nh÷ng c¶m xóc b©ng khu©ng, l­u luyÕn, vÊn v­¬ng tr­íc ®Êt trêi trong trÎo ®ang biÕn chuyÓn nhÑ nhµng.
 - Mét sè t¸c phÈm tiªu biÓu cña nhµ th¬ H÷u ThØnh: Tõ chiÕn hµo tíi thµnh phè; Tr­êng ca ra biÓn; Th­ mïa ®«ng 
Bước 4: GV khái quát , chốt ý:
GV bæ sung:
Gv: Bµi th¬ lµ sù c¶m nhËn tinh tÕ cña nhµ th¬ tr­íc thêi ®iÓm giao mïa tõ h¹ sang thu ë n«ng th«n ®ång b»ng B¾c bé cho nªn cÇn ®äc víi giäng ®äc ntn c¸c em cïng theo dâi c« ®äc mÉu: - GV ®äc.
- Giäng ®äc NhÑ nhµng, nhÞp chËm, trÇm l¾ng vµ tho¸ng suy t­. 
? Mêi mét em häc sinh ®äc l¹i cho c« bµi th¬ nµy.
Gv nhËn xÐt c¸ch ®äc.
C¸c em h·y ®äc thÇm phÇn chó thÝch ®Ó hiÓu thªm vÒ mét sè thõ ng÷ khã.
GV:Tuy nhiªn C¶ bµi th¬ lµ nh÷ng quan s¸t vµ c¶m nhËn cña t¸c gi¶ vÒ thiªn nhiªn chuyÓn mïa, tõng khæ nèi tiÕp nhau ®Òu nh­ vËy cho nªn cã thÓ kh«ng cÇn chia ®o¹n.
Gv: VËy h×nh ¶nh thiªn nhiªn, ®Êt trêi vµo thu ®­îc t¸c gi¶ c¶m nhËn ntn c« cïng c¸c em chuyÓn sang phÇn 
2.2. T×m hiÓu chi tiÕt v¨n b¶n.
* Mục tiêu : Giúp HS cảm nhận
- Nh÷ng rung c¶m tinh tÕ cña nhµ th¬ vÒ sù biÕn ®æi nhÑ nhµng mµ râ rÖt cña ®Êt trêi tõ cuèi h¹ sang ®Çu thu, cïng nh÷ng suy t­ vÒ tuæi ®êi cña con ng­êi tõng tr¶i.
Bước 1: GV giao nhiệm vụ cho HS
? Nh÷ng dÊu hiÖu nµo cña h×nh ¶nh thiªn nhiªn gîi c¶m gi¸c cho nhµ th¬ nhËn ra mïa thu ®· vÒ.
? §ã lµ nh÷ng h×nh ¶nh c¸c em th­êng quen gÆp ë ®©u.
? VËy mïi h­¬ng æi Êy ®­îc nhµ th¬ nhËn ra trong hoµn c¶nh nh­ thÕ nµo
? Trong tr¹ng th¸i bÊt ngê ®ét ngét nh­ vËy mïi h­¬ng æi ®· lan to¶ ntn ®Ó nhµ th¬ cã thÓ c¶m nhËn ®­îc.
? Em hiÓu ph¶ ë ®©y cã nghÜa lµ g×.
? Vµ h­¬ng æi Êy ®· ®­îc ph¶ vµo trong giã se VËy Theo Em hiÓu giã se lµ giã ntn.
? Em hiÓu chïng ch×nh ë ®©y cã nghÜa lµ g×?
? §ã lµ tõ ng÷ th­êng dïng ®Ó chØ hµnh ®éng cña ®èi t­îng nµo 
? T¸c gi¶ dïng tõ ng÷ ®ã ®Ó miªu t¶ lµn s­¬ng thu vËy. Trong c©u th¬ t¸c gi¶ ®· sö dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt gi? 
? NghÖ thuËt nh©n ho¸ cã t¸c dông ntn trong viÖc diÔn t¶ h×nh ¶nh s­¬ng thu.
? Qua viÖc ph©n tÝch c¸c tõ ng÷ ë 3 c©u th¬ ®Çu. Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch dïng tõ ng÷ cña t¸c gi¶.
? Nh÷ng tõ ng÷ Êy gîi lªn khung c¶nh lµng quª lóc sang thu ntn
VËy H×nh nh­ thuéc thµnh phÇn g× cña c©u? diÔn t¶ ®iÒu g× trong c¶m xóc t©m tr¹ng cña t¸c gi¶?
? Ph¶i ch¨ngTÊt c¶ nh÷ng dÊu hiÖu ®ã míi chØ chím ®Õn, míi chØ tho¸ng qua mét c¸ch bÊt ngê vµ cã c¸i g× ®ã ch­a thËt râ rµng. ThÕ nh­ng nhµ th¬ l¹i c¶m nhËn ®­îc nã
? Qua đó cho ta thấy nhµ th¬ cã t©m hån, t×nh c¶m ntn ®èi víi thiªn nhiªn, 
Bước 2,3 : HS nhận câu hỏi, tập trung suy nghĩ, tìm tòi thông tin, trình bày.
- Lµng quª ViÖt Nam.
- ®ét ngét, bÊt ngê. ThÓ hiÖn qua tõ bçng.
- Ph¶ vµo trong giã se.
- H­¬ng æi To¶ m¹nh trong giã.
- §ã lµ giã heo may h¬i l¹nh:
- S­¬ng cã hµnh ®éng, t×nh c¶m nh­ con ng­êi s­¬ng ®Çu thu gi¨ng m¾c nhÑ nhµng chuyÓn ®éng chÇm chËm. Nh­ muèn chê ®îi mét ®iÒu g× ®ã ë N¬i ®­êng th«n ngâ xãm.
- Con ng­êi. 
- nh©n ho¸
- Cè ý chËm l¹i ®Ó kÐo dµi thêi gian.
- Nhµ th¬ cã t©m hån nh¹y c¶m, tinh tÕ, cã t×nh yªu thiªn nhiªn, yªu lµng quª tha thiÕt.
- Thµnh phÇn t×nh th¸i cña c©u diÔn t¶ th¸i ®é tin cËy ®èi víi sù viÖc ®­îc nãi ®Õn ë møc ®é thÊp.
Bước 4: GV khái quát , chốt ý:
GV bæ sung:
Trong th¬ ca Mïa thu th­êng g¾n víi nh÷ng h×nh ¶nh cña l¸ vµng, cña trêi xanh, cña hoa cóc hay cña nh÷ng hµng liÔu rñ lµ: “Ng« ®ång nhÊt diÖp l¹c- Thiªn h¹ céng tri thu”- Mét l¸ ng« ®ång rông suèng thiªn h¹ biÕt mïa thu ®· vÒ.Nh­ng víi H÷u ThØnh mïa thu ®­îc c¶m nhËn b¾t ®Çu Tõ h­¬ng æi Mét mïi h­¬ng quen thuéc, gÇn gòi víi lµng quª, vµ víi mçi con ng­êi ViÖt nam. Kh«ng ai trong sè chóng ta l¹i ch­a tõng th­ëng thøc c¸i vÞ chua chua, gißn gißn, ngßn ngät lan to¶ n¬i ®Çu l­ìi 
tõ nh÷ng tr¸i æi chÝn n¬i v­ên quª. 
GV: Bçng nhËn ra” ®ã lµ Mét tr¹ng th¸i kh«ng chuÈn bÞ, kh«ng chñ ®éng t×m ®Õn nã mµ thËt ®ét ngét, bÊt ngê, s©u kÝn: nh­ lµ v« t×nh, BÊt chît nhËn ra, khiÕn nhµ th¬ ngì ngµng Bçng nhËn ra h­¬ng æi
Gv: Ph¶ Theo tõ ®iÓn TiÕng viÖt cã nghÜa lµ (H¬i, khÝ) bèc m¹nh,To¶ ra thµnh luång. Vµ nh­ vËy c¸i hay cña ý th¬ ë ®©y kh«ng ph¶i lµ giã mang theo h­¬ng æi mµ lµ nh÷ng qu¶ æ chÝn ph¶ h­¬ng th¬m vµo trong giã. KhiÕn nã t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn gi¸c quan cña nhµ th¬.
GV: §©y lµ ®Æc tr­ng cña giã mïa thu ë ®ång b»ng b¾c bé . vµ chÝnh trong lµn giã thu se l¹nh Êy khiÕn cho h­¬ng æi cµng thªm nång nµn mµ ph¶ vµo ®Êt trêi vµo hån ng­êi. 
Gv: Sau h­¬ng æi, giã se nhµ th¬ nãi ®Õn s­¬ng thu, S­¬ng thu ®­îc t¸c gi¶ miªu t¶ ntn
- “ S­¬ng chóng ch×nh qua ngâ”
GV: Nh­ vËy Kh«ng gian mïa thu ë ba c©u th¬ ®Çu ®­îc t¸c gi¶ c¶m nh©n kh«ng chØ b»ng khøu gi¸c , b»ng xóc gi¸c, b»ng thÞ gi¸c, mµ cßn b»ng tÊt c¶ sù rung ®éng cña t©m hån, ®ã lµ sù Ngì ngµng, rung ®éng, tr­íc b­íc ®i cña mïa thu trong kho¶nh kh¾c giao mïa.
? C¸ch c¶m nhËn Êy lµ trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp.
- Trùc tiÕp.
GV:§ã lµ sù c¶m nhËn trùc tiÕp. Qua nh÷ng dÊu hiÖu ®Æc tr­ng Êy, cho thÊy Thu ®· vÒ râ rµng råi nh­ng v× sao trong c©u cuèi cña khæ th¬ t¸c gi¶ l¹i viÕt. “ H×nh nh­. VÒ”. 
Gv:Nh­ vËy: Ph¶i cã mét t©m hån thËt nh¹y c¶m tinh tÕ vµ t×nh yªu thiªn nhiªn ®Õn nh­êng nµo, th× ng­êi ta míi c¶m nhËn nh÷ng dÊu hiÖu ®ã cña thiªn nhiªn n¬i lµng quª. C¸i hay cña khæ th¬ ®Çu kh«ng ph¶i lµ tõ c¶nh mµ lµ sù c¶m nhËn mét c¸i g× ®ã nh­ cã nh­ kh«ng , Nh­ ®È râ rµng, nh­ ®· hiÖn h÷u råi l¹i ch­a ch¾c ch¾n l¾m. Êy lµ gi©y phót ®Çu tiªn cña mïa thu chît tíi. Trong ngì ngµng b©ng khu©ng Mïa thu vÒ Kh«ng ph¶i lµ tõ nh÷ng h×nh ¶nh xa l¹, hay lµ nh÷ng h/a cao quý trong th¬ cæ vÉn hay dïng nh­ tïng, cóc, tróc, mai, mµ lµ nh÷ng h×nh ¶nh hÕt søc gÇn gòi th©n thuéc ®ã lµ h­¬ng quª, lµ s­¬ng mê ­ít l¹nh tÊt c¶ cø nhÑ nhµng, mÒm m¹i nh­ thÕ ®i vµo ®Êt trêi vµo lßng ng­êi. 
nh­ng råi c¸i bì ngì ban ®Çu Êy ®· vôt tan biÕn ®Ó nh­êng chç cho sù rung ®éng m·nh liÖt tr­íc mïa thu cña nhµ th¬.
? Bøc tranh thu cßn ®­îc t¸c gi¶ c¶m nhËn qua kh«ng gian nµo n÷a. - §Êt trêi.
2.2. khæ th¬ thø 2.
GV: Yêu cầu học sinh quan sát tranh
? Trong khæ th¬ §Êt trêi sang thu ®­îc c¶m nhËn tõ nh÷ng h×nh ¶nh nµo : dßng S«ng, c¸nh chim, ®¸m m©y.
? Nh÷ng h×nh ¶nh Êy ®­îc t¸c gi¶ miªu t¶ ra sao.
? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nh÷ng tõ ng÷ miªu t¶ cña t¸c gi¶.- Sö dông c¸c tõ l¸y.(DÒnh dµng, véi v·).
? Ngoµi viÖc sö dông tõ l¸y t¸c gi¶ cßn sö dông c¸c biÖp ph¸p nghÖ thuËt nµo n÷a.
Nh©n ho¸, ®èi lËp.
? Víi viÖc sö dông c¸c tõ l¸y vµ h×nh ¶nh nh©n ho¸ gîi cho em h×nh dung g× vÒ h×nh ¶nh dßng s«ng vµ c¸nh chim?
? T¹i sao sang thu S«ng th× ªm ®Òm nhµn t¶n cßn chim l¹i b¾t ®Çu véi ®i tr¸nh rÐt.
- MiÒn B¾c vÒ mïa thu Ýt m­a n­íc b¾t ®Çu c¹n, giã nhÑ s«ng kh«ng cuån cuén ch¶y nh­ mïa hÌ.
- Sang thu thêi tiÕt se l¹nh chuÈn bÞ vµo ®«ng nªn chim véi v· tõ ph­¬ng b¾c vÒ ph­¬ng Nam ®Ó tr¸nh rÐt.
? Qua ®ã cho thÊy h×nh ¶nh v¹n vËt lóc sang thu ntn
Gv: Sù vËt lóc sang thu kh«ng chØ ®­îc c¶m nhËn ë tÇng thÊp lµ dßng s«ng, ë tÇng gi÷a lµ c¸nh chim mµ cßn ®­îc thÓ hiÖn ë tÇng cao lµ bÇu trêi. Trªn bÇu trêi thu Êy NguyÔn KhuyÕn còng ®· tõng c¶m nhËn: TÇng m©y l¬ löng trêi xanh ng¾t Th× ®Õn b©y giê H÷u ThØnh l¹i cã c¸i nh×n kh¸c l¹:
 Cã ®¸m m©y mïa h¹- V¾t nöa m×nh sang thu
? Theo em trong c©u th¬ t¸c gi¶ ®· sö dông nt g×?
? Thñ ph¸p nghÖ thuËt Èn dô, nh©n ho¸ ®· gîi t¶ nªn vÎ ®Ñp ntn cña ®¸m m©y.
- §¸m m©y nh­ mét d¶i lôa, mét tÊm kh¨n voan cña ng­êi thiÕu n÷ máng nhÑ kÐo dµi, v¾t lªn ®Æt ngang trªn bÇu trêi. Nh­ mét chiÕc cÇu nèi thêi gian mét ®Çu lµ cuèi h¹, mét bªn lµ ®Çu thu. 
GV : NÕu nh­ ë khá th¬ thø nhÊt vµ hai c©u th¬ ®Çu cña khæ th¬ thø 2 lµ nh÷ng h×nh ¶nh cña sù vËt, thiªn nhiªn, ®ang b¾t ®Çu mang nh÷ng nÐt ®Æc tr­ng cña mïa thu, Th× ®Õn hai c©u th¬ nµy vÉn lµ h×nh ¶nh cña kh«ng gian bÇu trêi nh­ng kh«ng gian Êy kh«ng chØ cho ta c¶m nhËn ®­îc vÎ ®Ñp cña thiªn nhiªn mµ cßn cho ta nh×n thÊy ®­îc b­íc ®i chÇm chËm cña th¬× gian, thêi kh¾c mµ h¹ th× ch­a hÕt h¹ mµ thu th× còng ch­a thu h¼n.
? Qua h×nh ¶nh ®ã em nhËn ra sù ®éc ®¸o, s¸ng t¹o g× cña H÷u ThØnh khi miªu t¶ h/a ®¸m m©y.
? Qua ®ã cho thÊy bøc tranh giao mïa ®­îc thÓ hiÖn ntn.
Gv: ë 2 khæ th¬ ®Çu mïa thu ®­îc c¶m nhËn trùc tiÕp b»ng c¸c gi¸c quan th× ®Õn khæ th¬ cuèi mïa thu l¹i ®­îc c¶m nhËn b»ng sù suy ngÉm ®ã lµ nh÷ng suy ngÉm ntn mêi mét b¹n ®äc cho c« khæ th¬ cuèi.
2.2.3. Khæ cuèi
? Con ng­êi ®· nhËn thÊy nh÷ng hiÖn t­îng nµo cña thêi tiÕt cã sù kh¸c biÖt khi chuyÓn tõ h¹ sang thu.
N¾ng,m­a, sÊm.
? N¾ng m­a sÊm lµ nh÷ng hiÖn t­îng biÓu hiÖn râ rÖt nhÊt ë mïa nµo.
Mïa hÌ.
? Em cã thÓ miªu t¶ l¹i cho c« vµ c¸c b¹n thÊy ®­îc nh÷ng biÓu hiÖn cña m­a cña n¾ng, cña sÊm mïa hÌ nh­ thÕ nµo kh«ng?
? Khi ®Êt trêi sang thu th× nh÷ng hiÖn t­îng Êy ®· cã sù thay ®æi ntn ?
? Quan s¸t kü hai c©u th¬ ®Çu em thÊy cÊu tróc ng÷ ph¸p cña hai c©u th¬ cã g× ®Æc biÖt .( ®¶o ng÷) 
? Nh÷ng tõ ng÷ nµo ®­îc ®ua lªn ®Çu c©u th¬
- Phã tõ: VÉn, ®·.
? ViÖc ®¶o c¸c phã tõ VÉn, ®· kÕt hîp víi c¸c tõ Cßn, v¬i ..lªn ®Çu c©u lµ nh»m nhÊn m¹nh ®iÒu g×.
 - NhÊn m¹nh sù thay ®æi cña thêi tiÕt N¾ng vÉn cßn, nh­ng m­a ®· v¬i, sÊm ( Còng ®· th­a dÇn).
- GV: ®©y lµ nh÷ng chi tiÕt miªu t¶ rÊt thùc tõ nh÷ng hiÖn t­îng thùc tÕ cña tiÕt trêi chím thu ë miÒn b¾c n­íc ta, vÉn cßn nguyªn nh÷ng dÊu hiÖu cña mïa h¹ víi c¸i n¾ng vµng ­¬m nh­ rãt mËt nh­ng m­a vµ sÊm th× b¾t ®Çu th­a dÇn,v¬i dÇn, Ýt dÇn. KhiÕn cho hµng c©y ®øng tuæi kh«ng cßn bÞ giËt m×nh tr­íc t¸c ®éng cña thiªn nhiªn.
? Em hiÓu hµng c©y ®øng tuæi lµ hµng c©y ntn. 
Lµ hµng c©y tr¶i qua nhiÒu n¨m, tr¶i qua nhiÒu n¾ng m­a b·o giã.
? Hµng c©y ®øng tuæi gîi cho em liªn t­ëng ®Õn h×nh ¶nh nµo: - Con ng­êi cã tuæi, con ng­êi tõng tr¶i.
? VËy Ngoµi ý nghÜa t¶ thùc theo em nh÷ng chi tÕt trªn cßn hµm chøa ý nghÜa g× n÷a. - Èn dô:
 (? N¾ng, m­a,SÊm, cßn t­îng tr­ng cho ®iÒu g×?)
 - Hµng c©y ®øng tuæi lµ h×nh ¶nh t­îng tr­ng cho con ng­êi ®· ( Giµ) tõng tr¶i, vµ tiÕng sÊm Êy t­îng tr­ng cho nh÷ng t¸c ®éng bÊt th­êng cña ngo¹i c¶nh
- Vµ víi nh÷ng con ng­êi tõng tr¶i sÏ lu«n b×nh tÜnh h¬n, v÷ng vµng h¬n tr­íc nh÷ng t¸c ®éng bÊt th­êng cña ngo¹i c¶nh. 
Gv: ®Æt bµi th¬ vµo hoµn c¶nh s¸ng t¸c nh÷ng n¨m 1976 Khi ®Êt n­íc ta ®· giµnh ®­îc ®éc lËp nh­ng cßn gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n thö th¸ch. th× hai c©u th¬ trªn cßn mang mét hµm nghÜa s©u xa h¬n. ®ã lµ hµm nghÜa g× xin mêi c¸c em cïng l¾ng nghe lêi t©m sù cña nhµ th¬ : 
? Qua lêi t©m sù em thÊy hai c©u th¬ kÕt cßn thÓ hiÖn t×nh c¶m g× cña nhµ th¬ ®èi víi ®Êt n­íc.
- NiÒm tin t­ëng, kiªn ®Þnh vÒ t­¬ng lai cña ®Êt n­íc.
GV : Trong khu«n khæ cña mét bµi th¬ ng¾n gän nh­ng t¸c gi¶ ®· ®em ®Õn cho ta mét bøc tranh giao mïa ®Çy tinh tÕ nhÑ nhµng. Bµi th¬ cã nh÷ng gi¸ trÞ g× vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt c« cïng c¸c em chuyÓn sang phÇn 3
Ho¹t ®éng: H­íng dÉn tæng kÕt
*Ph­¬ng ph¸p:
- Sö dông ph­¬ng ph¸p: Trao ®æi nhãm, ph¸t biÓu. 
*Bước 1Gv giao nhiệm vu. HS làm việc cá nhân.
GV: NghÖ thuËt ®Æc s¾c cña bµi th¬ lµ g× ?
Gv : Nh÷ng h×nh thøc nghÖ thuËt ®ã ®· gióp nhµ th¬ thÓ hiÖn nh÷ng néi dung nµo?*Bước 3: HS trình bày : 
*Bước 4: Gv khát quát.
I. Đọc hiểu chung
1. T¸c gi¶ 
- NguyÔn H÷u ThØnh, Sinh n¨m 1942.
- Quª Tam D­¬ng VÜnh phóc.
- Lµ nhµ th¬ tr­ëng thµnh trong kh¸ng chiÕn chèng Mü.
- Th¬ cña «ng nhÑ nhµng, g×au c¶m xóc vµ sù suy t­ëng.
2. T¸c phÈm
a.Hoµn c¶nh s¸ng t¸c:
 + Bµi th¬ ®­îc s¸ng t¸c n¨m 1976, in lÇn ®Çu trªn b¸o v¨n nghÖ n¨m 1977.
+ §­îc tuyÓn vµo tËp th¬: “ Tõ chiÕn hµo tíi thµnh phè” NXB V¨n häc Hµ Néi N¨m 1991. 
b. ThÓ th¬: Ngò ng«n.
c. Ph­¬ng thøc biÓu ®¹t: BiÓu c¶m, miªu t¶.
d. KÕt cÊu: 2 phÇn:
+ C¶m nhËn kh«ng gian lµng quª sang thu. (Khæ1)
+ C¶m nhËn kh«ng gian ®Êt trêi sang thu (Khæ 2,3)
II. Đọc hiÓu chi tiÕt v¨n b¶n.
1. C¶m nhËn kh«ng gian lµng quª sang thu.
Bçng nhËn ra h­¬ng æi
 Ph¶ vµo trong giã se
 S­¬ng chïng ch×nh qua ngâ
 H×nh nh­ thu ®· vÒ.
® Bçng: Ng¹c nhiªn, ®ét ngét, bÊt ngê khi nhËn ra mïi vÞ cña tr¸i c©y quen thuéc, gÇn gòi, lan to¶, ph¶ lÉn vµo trong giã.
- Giã se: Giã heo may h¬i l¹nh
- S­¬ng chïng ch×nh: - Nh©n ho¸
® S­¬ng cã hµnh ®éng, t×nh c¶m nh­ con ng­êi s­¬ng ®Çu thu gi¨ng m¾c nhÑ nhµng, chuyÓn ®éng chÇm chËm. Nh­ muèn chê ®îi mét ®iÒu g× ®ã ë n¬i ®­êng th«n ngâ xãm.
® Dïng tõ chÝnh x¸c gîi t¶, gîi c¶m.
® Khung c¶nh lµng quª lóc sang thu yªn ¶, thanh b×nh.
- H×nh nh­: - cßn cã chót ch­a thËt râ rµng trong c¶m nhËn, 
Þ T©m hån nh¹y c¶m, tinh tÕ,t×nh yªu thiªn nhiªn, Tr©n träng nh÷ng vÎ ®Ñp cña thiªn nhiªn n¬i lµng quª.
2. C¶m nhËn kh«ng gian ®Êt trêi sang thu.
* S«ng ..dÒnh dµng
 Chim ...véi v·
® Tõ l¸y, Nh©n ho¸, ®èi lËp.
® Dßng s«ng: LÆng lÏ, ªm ®Òm, nhµn t¶n.
® Chim véi v· bay ®i tr¸nh rÐt
® V¹n vËt ®ang thay ®æi, chuyÓn m×nh.
- §¸m m©y V¾t nöa m×nh sang thu.
à¢n dô, Nh©n ho¸ gîi t¶ ®¸m m©y nh­ d¶i lôa, mét tÊm kh¨n voan cña ng­êi thiÕu n÷ máng nhÑ kÐo dµi, v¾t lªn ®Æt ngang trªn bÇu trêi..Nh­ chiÕc cÇu nèi thêi gian mét ®Çu lµ cuèi h¹, mét bªn lµ ®Çu thu. 
® LÊy kh«ng gian miªu t¶ b­íc chuyÓn cña thêi gian.
® Sù giao mïa chuyÓn tõ h¹ sang thu nhÑ nhµng mµ râ rÖt.
* VÉn cßn bao nhiªu n¾ng
 ®· v¬i dÇn c¬n m­a
 SÊm còng bít bÊt ngê
 Trªn hµng c©y ®øng tuæi
® §¶o ng÷, c¸c chi tiÕt t¶ thùc : vÉn cßn tÊt c¶ nh÷ng dÊu hiÖu cña mïa h¹ nh­ng thêi tiÕt b¾t ®Çu thay ®æi, t