Giáo án Ngữ văn Lớp 8 - Tiết 81: Văn bản "Quê hương" - Năm học 2018-2019

bản đồ Việt Nam, xác định vị trí của tỉnh Quảng Ngãi?
( HS phải dùng kiến thức môn Địa lí để trả lời câu hỏi)
? Bài thơ được sáng tác vào năm nào? Nó gắn liền với sự kiện nào trong cuộc đời của nhà thơ?
GV: Tác giả đã viết:
 Mười lăm tuổi xa nhà ra Huế học 
 Tôi bắt đầu theo các bạn làm thơ
 Những vần điệu đầu tiên gửi về quê mẹ
 Bài “Quê hương” muối mặn đến bây giờ.
Hoạt động 3: Hướng dẫn HS đọc - hiểu văn bản (30P)
- Với một bài thơ để đọc đúng, đọc hay các em cần chú ý xem bài thơ viết theo thể thơ nào. Phương thức biểu đạt chính của bài .
? Với bài thơ này, em hãy nêu thể thơ và phương thức biểu đạt?
Với thể thơ tám chữ cách gieo vần chân, vần liền đã tạo ra giọng thơ đằm thắm, dào dạt, gợi cảm và rất phù trong việc thể hiện tình cảm của nhà thơ. Bài thơ trữ tình với phương thức biểu đạt chính là biểu cảm nên đọc với giọng nhẹ nhàng, trong trẻo, chú ý nhịp phổ biến trong bài: 3/2/3 hoặc 3/5
* Yêu cầu: Giọng nhẹ nhàng, trong trẻo, nhịp 3/2/5 hoặc 3/5
- GV đọc mẫu
- 2 HS đọc lại bài thơ
- GV nhận xét cách đọc của HS.
- GV kiểm tra việc đọc chú thích của HS
Gv hướng dẫn Hs tìm hiểu chú thích.
Qua phần đọc bài thơ, em hãy nêu mạch cảm xúc của bài?
Với mạch cảm xúc là nỗi nhớ quê khôn nguôi của một cậu học trò, theo em bài thơ này có thể chia ra làm mấy phần, giới hạn và nội dung từng phần?
? Bố cục của bài thơ.
GV: Có rất nhiều cách để tiếp cận bài thơ, tuy nhiên đây là bài thơ viết về tình cảm, về nỗi nhớ của nhà thơ đối với quê hương khi ông xa quê ra Huế học. Nên từ mạch cảm xúc đó ta khám phá bài thơ theo bố cục 3 phần:
 Cũng giống như bài thơ “Nhớ rừng” của Thế Lữ, trong bài thơ này cũng có một câu thơ nằm ngoài văn bản. em hãy đọc câu thơ đó?
? Qua tìm hiểu chú thích em hiểu gì về câu thơ đề từ này?
GV: Tôi đến với thi ca khá sớm. Cha tôi là một nhà nho () Ông thường đọc cho tôi nghe những bài thơ chữ Hán dù không hiểu gì mấy nhưng tôi vẫn thấy hay. Ngoài ra, cha tôi còn làm nhiều bài thơ chữ Nôm. Tôi nhớ nhất là bài “Tả cảnh quê nhà”, trong đó có hai câu mà tôi rất thích: Chim bay dọc biển đem tin cá/ Nhà ở kề sân, sát mái nhà. Khi làm bài thơ Quê hương vào năm 1939, tôi đã lấy câu thơ của cha tôi làm tiêu đề
? Việc nhà thơ trích lại câu thơ của phụ thân mình thể hiện thái độ gì của tác giả?
GV: Như vậy nỗi nhớ quê gắn liền với nỗi nhớ gia đình và người thân, đặc biệt là nỗi nhớ người cha thích cảm tác và ngâm vịnh văn chương đã khiến cho cảm xúc của Tế Hanh trào dâng và tài năng Tế Hanh thăng hoa để Quê hương có thể thành kiệt tác.
? Từ ý nghĩa của câu thơ gợi cho em hiểu sâu sắc hơn về bài học gì trong môn Giáo dục công dân?
(Bài “Lòng biết ơn”)
Như vậy có thể nói câu thơ đề từ đã khơi nguôn cảm hứng cho tác giả.
? Ngoài thể hiện lòng biết ơn với phụ thân, bằng sự hiểu biết về môn Sinh học, theo em hình ảnh “chim bay dọc biển ”còn mang ý nghĩa gì?
Đồng thời câu thơ đề từ này còn có quan hệ hữu cơ với các câu thơ trong bài.Nó là câu thơ vừa tả cảnh vừa hé lộ kinh nghiệm của ngư dân làng chài. Câu thơ cũng góp phần thể hiện chủ đề của bài thơ.
Trước hết ta cùng đến với những vần thơ mà tác giả giới thiệu về làng quê mình.
? Trong 2 câu đầu tác giả đã giới thiệu làng quê mình qua những từ ngữ nào?
? Em có nhận xét gì về cách giới thiệu của tác giả?
? Bằng kiến thức của môn Lịch sử, em hãy giới thiệu một vài nét về nghề đánh bắt cá?
? Qua cách giới thiệu đó, em hình dung như thế nào về làng chài- quê hương của Tế Hanh?
GV: Ca dao có câu: “Anh đi .dầm tương”..Còn quê hương trong tâm tưởng của Tế Hanh là một làng chài nằm trên cù lao giữa sông và biển, một làng chài sóng nước bao vây, khoảng cách cũng được đo bằng nước. Không gian được tính bằng thời gian- một cách tính mang đặc trưng rất riêng của người dân vùng sông nước.
 Lời giới thiệu:làng tôi như ngân lên một cảm xúc tự hào, một nỗi nhớ khôn nguôi của tác giả đối với quê hương mình.
Bài thơ được viết khi tác giả đang học ở Huế, Viết về quê mình là viết bằng nỗi nhớ, bằng tâm tưởng. Vậy hình ảnh làng chài hiện lên trong nỗi nhớ của ông như thế nào ta cùng tìm hiểu nội dung thứ hai của bài học
I. Tìm hiểu chung :
1. Tác giả : (SGK)
- Quê: Tỉnh Quảng Ngãi
- Viết nhiều về quê hương nên được gọi là nhà thơ của quê hương
- Phong cách thơ: trong sáng, hồn hậu, nhẹ nhàng, thanh thoát
2. Tác phẩm: - Xuất xứ: Bài thơ rút trong tập “Nghẹn ngào” (1939), sau được in lại trong tập “ Hoa niên” (1945). 
- Bài thơ là một trong những tác phẩm đầu tay của Tế Hanh, được viết khi tác giả xa quê ra Huế học.
II. ĐỌC-HIỂU VĂN BẢN:
1. Đọc, chú thích:
2. Bố cục: 
 Bố cục: 3 phần.
- Phần 1 (2 câu đầu): Giới thiệu về quê hương
- Phần 2 (14 câu tiếp): Hình ảnh quê hương trong kí ức của nhà thơ
- Phần 3 (4 câu còn lại) : Nỗi nhớ quê hương.
3. Phân tích:
* Câu thơ đề từ:
- Chim bay dọc biển mang tin cá
+ Câu thơ của phụ thân 
=> Thái độ kính trọng, hàm ơn của tác giả.
=> Lời đề từ đã khơi nguồn cảm hứng.
a. Giới thiệu về quê hương:
Làng tôi - nghề: chài lưới
 - Nước bao vây cách biển nửa ngày sông
-> Giới thiệu ngắn gọn, giản dị, tự nhiên => nêu rõ nghề truyền thống và vị trí của làng chài ven biển.
III. Hoạt động vận dụng (2 phút):
? Hình ảnh quê hương của tác giả Tế Hanh được hiện lên ntn qua phần đầu của văn bản?
IV. Hoạt động mở rộng (2 phút):
- Học thuộc lòng bài thơ
- Nắm chắc nội dung và nghệ thuật của khổ 1
- Tìm hiểu tiếp các khổ thơ còn lại
* Bổ sung: 
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
	Kí duyệt giáo án ngày......... tháng 01 năm 2019
	Nhận xét của Tổ chuyên môn
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
 	Người duyệt
*************************
Tiết 82
Ngày soạn : 07/ 1/ 2019
Ngày dạy : 16/ 1/ 2019
QUÊ HƯƠNG (Tiếp)
 (Tế Hanh) 
A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:
 1. Kiến thức:- Nguồn cảm hứng lớn trong thơ Tế Hanh nói chung và ở bài thơ này: tình yêu quê hương đằm thắm.
 - Hình ảnh khoẻ khoắn, đầy sức sống của con người và sinh hoạt lao động; lời thơ bình dị, gợi cảm xúc trong sáng, tha thiết.
 2. Kĩ năng:- Nhận biết được tác phẩm thơ lãng mạn.
 - Đọc diễn cảm tác phẩm thơ.
 - Phân tích được những chi tiết miêu tả, biểu cảm đặc sắc trong bài thơ.
 - Giao tiếp: Trao đổi, suy nghĩ về tình yêu thiên nhiên, tình yêu quê hương, đất nước được thể hiện trong bài thơ.
 - Suy nghĩ sáng tạo: Phân tích, bình luận giá trị nội dung và nghệ thuật của từng bài thơ, vẻ đẹp của hình ảnh thơ.
 - Xác định giá trị bản thân: Biết tôn trọng, bảo vệ thiên nhiên và có trách nhiệm đối với quê hương, đất nước.
 3. Thái độ:- Giáo dục ý thức tự giác, tích cực trong giờ học.
B. CHUẨN BỊ:
- GV:SGK, SGV, giáo án.
- HS: Soạn bài theo HTCH trong SGK.. 
4. Định hướng năng lực:
- Năng lực đọc - hiểu
- Năng lực tư duy
- Năng lực sử dụng từ ngữ, đặt câu, viết đoạn văn.
- Năng lực giao tiếp; năng lực hợp tác, hoạt động nhóm
- Năng lực giải quyết tình huống thực tiễn
- Năng lực cảm thụ, bình giá thơ.
B. CHUẨN BỊ:
- GV:SGK, SGV, giáo án.
- HS: Soạn bài theo HTCH trong SGK.. 
C. PHƯƠNG PHÁP- KĨ THUẬT DẠY HỌC:
 - Phương pháp: Vấn đáp, phân tích, bình, kết luận.
 - Kĩ thuật dạy học: Động não, HS học theo nhóm, chỉ cần một phút, viết sáng tạo. 
D. TIẾN TRÌNH CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC:
 I. Hoạt động khởi động
	*. Ổn định (1p)
	*. Kiểm tra bài cũ (4p) 
 Đọc thuộc lòng bài thơ “Quê hương”? Phân tích câu thơ đề từ trong bài thơ?
	* GV Giới thiệu bài.
II. Hoạt động hình thành kiến thức mới
Hoạt động của thày- trò
Nội dung cần đạt
Hoạt động 2: Hướng dẫn HS đọc - hiểu văn bản (30p)
Sau 2 câu thơ đầu như là một sự xưng danh, trong kí ức của nhà thơ, quê hương hiện lên trước hết là hình ảnh nào?
Tích hợp môn Mĩ thuật: Phần chuẩn bị ở nhà, các em đã vẽ một bức tranh về cảnh đoàn thuyền ra khơi. 
GV gọi một vài em học sinh trình bày ý tưởng về bức tranh của mình.
? Để có được một chuyến ra khơi, cần biết bao nhiêu sự mưa thuận gió hòa. Vậy trong bài thơ này thiên nhiên được miêu tả qua những từ ngữ nào?
? Em có nhận xét gì về nghệ thuật miêu tả của nhà thơ?
? Qua cách miêu tả đó, em thấy khung cảnh thiên nhiên hiện ra như thế nào?
GV:Một khung cảnh làng quê vô cùng sinh động như hiện ra trước mắt người đọc: “Trời trong- gió nhẹ- sớm mai hồng”, không gian như trải ra xa, bầu trời như cao hơn và ánh sáng tràn ngập. Đó là khung cảnh của buổi bình minh tươi sáng, khoáng đạt, đó là báo hiệu một buổi ra khơi lý tưởng, báo hiệu một ngày lao động đầy hứa hẹn.
? Trong khung cảnh ấy, đoàn thuyền bắt đầu ra khơi. Tìm câu thơ miêu tả về hình ảnh con người?
? Em hiểu thế nào là trai tráng?
 - Dân trai tráng- những tay chài khỏe mạnh, ăn sóng nói gió.
? Con người làm chủ công việc. Phương tiện cho người dân chài ra biển là những con thuyền. Tìm những câu thơ miêu tả con thuyền?
? Trong hai câu thơ này, tác giả đã sử dụng những biện pháp nghệ thuật gì?
? Qua những biện pháp nghệ thuật đó, em hãy nêu cảm nhận của em về hình ảnh con thuyền?
GV: Tuấn mã là ngựa tơ, đẹp, phi nhanh. Ví chiếc thuyền “nhẹ hăng như con tuấn mã” tác giả đã tạo nên một hình ảnh khỏe, trẻ trung diễn tả khí thế hăng hái, phấn khởi lên đường. Có bản thảo lại viết là băng như con tuấn mã. “băng” hay “ hăng” đều hay. Nhưng nếu là “băng” thì mới chỉ chỉ diễn tả được tư thế dũng mãnh của con thuyền nhưng “ hăng” thì sẽ đặc sắc hơn vì không chỉ diễn tả được khí thế của con thuyền mà còn diễn tả được khí thế vươn tới của con người. Và còn nữa mái chèo như lưỡi kiếm khổng lồ chém xuống nước một cách mạnh mẽ đẩy thuyền ra khơi. Như vậy việc kết hợp nghệ thuật so sánh và các từ ngữ mạnh đã hợp thành tính hệ thống, một vẻ đẹp của văn chương.
Và các em ạ, đây cũng là sự khác biệt của nhà thơ Tế Hanh với các nhà thơ cùng thời của phong trào Thơ mới. Ta từng gặp một Tản Đà chán ghét cuộc sống thực tại muốn thoát li lên cung quế, hay một Thế Lữ với hồn thơ u uất  Còn ở Tế Hanh bộc lộ những tình cảm trong sáng, thiết tha, một niềm tin yêu cuộc sống. Có lẽ vậy nên những vần thơ của ông đã lay gọi và đánh thức lòng người về tình yêu quê hương đất nước.
? Cùng với hình ảnh con thuyền tác giả còn miêu tả hình ảnh nào? (Cánh buồm). Tìm những câu thơ miêu tả cánh buồm?
? Trong hai câu thơ tả cánh buồm,Tế Hanh đã sử dụng thành công biện pháp nghệ thuật nào? Trong cách viết của tác giả, cánh buồm có ý nghĩa gì?
GV: So sánh cánh buồm to như mảnh hồn làng là hay, đặc sắc.Cánh buồm là cụ thể, mảnh hồn làng lại là khái niệm trừu tượng. Sự so sánh ở đây không làm cho việc miêu tả cụ thể hơn nhưng đã gợi ra một vẻ đẹp bay bổng, mang ý nghĩa lớn lao.Cánh buồm to biểu tượng cho hình bóng và sức sống quê hương, tượng trưng cho sức mạnh, lao động sáng tạo, ước mơ về ấm no hạnh phúc, tiêu biểu cho chí khí và khát vọng chinh phục biển cả của người con đất biển
? Ngoài những biện pháp nghệ thuật các em vừa tìm được, quan sát lại câu thơ em còn thấy có gì đặc sắc trong cách sử dụng dấu câu của nhà thơ? Tác giả sử dụng như vậy để làm gì?
GV: Dấu chấm lửng ở cuối đoạn thơ tạo cho ta ấn tượng của một không gian mở ra đến vô cùng,vô tận, giữa sóng nước mênh mông, hình ảnh con người trên chiếc thuyền nhỏ bé không nhỏ nhoi đơn độc mà ngược lại thể hiện sự chủ động, làm chủ thiên nhiên .
? Để miêu tả được hình ảnh con thuyền, cánh buồm đẹp và có sức lay gọi như vậy, theo em tác giả phải có tâm hồn và tấm lòng như thế nào với cảnh vật và quê hương? 
? Nỗi nhớ quê không chỉ là sự tái hiện về cảnh thuyền chài ra khơi đánh cá, đọc bài thơ em còn thấy nỗi nhớ quê của tác giả còn được thể hiện qua cảnh nào khác?
? Cảnh dân làng đón thuyền về được tác giả đặc tả qua những từ ngữ nào? 
? Em hãy nhận xét về việc sử dụng từ ngữ?
? Với các từ ngữ độc đáo, câu thơ giúp em hình dung ra một khung cảnh như thế nào ?
GV: Các từ ngữ “ồn ào”, “tấp nập” diễn tả niềm vui mừng “đón ghe về”. Niềm vui sướng tràn ngập lòng người, là của “khắp dân làng”. Cảnh đón ghe về thực sự là ngày hội lao động của ngư dân làng chài..
? Trước cảnh thuyền về an toàn, cá đầy ghe thái độ của người dân chài bộc lộ qua câu thơ nào? 
Học sinh thảo luận:
 Câu thơ “Nhờ ơn trời biển lặng cá đầy ghe” có gì đặc biệt?
GV:Cá “tươi ngon thân bạc trắng” đầy khoang thuyền. Được mùa cá, vui sướng trong niềm vui ấm no, hạnh phúc, bà con làng chài khẽ thốt lên lời cảm tạ đất trời đã cho biển lặng sóng êm, cho cá đầy ghe. Sự cầu mong và niềm tin thánh thiện “nhờ ơn trời” ấy đã biểu lộ những tấm lòng mộc mạc, hồn hậu của những con người suốt đời gắn bó với biển, vui sướng, hoạn nạn cùng với biển. Đọc câu thơ ta tưởng như ca dao, dân ca đã thấm sâu vào hồn thơ Tế Hanh: 
 Ơi trời mưa nắng nơi thì cày sâu
Hay: Nhờ trời hạ  vun trồng tốt tươi
GV: Lên lớp 9 các em sẽ được học một tác phẩm cũng viết về ngư dân vùng biển- Bài “ Đoàn thuyền đánh cá của Huy Cận”, mặc dù Huy cận không phải là người vùng biển nhưng ông cũng am hiểu biển đã cho con người những gì và thái độ của con người với biển. Ông viết:
 Biển cho ta cá như lòng mẹ
 Nuôi lớn dời ta tự buổi nào. 
Tích hợp với môn Địa lí: Với những ngư dân vùng biển họ trân trọng và biết ơn biển, theo em cộng đồng chúng ta cũng cần phải có trách nhiệm như thế nào với biển? (Giữ gìn và bảo vệ biển)
? Nếu như ở khổ thơ trước, nhà thơ không viết nhiều về người dân chài thì sang khổ thơ này, người dân chài lại hiện lên rất rõ. Em hãy tìm những câu thơ tác giả miêu tả người dân chài? 
? Em hiểu thế nào về “làn da ngăm rám nắng”?
GV: Làn da nâu rám nắng- Người dân chài làn da ngăm ngăm đen vì nắng gió (tả thực) làm nổi bật một nét riêng của màu da dân biển- gợi hình ảnh người dân chài hiện lên như một bức tượng đồng hun.
? Tác giả đã sử dụng nghệ thuật gì khi miêu tả người dân chài?
? Qua đó, em hình dung như thế nào về người dân chài?
GV: Với lối tả thực, hình ảnh “làn da ngắm rám nắng”hiện lên sự khỏe khoắn, phong sương của người dân chài thì ngay câu thơ sau lại tả bằng một cảm nhận rất lãng mạn “Cả thân hình nồng thở vị xa xăm” – Thân hình vạm vỡ của người dân chài thấm đẫm hơi thở của biển cả nồng mặn vị muối của đại dương bao la. Cái độc đáo của câu thơ là gợi cả linh hồn và tầm vóc của con người biển cả. 
? Ngoài hình ảnh người dân chài, tác giả còn chú ý miêu tả hình ảnh con thuyền. Tìm những câu thơ miêu tả con thuyền?
? Em thấy nhà thơ đã sử dụng nghệ thuật gì khi miêu tả con thuyền?
? So sánh hình ảnh con thuyền trong khổ thơ này và con thuyền trong khổ trước?
GV: Vẫn là hình ảnh con thuyền với nghệ thuật nhân hóa tác giả đã tạo cho bài thơ một cấu trúc hài hòa, cân đối. Song, nếu như ở khổ thơ trước là con thuyền dũng mãnh, rẽ sóng vượt trùng dương, sang khổ này, nhà thơ không chỉ thấy con thuyền nằm im trên bến mà còn thấy cả sự nghỉ ngơi say sưa của nó. Cũng như dân chài, con thuyền có vị mặn của nước biển, nó đang thư giãn sau một ngày vật lộn với sóng gió. Nó đang cảm nhận vị muối mặn của biển khơi đang râm ran chuyển động trong cơ thể nó. Thuyền trở nên có hồn hơn, nó không còn là một vật vô tri vô giác nữa mà đã trở thành người bạn của ngư dân.
Và qua đây ta thấy Tế Hanh là một nhà thơ rất tinh tế và nhạy cảm.
GV: Nói như nhà phê bình văn học Hoài Thanh: Nét tinh tế, tài hoa của Tế Hanh là ông “nghe thấy cả những điều không hình sắc, không âm thanh như “mảnh hồn làng” trên “cánh buồm giương” và còn thấy được cả sự mỏi mệt, say sưa của con thuyền lúc trở về bến.
Tích hợp với môn Âm nhạc: Bài thơ “Quê hương” ra đời cách đây hơn 70 năm. Nhưng đến bây giờ cuộc sống của người làng chài vẫn vậy các em ạ. Một đoạn bài hát sau sẽ giúp các em cảm nhận được điều này. 
Và nếu ở các khổ thơ trước, quê hương hiện lên trong nỗi nhớ, trong tâm tưởng của nhà thơ thì đến khổ cuối nhà thơ lại trực tiếp giãi bày. Ta tiếp tục tìm hiểu khổ cuối của bài thơ.
Gọi HS đọc khổ cuối.
Câu thơ nào đã nói rõ nỗi lòng của nhà thơ khi nghĩ về quê hương?
GV: Nếu không có mấy câu thơ này, có lẽ ta không biết nhà thơ đang xa quê. Ta thấy được một khung cảnh vô cùng sống động trước mắt chúng ta, vậy mà nó lại được viết ra từ tâm tưởng một cậu học trò. Từ đó ta có thể nhận ra rằng quê hương luôn nằm trong tiềm thức nhà thơ, quê hương luôn hiện hình trong từng suy nghĩ, từng dòng cảm xúc.
? Tác giả đã nhớ những gì? 
? Đây là những hình ảnh có ý nghĩa như thế nào với những con người vùng biển? 
GV: Tế Hanh yêu nhất những hương vị đặc trưng quê hương đầy sức quyến rũ và ngọt ngào. Chất thơ của Tế Hanh bình dị như con người ông, bình dị như những người dân quê ông, khoẻ khoắn và sâu lắng. Các em đã được học bài “Tiếng gà trưa” của Xuân Quỳnh nỗi nhớ của anh lính khi xa quê là âm thanh của tiếng gà nháy ổ, là hình ảnh của người bà tần tảo sớm hôm
? Chỉ ra những biện pháp nghệ thuật mà nhà thơ đã sử dụng trong khổ thơ cuối?
Em hiểu như thế nào về “mùi nồng mặn”?
GV:“mùi nồng mặn” đặc trưng của làng chài có thể là mùi rong rêu, cá , lưới, thuyền, mùi mồ hôi lao động, mùi của nắng, của gió, có vị muối mặn tình quê hoà với vị xa xăm của biển.
Với bốn câu thơ cuối bài em hiểu tình cảm của tác giả đối với quê hương như thế nào?
Tích hợp với môn Giáo dục công dân.
GV: Nếu như ở các khổ thơ trước tình cảm của nhà thơ được gián tiếp biểu hiện, thì sang đến khổ thơ này nhà thơ lại biểu cảm trực tiếp qua từ ngữ, qua kiểu câu.Mở đầu bài thơ là lòng tự hào qua lời giới thiệu “làng tôi” và kết thúc là sự giãi bày không giấu giếm “Tôi thấy nhớ cái mùi nồng mặn quá”. Với cách viết như vậy, nhà thơ thể hiện tình yêu sâu sắc với quê hương. Sau bài này, các em còn tìm được rất nhiều bài mà Tế Hanh viết về quê mình “Nhớ con sông quê hương”, “Trở về dòng sông quê hương” Có lẽ cũng bởi thế người ta gọi Tế Hanh là nhà thơ của quê hương đất nước. Chính ông cũng đã từng tâm sự:
 Tôi thấy đời tôi gắn liền với biển
 Từng con sóng vui, từng đơt sóng buồn.
(Nếu còn thời gian Gv liên hệ tình cảm của tác giả với quê hương những năm cuối đời) 
Tích hợp với môn Mĩ thuật: Quan sát bức tranh trong SGK, bức tranh này phù hợp với nội dung nào của bài.Em hãy bình cho bức tranh này bằng một vài câu
Sau khi phân tích bài thơ, em rút ra được bài học gì cho bản thân?
(HS tự bộc lộ)
? Khái quát những đặc sắc về nội dung và nghệ thuật bài thơ?
Hoạt động 3: Luyện tập (6p)
Mỗi bức tranh trên màn hình gợi em liên tưởng tới tác phẩm nào? Của ai?
Cách viết của Tế Hanh so với các nhà thơ đó có điểm gì giống và khác?
GV: Với tâm hồn bình dị, Tế Hanh xuất hiện trong phong trào Thơ mới nhưng lại không có những tư tưởng buồn chán, thoát li với thực tại, chìm đắm trong cái tôi riêng tư như nhiều nhà thơ thời ấy. Thơ Tế Hanh là hồn thi sĩ đã hoà quyện cùng với hồn nhân dân, hồn dân tộc, hoà vào “cánh buồm giương to như mảnh hồn làng”.
GV khái quát bằng một sơ đồ về nội dung bài học.
I. GIỚI THIỆU CHUNG.
II. ĐỌC- HIỂU VĂN BẢN.
1. Đọc, chú thích:
2. Bố cục: 
 3. Phân tích:
a. Giới thiệu về quê hương:
b. Hình ảnh quê hương trong kí ức của nhà thơ:
* Cảnh thuyền chài ra khơi đánh cá
- Trời trong- gió nhẹ- sớm mai hồng
-> liệt kê, sử dụng tính từ gợi tả.
=> khung cảnh đẹp, trong trẻo, khoáng đạt. 
- Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá.
- Chiếc thuyền .. hăng như con tuấn mã
Phăng  vượt trường giang
-> so sánh, sử dụng động từ, tính từ gợi tả
=> hình ảnh con thuyền đẹp đẽ, khoẻ khoắn, dũng mãnh.
+ thể hiện niềm vui và phấn khởi của những người dân chài
- Cánh buồm như mảnh hồn làng
Rướn  thâu góp gió
NT: so sánh, nhân hóa, ẩn dụ.
=> Cánh buồm là biểu tượng thiêng liêng, là linh hồn của làng chài
- Sử dụng dấu chấm lửng =>Mở rông không gian và tư