Giáo án phát triển năng lực Ngữ văn 8 theo CV3280 - Chủ đề: Dòng hồi tưởng về kí ức tuổi thơ trong “Tôi đi học” và “Trong lòng mẹ” - Năm học 2020-2021

GV phân công nhiệm cụ, hướng dẫn HS thảo luận nhóm theo phiếu học tập
- Tổ chức cho các nhóm trình bày kết quả thảo luận
- Tổ chức cho học sinh nhận xét
Dự kiến phiếu học tập nhóm 1:
Chặng
Chi tiết thể hiện cảm nhận của nhân vật tôi
Nghệ thuật thể hiện cảm nhận của nhân vật tôi
Đánh giá tâm trạng, cảm xúc của nhân vật tôi
Khi cùng mẹ đến trường
-Con đường vốn quen đi lại tự nhiên thấy lạ.
- Cảnh vật chung quanh thay đổi 
- Cảm thấy trang trọng, đứng đắn
- Thận trọng nâng niu mấy quyển vở
- Xin mẹ được cầm cả bút thước như các bạn khác.
- Nghĩ rằng chỉ có người thạo mới cầm nối 
- Cách kể chuyện tự nhiên, gần gũi
- Hình ảnh so sánh đẹp
- Cảm nhận được sự khác lạ của cảnh vật và sự thay đổi của chính mình
- Thấy mình trở nên trang trọng đứng đắn, muốn thử sức, chứng tỏ bản thân 
- Ý nghĩa thơ ngây non nớt, đáng yêu
GV chốt ý, mở rộng: Được mẹ dẫn đến trường, nhân vật tôi ăm ắp cảm giác bỡ ngỡ, lạ lẫm và háo hức. Vẫn là “con đường làng dài và hẹp” đã “quen đi lại lắm lần”, vẫn là khung cảnh thiên nhiên, làng mạc như ngay hôm qua vẫn thế nhưng nhân vật tôi lại tự nhiên không ngừng cảm thấy khác lạ.Cậu học trò ấy đã thú nhận sự đổi thay của chính mình trong một niềm tự hào hãnh diện khôn xiết và đã muốn chứng tỏ bản thân, muốn thử sức dẫu vẫn còn những suy nghĩ rất ngây ngô, ngộ nghĩnh
Dự kiến Phiếu học tập nhóm 2:
Chặng
Chi tiết thể hiện cảm nhận của nhân vật tôi
Nghệ thuật thể hiện cảm nhận của nhân vật tôi
Đánh giá tâm trạng, cảm xúc của nhân vật tôi
Khi ở trên sân trường
- Bỗng thấy sân trường dày đặc cả người 
- Thấy ngôi trường vừa xinh xắn vừa oai nghiêm như cái đình làng, lòng đâm lo sợ vẩn vơ
bỡ ngỡ đứng nép bên người thân, chỉ dám nhìn một nửa hay chỉ dám đi từng bước nhẹ.
- Họ như những con chim non....... e sợ.
- Khi ông đốc đọc tên từng người, tôi cảm thấy như quả tim tôi ngừng đập đến quên cả mẹ đứng sau tôi. Khi nghe gọi đến tên tôi tự nhiên giật mình lúng túng. Được mọi người ngắm nhìn nhiều hơn hết, đã lúng túng chúng tôi càng lúng túng hơn.
-Dúi đầu vào lòng mẹ nức nở hóc theo bạn
- Sử dụng loạt động từ trạng thái
- Hình ảnh sánh độc đáo
- Miêu tả sinh động, chân thực
- Cảm nhận được không khí trang trọng, đông vui của buổi tựu trường
- Thấy mình trở nên nhỏ bé giữa cái oai nghiêm, rộng lớn của ngôi trường
- Cảm thấy rụt rè, chơ vơ trên sân trường
- Luống cuống, hốt hoảng khi chờ gọi tên vào 
Đứng trước cổng trường rộng lớn, cậu học trò nhỏ bỗng nhiên cảm thấy mình trở nên thật bé nhỏ và nỗ lo lắng, sợ hãi mơ hồ lạ lùng thay cứ thế, cứ thế xâm chiếm lấy tâm hồn thơ trẻ.
Dự kiến phiếu học tập nhóm 3
Chặng
Chi tiết thể hiện cảm nhận của nhân vật tôi
Nghệ thuật thể hiện cảm nhận của nhân vật tôi
Đánh giá tâm trạng, cảm xúc của nhân vật tôi
Khi bước vào lớp học
 - Một mùi hương lạ xông lên trong lớp.
- Trông hình gì treo trên tường còng lạ và hay.
- Người bạn ngồi bên chưa hề quen nhưng lòng tôi không cảm thấy xa lạ chút nào
- Lạm nhận chỗ ngồi là của riêng mình
- Ngắm nhìn chú chim nhỏ bên bờ cửa sổ, nghĩ về kỉ niệm bẫy chim 
- Miêu tả tinh tế, chân thực,
- Sử dụng hình ảnh liên tưởng độc đáo
- Vừa cảm thấy lạ lẫm vừa thấy thân quen với cảnh lớp và bạn bè
- Đã bắt đầu thích thú, tự tin với buổi học
- Có chút luyến tiếc những ngày rong chơi nhưng đã sẵn sàng hòa nhập vào thế giới kì diệu của ngôi trường
? GV sử dụng kĩ thuật khăn trải bàn yêu cầu HS giải quyết vấn đề: Cuối truyện có hình ảnh: “một con chim con liệng đến đứng bên cửa sổ, hót mấy tiếng rồi vỗ cánh bay cao”. Hình ảnh này phải chăng tượng trưng cho cậu học trò nhỏ lúc này? Hãy nêu suy nghĩa của em và lý giải
- HS tham gia bày tỏ, cử đại diện phát biểu ý kiến
GV: Đây vừa là một hình ảnh cụ thể vừa gợi liên tưởng đến tâm trạng rè rè, bỡ ngỡ của chú bé ngày đầu đến trường lại vừa mở ra một niềm tin về ngày mai: từ ngôi trường này, chú bé sẽ như con chim non kia tung cánh bay vào bầu trời cao rộng của ước mơ.
GV yêu cầu HS đọc lướt văn bản
? Những người lớn nào đã xuất hiện trong truyện ngắn? Họ đã có sự quan tâm như thế nào với các em nhỏ?
HS trả lời nhanh
? Từ thái độ cử chỉ của họ, em có nhận xét gì về tình cảm của những người lớn với việc học của các em nhỏ?
2. Dòng hồi tưởng về tâm trạng nhân vật tôi trong buổi tựu trường đầu tiên
a. Trên con đường đến trường
- Cảm giác mới mẻ, bỡ ngỡ nhận thức được sự thay đổi của chính mình, 
- Muốn chứng tỏ sự đĩnh đạc, đứng đắn của bản thân bằng những hành động và suy nghĩ hồn nhiên, thơ ngây.
b. Khi ở trên sân trường
- Băn khoăn lo lắng lúc đứng trước cống trường rộng lớn oai nghiêm
- Rụt rè, vụng về, e ngại đứng giữa sân trường khi thấy những người học trò cũ tự tin nô đùa và vào lớp
- Lúng túng, hồi hộp khi nghe tiếng trống giục xếp hàng
- Hốt hoảng, hồi hộp khi chờ nghe thầy gọi tên vào lớp 
- Sợ sệt, âu lo khi biết phải xa mẹ 
- Nghệ thuật dùng từ độc đáo: động từ trạng thái kết hợp với từ láy: vẩn vơ, bỡ ngỡ, ngập ngừng, e sợ, chơ vơ, lúng túng, vụng về, dềnh dàng, nặng nề, nở, hình ảnh so sánh mới lạ,
c. Khi bước vào lớp học
- Cảm thấy vừa thích thú vừa tự tin với cảnh vật và bạn bè mới trong lớp
- Những cảm giác lạ và quen đan xen nhau rất tự nhiên xua tan nỗi sợ hói, nhanh chúng hoà nhập vào thế giới kỡ diệu của nhà trường
- Có chút thoáng buồn khi không được tự do nô đùa như trước và bước đầu có sự trưởng thành trong nhận thức về việc học hành của bản thân
 3. Tình cảm của người lớn trong ngày tựu trường tuổi thơ
- Các bậc phụ huynh quan tâm chu đáo: dẫn các con đến trường, vỗ về khi các con e sợ, chờ cho đến khi các con vào lớp 
- Nhà trường ân cần chào đón, baodung: ông đốc động viên, nhẫn nại; thầy giáo trẻ tươi cười
- Những người đi đường dừng lại nhìn ngắm các em
* Gia đình, nhà trường và xã hội đều có trách nhiệm hết lòng quan tâm buổi tựu trường của em nhỏ
III. TỔNG KẾT
- Nhận xét nét đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của truyện? Sức cuốn hút của tác phẩm được tạo nên từ đâu ?
? 
- Theo em ngày khai trường đầu tiên có ý nghĩa như thế nào trong cuộc đời mỗi con người?
HS đọc phần Ghi nhớ SGK
1. Nghệ thuật.
- Truyện được bố cục theo dũng hồi tưởng, cảm nghĩ của nhân vật theo trình tự thời gian của buổi tựu trường.
- Sự kết hợp hài hoà giữa kể, tả và bộc lộ cảm xúc.
- Tình huống truyện độc đáo, chứa đựng cảm xúc thiết tha
- Cách so sánh giàu chất trữ tình.
 2. Nội dung
- Truyện ngắn đã ghi lại thật đẹp những kỉ niệm trong sáng của cậu học trò nhỏ trong buổi tựu trường đầu tiên với biết bao cảm xúc trong trẻo dễ mến
3. Ý nghĩa 
 Ngày khai trường là cái mốc đánh dấu bước ngoặt sự trưởng thành của mỗi con người nên thường được ghi nhớ mã
HOẠT ĐỘNG 3: LUYỆN TẬP
GV hướng dẫn học sinh viết một bức thư nhỏ theo chủ đề sau:
Em hãy viết một bức thư gửi chính mình của ngày đi học đầu tiên để bày tỏ cảm xúc về ngày hôm ấy.
HS viết thư
GV chọn 1 – 2 HS chiếu lên màn hình
Giáo viên nhận xét
HOẠT ĐỘNG 4: VẬN DỤNG
- Thi tìm bài 1 bài hát về chủ đề “đi học” giữa 3 nhóm
- Cả lớp hát bài “Ngày đầu tiên đi học”
- Hướng dẫn HS tham gia trò chơi Nhanh mắt nhanh tay truy tìm dòng chữ
HOẠT ĐỘNG TÌM TÒI – MỞ RỘNG
Chiếu videos về ngày khai giảng ngày xưa
- HS trình bày suy nghĩ của mình về ý nghĩa của việc học và trách nhiệm trong việc học của bản thân
- Các nhóm cùng vẽ tranh minh họa cho một số chi tiết truyện: 
(1) Mẹ dắt tay nhân vật tôi đến trường
( 2) Những cô cậu học trò mới hồi hộp đứng trên sân trường
(3) Thầy giáo tươi cười đón học sinh vào lớp
(4) cậu học trò say mê nhìn lên bảng trong buổi học đầu tiên
Hướng dẫn về nhà
Nắm nội dung tiết học
Cảm nhận của em sau khi học văn bản “Tôi đi học”
Chuẩn bị bài Tính thống nhất về chủ đề của văn bản
TIẾT 2:	 TÍNH THỐNG NHẤT VỀ CHỦ ĐỀ CỦA VĂN BẢN
A. MỤC TIÊU
1. Kiến thức
- Nắm được chủ đề
- Hiểu được tính thống nhất về chủ đề của văn bản
2. Kĩ năng
- Biết viết một văn bản bảo đảm tính thống nhất về chủ đề, biết xác định và duy trì đối tượng trình bày, chọn lựa, sắp xếp các phần sao cho văn bản tập trung nêu bật ý kiến, cảm xúc của mình
3. Định hướng phát triển năng lực
- Năng lực giải quyết vấn đề, năng lực tư duy ngôn ngữ.
- Năng lực viết sáng tạo, năng lực cảm thụ văn chương. 
- Năng lực tìm kiếm và xử lí thông tin
4. Thái độ
- Có ý thức xây dựng văn bản đúng chủ đề đạt hiệu quả giao tiếp
B. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH
- Giáo viên:
+ Nghiên cứu SGK, SBT, SGV, chuẩn kiến thức kĩ năng, tư liệu tham khảo.
+ Chuẩn bị kế hoạch dạy học, thiết bị, phương tiện dạy học (bảng phụ, máy chiếu, phiếu học tập)
- Học sinh:
 + Đọc kĩ SGK, tài liệu liên quan
 + Soạn bài theo câu hỏi SGK
C. PHƯƠNG PHÁP
- Phương pháp thuyết trình, đàm thoại, luyện tập, dạy học nhóm, giải quyết vấn đề
- Kĩ thuật giao nhiệm vụ, hỏi và trả lời, động não, “trình bày một phút”, tóm tắt tài liệu...
D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
1. Ổn định lớp
 2. Kiểm tra bai cũ
 3. Bài mới
HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG
? Yêu các các em học sinh quan sát bức tranh 
? Từ bức tranh trên các em liên tưởng đến câu chuyện dân gian nào?
- Học sinh trả lời
GV: Quan sát bức tranh ở bên, chúng ta sẽ nghĩ ngay đến câu chuyện dân gian có ý nghĩa rất sâu sắc – “Đẽo cày giữa đường”. Câu chuyện nói về một anh chàng ngồi đẽo cày bên đường, mỗi người đi qua đều góp ý và ai nói gì anh ta cũng làm theo, kết quả bị hỏng cày không bán được, mất thời gian phí công sức lại bị thiên hạ chê cười. Đẽo cày theo ý người ta sẽ thành khúc gỗ chả ra việc gì. Thông qua câu chuyện ông cha ta đã khuyên hãy kiên định, giữ vững quan điểm lập trường để đạt được mục tiêu cho mình. Chẳng những trong cuộc sống, mà trong tạo lập văn bản sự kiên định cũng vô cùng cần thiết, nhất là kiên định với vấn đề được đặt ra ở đầu văn bản. Để hiểu rõ hơn về điều này các em cùng cô tìm hiểu tiết học hôm nay nhé!
HOẠT ĐỘNG 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI
I. CHỦ ĐỀ CỦA VĂN BẢN
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Nội dung kiến thức cần đạt
GV yêu cầu HS xem lại văn bản “Tôi đi học”
? Trong văn bản tác giả đã nhắc lại những kỉ niệm sâu sắc nào trong thời thơ ấu của mình?
? Sự hồi tưởng ấy gợi lên những ấn tượng gì trong lòng tác giả ?
- HS trao đổi cặp đôi và trả lời
? Vậy em hiểu thế nào là chủ đề của tác phẩm
? Em hãy phát biểu chủ đề của văn bản “Tôi đi học”?
- HS trả lời
- GV nhận xét, chỉnh sửa: Chủ đề của “Tôi đi học”: Kỉ niệm ngày đầu tựu trường của nhân vật tôi với những cảm giác mới mẻ, bỡ ngỡ, hồn nhiên.
I. CHỦ ĐỀ CỦA VĂN BẢN
1. Tìm hiểu ngữ liệu
- Tác giả đã nhớ lại tâm trạng của chính mình trong ngày tựu trường đầu tiên (Đối tượng của văn bản)
- Sự hồi tưởng ấy gợi nên trong lòng tác giả những ấn tượng: những cảm giác trong trẻo, hồn nhiên khi hồi hộp khi bỡ ngỡ (Vấn đề chính)
2. Chủ đề của văn bản
Chủ đề của văn bản là đối tượng và vấn đề chính của văn bản
II. TÍNH THỐNG NHẤT VỀ CHỦ ĐỀ CỦA VĂN BẢN
?Dựa vào những khía cạnh nào, em xác định được chủ đề của văn bản “Tôi đi học”
HS thảo luận nhóm theo Phiếu học tập
PHIẾU HỌC TẬP
Căn cứ xác định chủ đề văn bản “Tôi đi học”
1.Nhan đề
2. Trình tự các phần
3. Từ ngữ then chốt
- HS thảo luận nhóm trả lời
- HS nhận xét, bổ sung
GV nhận xét, tổng hợp ý kiến
? Cách triển khai nội dung văn bản “Tôi đi học” có hướng chủ đề như thế nào?
GV kết luận: Cả văn bản từ từ ngữ, câu văn đến nội dung ý nghĩa đều tập trung làm rõ “những kỉ niệm và cảm giác trong sáng nảy nở trong lòng nhân vật tôi trong buổi tựu trường đầu tiên” đã tạo tính thống nhất về chủ đề của văn bản.
? Tính thống nhất về chủ đề của một văn bản được hiểu như thế nào?
HS trả lời cá nhân
HS nhận xét, bổ sung
GV tổng hợp
? Để hiểu chủ đề của văn bản cần dựa vào những căn cứ nào?
HS thảo luận cặp đôi
HS nhận xét, bổ sung
GV tổng hợp
Tính thống nhất về chủ đề của văn bản
1. Tìm hiểu ngữ liệu
Văn bản “Tôi đi học”
- Nhan đề: “Tôi đi học”
- Trình tự các phần trong văn bản tập trung thể hiện tâm trạng, cảm xúc của nhân vật tôitheo trình tự thời gian và không gian:
+ Hiện tại
+ Quá khứ:
Trên đường đến trường
TRên sân trường
Vào lớp học
 - Sử dụng nhiều từ ngữ đảm bảo hướng đến đối tượng và vấn đề chính của văn bản: “kỉ niệm, đi học, tựu trường, học trò, cửa lớp, lo sợ, bỡ ngỡ, vụng về, hồi hộp”
- Các phương diện của văn bản đều đảm bảo tính thống nhất về chủ đề
2. Tình thống nhất về chủ đề của văn bản
- Đảm bảo hướng về chủ đề đã xác định, không xa rời, lạc sang chủ đề khác
- Chủ đề được thể hiện ở: nhan đề, đề mục, quan hệ giữa các phần trong văn bản, lặp lại từ ngữ then chốt
HOẠT ĐỘNG 3: LUYỆN TẬP
HS đọc văn bản “Rừng cọ quê tôi”
Học sinh thảo luận nhóm
- Nhóm 1: Văn bản trên viết về đối tượng nào? Về vấn đề gì? Căn cứ vào đâu mà em biết?
Đại diện trình bày, nhận xét, bổ sung
- Nhóm 2: Các đọan văn đã trình bày đối tượng và vấn đề theo một thứ tự như thế nào? Với bố cục các phần vừa phân tích trên, theo em có thể thay đổi trật tự này được không? Vì sao?
HS trình bày, nhận xét, bổ sung
- Nhóm 3: Hãy nêu chủ đề của văn bản trên? 
? Chủ đề ấy được thể hiện trong toàn văn bản, từ việc miêu tả rừng cọ đến cuộc sống của người dân. Hãy chứng minh điều đó
Đại diện nhóm trình bày
GV nhận xét, chốt
a. Đối tượng : Rừng cọ quê tôi 
- Vấn đề chính: Tình cảm của tác giả và sự gắn bó của người dân với rừng cọ quê hương
- Căn cứ xác định: nhan đề của văn bản
- VB chia làm 3 phần:
+ Mở bài: Giới thiệu rừng cọ quê hương.
+ Thân bài: 
Miêu tả rừng cỏ và vẻ đẹp của rừng cọ
Hình ảnh rừng cọ gắn bó với cuộc sống của con người.
+ Kết bài: Khẳng định tình cảm đối với rừng cọ.
- Đây là thứ tự hợp lí không thể thay đổi được (Vì thứ tự này đảm bảo tính thống nhất về chủ đê cho văn bản).
b. Chủ đề văn bản: Rừng cọ và tình cảm gắn bó của người dân với rừng cọ quê hương
c. Chủ đề được thể hiện ở:
- Miêu tả rừng cọ:Thân cọ thẳng vút, Búp cọ vuốt dài...
- Cuộc sống gắn bó của người dân với rừng cọ: Nhà núp dưới rừng cọ, trường khuất trong rừng cọ, cha làm chổi cọ, mẹ đựng hạt giống trong móm cọ...
d. Các từ ngữ được lặp lại : Rừng cọ quê tôi, rừng cọ quê mình, cây cọ...
HOẠT ĐỘNG 4: VẬN DỤNG
Em hãy phân biệt chủ đề, đề tài và đại ý của văn bản bằng cách lựa chọn ô chữ phù hợp điền vào chỗ trống:
(1)  là các hiện tượng đời sống, phạm vi đối tượng được miêu tả, phản ánh, nhận thức trong tác phẩm 
(2) . là những ý lớn được biểu đạt trong một đoạn trích chưa hình thành được chủ đề
(3)là đối tượng và vấn đề chính xuyên suốt tác phẩm
ĐẠI Ý
ĐỀ TÀI
CHỦ ĐỀ
Em hãy xác định các ý phù hợp để triển khai vấn đề: “Sách có lợi ích rất lớn đối với con người” 
HOẠT ĐỘNG TÌM TÒI – MỞ RỘNG
Nắm vững nội dung kiến thức 
TIẾT 4:	DÒNG HỒI TƯỞNG VỀ KÍ ỨC TUỔI THƠ (TIẾT 1)
	TRONG “TRONG LÒNG MẸ”
	(Nguyên Hồng)
A. MỤC TIÊU
1. Kiến thức
- Hiểu được tình cảnh đáng thương và nỗi đau tinh thần của chú bé Hồng
- Cảm nhận được tình yêu thương mãnh liệt của chú đối với mẹ
- Bước đầu hiểu được thể văn hồi kí và đặc sắc của thể văn này qua ngòi bút Nguyên Hồng: Thấm đượm chất trữ tình, lời văn tự truyện chân thành, giàu sức truyền cảm
2. Kĩ năng
- Biết đọc - hiểu đoạn trích tự sự có yếu tố miêu tả và biểu cảm
- Biết phân tích diễn biến tâm lí của một nhân vật
- Biết trình bày suy nghĩ, tình cảm về một sự việc trong cuộc sống của bản thân.
3. Định hướng phát triển năng lực
- Năng lực giải quyết vấn đề, sáng tạo, hợp tác, tự quản bản thân.
- Năng lực giao tiếp, thưởng thức văn học.
4. Thái độ
- Biết trân quý tình cảm gia đình đặc biệt là tình mẫu tử 
- Biết chia sẻ, thấu hiểu hiểu với những mảnh đời bất hạnh
Tích hợp giáo dục đạo đức: trách nhiệm, yêu thương, tôn trọng
Tích hợp tư tưởng Hồ Chí Minh: Kể một số câu chuvớiyện thể hiện sự quan tâm của Bác đối với giáo dục và trẻ em.
Tích hợp môn Âm nhạc: Bài hát Gặp mẹ trong mơ
B. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH
- Giáo viên:
+ Nghiên cứu SGK, SBT, SGV, chuẩn kiến thức kĩ năng, tư liệu tham khảo.
 + Chuẩn bị kế hoạch dạy học, thiết bị, phương tiện dạy học (bảng phụ, máy chiếu, phiếu học tập)
 + Tranh ảnh, clip về ngày tựu trường, tác phẩm và chân dung Nguyên Hồng
- Học sinh:
 + Đọc kĩ SGK, tài liệu liên quan
 + Soạn bài theo câu hỏi đọc hiểu SGK
 + Đọc tác phẩm của Nguyên Hồng, tìm hiểu hồi kí “Những ngày thơ ấu” C. PHƯƠNG PHÁP
- Phương pháp thuyết trình, đàm thoại, luyện tập, dạy học nhóm, giải quyết vấn đề
- Kĩ thuật giao nhiệm vụ, hỏi và trả lời, động não, “trình bày một phút”, khăn trải bàn
D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
1. Ổn định lớp
 2. Kiểm tra bài cũ
 3. Bài mới
HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG
HS lắng nghe bài hát: “Gặp mẹ trong mơ”và theo dõi videos tranh cát về mẹ
GV: “Có một viên ngọc quý, thời gian dành riêngđể ban tặng cho người, đó là tuổi thơ. Viên ngọc màu nhiệm, trong sáng nhưng quá mong manh, không thể tìm thấy lần thứ hai trong đời” (Hoàng Phủ Ngọc Tường). Với nhân vật tôi trong của Thanh Tịnh, tuổi thơ đẹp đẽ vô ngần với bao quan tâm của mẹ mà nhà văn cứ muốn ở lại mãi. Thế nhưng với Nguyên Hồng, tuổi thơ lại là mảnh kí ức vụn vỡ, đọa đày, đầy ám ảnh. Thứ cứu rỗi linh hồn cậu bé có lẽ chỉ là hình ảnh người mẹ xuất hiện trong giấc mơ với vòng tay ôm, và tấm lòng ấm áp, ngọt dịu mà cậu luôn khao khát được “bé lại và lăn vào”. Kí ức ấy cay đắng hay ngọt ngào, đầy tổn thươnghay vô bờ hạnh phúc. Câu trả lời sẽ có trong tiết học hôm nay các em nhé!
HOẠT ĐỘNG 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
I. TÌM HIỂU CHUNG
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Nội dung kiến thức cần đạt
? Em hãy trình bày hiểu biết về Nguyên Hồng
Học sinh tìm hiểu kiến thức về văn bảnqua trò chơi “Lựa chọn nhanh”
Trong lòng mẹ trích trong tác phẩm nào?
HS chọn đáp án đúng
(1)
A.Những những thơ ấu B.Thời thơ ấu
C. Tuổi thơ tôi D. Này thơ ấu
“Trong lòng mẹ” thuộc chương mấy?
(2)
A. Chương I B. Chương II 
Những ngày thơ ấu thuộc thể loại gì?
C. CHương III C. Chương IV
(3)
PTBĐ trong “Trong lòng mẹ”?
A.Nhật kí B.Hồi kí C. Bút kí D. Kí sự
(4)
A.Tự sự B.Miêu tả 
C. Biểu cảm D.Tất cả đều đúng
HS giới thiệu tóm tắt nội dung của tập hồi kì “Những ngày thơ ấu”
GV nhận xét, ghi điểm HS thực hiện tốt
GV tổng hợp, chốt ý
GV hướng dẫn HS đọc: Đọc đúng giọng điệu của nhân vật
Học sinh phân vai đọc
GV nhận xét
? Xác định bố cục của văn bản?
HS quan sát văn bản
HS nếu ý kiến
GV tổng hợp
I.TÌM HIỂU CHUNG
 1. Tác giả
- Tên đầy đủ là Nguyễn Nguyên Hồng (1918- 1982), quê Nam Định nhưng thường sống ở Hải Phòng
- Được mệnh danh là nhà văn của phụ nữ và trẻ em
2. Tác phẩm
- Xuất xứ: chương IV “Những ngày thơ ấu” (1938)
- Thể loại: Hồi kí (Là thể loại văn bản kể lại những việc trong quá khứ mà nhà văn trải qua hoặc chứng kiến)
- Phương thức biểu đạt: Tự sư, miêu tả, biểu cảm
3. Đọc – giải thích từ khó
4. Bố cục
Phần 1. (Từ đầu ...“hỏi đến chứ”) Cuộc đối thoại giữa bà cô và chú bé Hồng
+ Phần 2: Còn lại: Cuộc gặp mẹ bất ngờ trước cổng trường của chú bé Hồng 
II. PHÂN TÍCH
Gv yêu cầu HS thảo luận
 nhóm: 5 nhóm tìm hiểu năm lượt lời của người cô
Sử dụng phiếu học tập
HS cử đại diện nhóm trình bày kết quả thảo luậnGV nhận xét, tổng hợp
PHIẾU HỌC TẬP
NHÓM: NHÓM TRƯỞNG
STT
Lời nói
Điệu bộ
Mục đích
Tác động đến Hồng
N1
-Hồng! Mày có muốn vào không?
Cười rất kịch
Giễu cợt, khơi dậy nỗi đaucủa Hồng
Cúi đầu
N2
-Sao lại không . dạo trước đâu?
Giọng ngọt, nhìn chằm chặp
Không buông tha cho Hồng
Cười đáp
Lòng thắt lại, khóe mắt cay cay
N3 
-Mày dại quá  thăm em bé chứ?
Vỗ vại, ngân dài “em bé”
Cố tình muốn gieo vào đầu Hồng sự khinh miệt mẹ
Nước mắt ròng ròng rớt xuống, chan đầm đìa ở cằm và cổ
-Xoắn chặt tâm can
N4
-Kể các câu 
chuyện
Tươi cười
Làm tổn thương Hồng
Cười dài trong tiếng khóc
N5 
- Màyđược sao?
-Mấy lại chứ
Tỏ vẻ nghiêm nghị
Tỏ ra thương hại
Cổ ngẹn ứ, khóc không ra tiếng
?Em nhận ra mục đích cuộc đối thoại của người cô là gì?
HS thảo luận đôi trả lời
? Qua việc phân tích lượt lời của người cô, em có đánh giá như thế nào về nhân vật người cô?
HS nêu ý kiến theo kĩ thuật khăn trải bàn
GV tổng hợp, chốt ý
1. Kí ức về cuộc đối thoại giữa người cô và cậu bé Hồng
- Mục đích cuộc đối thoại: Xoay quanh câu chuyện về mẹ Hồng để khiến Hồng tổn thương
- Hình ảnh người cô trong cuộc đối thoại: 
+ Giả dối, tàn nhẫn, lạnh lùng thiếu tình máu mủ ruột thịt
+ Là đại diện cho cổ tục lạc hậu trong xã hội cũ
HOẠT ĐỘNG 3