Giáo án Ngữ văn Lớp 8 - Chương trình học kì 1 - Trường THCS Xuân Trúc

ph©n tÝch theo nh©n vËt ). 
? Theo em, truþªn cã NV chÝnh lµ ai ?
+ Gi«n-xi vµ B¬-men.
? Trong hai NV chÝnh Êy, ai lµ NV trung t©m ? V× sao ?
+ Häa sÜ giµ b¬-men: ThÓ hiÖn chñ ®Ò cña truyÖn.
? Dùa vµo phÇn ch÷ nhá, h·y GT ®«i nÐt vÒ B¬-men ?
+ Häa sÜ nghÌo 60 tuæi.
+ 40 n¨m nay m¬ ­íc vÏ mét kiÖt t¸c mµ ch­a vÏ ®­îc
+ Th­êng ngåi lµm mÉu vÏ cho c¸c häa sÜ ®Ó kiÕm tiÒn
? Qua ®©y, em ®¸nh gi¸ thÕ nµo vÒ häa sÜ B¬-men ?
+ Say mª nghÖ thuËt, lu«n cã kh¸t väng lín.
? §o¹n truyÖn ®Çu gióp em hiÓu ®iÒu g× vÒ B¬-men ?
+ Lo l¾ng cho søc kháe, tÝnh m¹ng cña Gi«n-xi.
? Cuèi §T, Xiu ®· kÓ cho Gi«n-xi nghe vÒ ai, vÒ ®iÒu g× ? 
+ KÓ vÒ cô B¬-men, vÒ viÖc cô vÏ “CLCC”.
? Theo em, môc ®Ých cña cô B¬-men khi vÏ t¸c phÈm nµy lµ g× ? 
+ §Ó tiÕp thªm nghÞ lùc, cøu sèng Gi«n-xi.
? H·y h×nh dung vµ MT l¹i c¶nh cô B¬-men vÏ CLCC ?
+ Cô giµ ®øng trªn thang, vÏ chiÕc l¸ lªn t­êng bªn ¸nh ®Ìn dÇu leo lÐt trong trêi ®ªm m­a tuyÕt tèi t¨m, l¹nh buèt. QuÇn ¸o, giÇy ­ít sòng. 
=> Hoµn c¶nh kh¾c nghiÖt.
? T×nh tr¹ng cña cô B¬-men sau khi vÏ “CLCC” ?
+ Cô bÞ chÕt sau hai ngµy m¾c bÖnh s­ng phæi.
? C¶m nhËn chung cña em vÒ häa sÜ B¬-men ?
* B¬-men lµ häa sÜ nghÌo lu«n cã kh¸t khao, hoµi b·o lín; sèng cao th­îng, hi sinh v× ng­êi kh¸c. 
* GV: Cô B¬-men lµm nghÒ vÏ ®· 40 n¨m vµ trong 40 n¨m Êy, cô kh«ng ngu«i «m mét kh¸t väng vÏ mét kiÖt t¸c nh­ng cô ch­a thùc hiÖn ®­îc. Vµ bøc vÏ “CLCC” chÝnh lµ mét kiÖt t¸c cña ng­êi häa sÜ giµ B¬-men nµy.
? VËy, theo em, t¹i sao “ ChiÕc l¸ cuèi cïng” l¹i ®­îc coi lµ mét kiÖt t¸c ?
+ Cøu sèng Gi«n –xi.
+ VÏ b»ng t×nh yªu th­¬ng, sù sinh cao th­îng.
+ Gièng nh­ thËt.
* GV: “ChiÕc l¸ cuèi cïng” ®· cøu sèng Gi«n-xi, diÔn biÕn tam tr¹ng cña Gi«n-xi NTN; ng­êi b¹n Xiu ®· ®èi xö víi Gi«n-xi ra sao khi c« m¾c bÖnh. => Chóng ta sÏ t×m hiÓu ë tiÕt sau.
* GV: Ngoµi cô B¬-men th× Xiu còng lµ mét NV cã ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn sèng cña Gi«n-xi.
? H·y cho biÕt quan hÖ gi÷a Xiu vµ Gi«n-xi ?
+ B¹n bÌ, ®ång nghiÖp ( nh­ng lín tuæi h¬n Gi«n –xi ).
? Hoµn c¶nh cña Xiu ?
+ Còng lµ häa sÜ trÎ nghÌo, thuª chung c¨n hé víi Gi«n-xi. May m¾n h¬n Gi«n-xi lµ Xiu kháe m¹nh, kh«ng bÞ bÖnh tËt.
? NhËn xÐt chung vÒ t×nh c¶m cña Xiu khi Gi«n-xi bÞ bÖnh ?
+ RÊt lo l¾ng, th­¬ng yªu Gi«n-xi.
? T×m nh÷ng chi tiÕt t¸c gi¶ kÓ vµ t¶ vÒ Xiu khi ch¨m sãc Gi«n-xi ? ( Cö chØ, lêi nãi, hµnh ®éng, )
* Cö chØ, hµnh ®éng, d¸ng vÎ: 
+ hä sî sÖt ngã ra ngoµi cöa sæ, nh×n c©y th­êng xu©n
+ khu«n mÆt hèc h¸c
+ QuÊy ch¸o gµ.
+ §i theo b¸c sÜ ( ®Ó hái vÒ bÖnh t×nh cña Gi«n-xi )
+ Bµn tay m¶nh dÎ, run rÈy.
* Lêi nãi:
+ Em h·y nghÜ ®Õn chÞ, nÕu em kh«ng cßn nghÜ ®Õn m×nh n÷a. ChÞ sÏ lµm g× ®©y ?
+ Em th©n yªu
+ ChÞ cã chuyÖn nµy muèn nãi víi em, con chuét b¹ch cña chÞ.
+ Em th©n yªu ¬i
+ å, em th©n yªu.
? Em cã nhËn xÐt g× vÒ hµnh ®éng, lêi nãi cña Xiu ?
+ Hµnh ®éng thÓ hiÖn quan t©m, lo l¾ng, ch¨m sãc ©n cÇn.
+ Lêi nãi ngät ngµo, tr×u mÕn chan chøa t×nh th­¬ng yªu.
? KÓ vÒ viÖc Xiu ch¨m sãc Gi«n-xi, t¸c gi¶ l¹i MT Xiu: khu«n mÆt hèc h¸c, bµn tay m¶nh dÎ, run rÈy. Theo em, ®iÒu ®ã cã ý nghÜa g× ?
+ Xiu tËn tôy, dèc lßng v× Gi«n-xi. 
? Theo em, Xiu cã vai trß quan träng NTN ®èi víi G ?
+ Cô B¬-men vÏ kiÖt t¸c “CLCC” trùc tiÕp t¸c ®éng ®Õn suy nghÜ, quan ®iÓm sèng cña G. Cßn Xiu hµng ngµy b»ng t×nh yªu th­¬ng, sù ch¨m sãc ©n cÇn ®· gióp G cã thªm nghÞ lùc ®Ó tho¸t khái c¸i chÕt. 
* GV: Theo dâi truyÖn ta thÊy, Xiu kh«ng hÒ ®­îc cô B¬-men cho biÕt sÏ vÏ chiÕc l¸ thay thÕ cho chiÕc l¸ cuèi cïng rông xuèng.
? H·y t×m dÉn chøng ®Ó CM ®iÒu ®ã ?
+ Gi«n-xi ra lÖnh kÐo mµnh, Xiu lµm theo mét c¸ch ch¸n n¶n.
-> Xiu còng rÊt sî nh×n thÊy CLCC kh«ng cßn trªn c©y.
+ Xiu cói khu«n mÆt hèc h¸c ... “Em h·y nghÜ ®Õn chÞ, nÕu em kh«ng cßn nghÜ ®Õn m×nh n÷a. ChÞ sÏ lµm g× ®©y ?”
-> Xiu buån ®Õn n·o ruét khi Gi«n-xi kh¼ng ®Þnh “ H«m nay nã sÏ rông vµ cïng lóc ®ã th× em sÏ chÕt”.
? T×nh c¶m cña Xiu ®èi víi Gi«n-xi khiÕn em nghÜ ®Õn mèi quan hÖ nµo ?
+ Quan hÖ chÞ em ruét thÞt th©n thiÕt. 
* GV: Dï chØ lµ b¹n bÌ ®ång nghiÖp nh­ng Xiu ®· hÕt lßng ch¨m sãc G nh­ chÞ em ruét trong gia ®×nh. T×nh c¶m mµ Xiu dµnh cho G thËt ®¸ng kh©m phôc vµ tr©n träng. Mçi chóng ta còng cÇn soi vµo ®ã ®Ó rót ra cho m×nh bµi häc vÒ t×nh b¹n ( nhÊt lµ häc sinh, sinh viªn ).
? §äc nh÷ng c©u ca dao, tôc ng÷ liªn quan ®Õn ®iÒu ®ã ?
+ B¸n anh em xa mua l¸ng giÒng gÇn.
+ Mét con ngùa ®au c¶ tµu bá cá.
? Theo dâi c¶ phÇn ch÷ nhá, h·y nªu vµo nÐt c¬ b¶n vÒ hoµn c¶nh cña Gi«n-xi ?
+ Lµ häa sÜ nghÌo, cßn trÎ, ë c¨n hé thuª.
+ M¾c bÖnh s­ng phæi.
? Khi bÖnh G cã suy nghÜ, hµnh ®éng g× ?
+ §Õm l¸ r¬i chê chÕt -> TuyÖt väng, kh«ng muèn sèng.
? Nªu ND bøc tranh ?
+ C¶nh G ngåi ®Õm l¸ r¬i.
? Em ®¸nh gi¸ NTN vÒ viÖc G ngåi ®Õm l¸ r¬i chê chÕt?
+ §ã lµ ®iÒu k× quÆc, G ®· ®Æt sù sèng cña m×nh vµo nh÷ng chiÕc l¸ th­êng xu©n.
* GV: Lóc nµy ®óng ra lµ G cÇn ph¶i cã nghÞ lùc h¬n ®Ó chiÕn th¾ng bÖnh tËt song do c« bÞ bÖnh nÆng l¹i qu¸ nghÌo nªn c« ®· bi quan nh­ vËy. §iÒu ®ã khiÕn G võa ®¸ng tr¸ch l¹i võa ®¸ng th­¬ng.
* HS theo dâi ®o¹n truyÖn “ Nh­ng « k×a nh÷ng chiÕc gèi”
? Trong ®o¹n em thÊy cã ®iÒu g× k× l¹ nhÊt ?
+ ChiÕc l¸ cuèi cïng trªn c©y th­êng xu©n kh«ng rông.
? T×m nh÷ng chi tiÕt kÓ, t¶ vÒ G trong ngµy ®Çu tiªn nh×n thÊy chiÕc l¸ cuèi cïng ch­a rông ?
+ §ã lµ chiÕc l¸ cuèi cïngEm cø t­ëng nhÊt ®Þnh trong ®ªm võa qua nã ®· rôngH«m nay nã sÏ rông th«i vµ cïng lóc ®ã th× em sÏ chÕt.
+ G kh«ng tr¶ lêi.  mét t©m hån ®ang chuÈn bÞ s½n sµng cho chuyÕn ®i xa x«i bÝ Èn cña m×nh.
+ ý nghÜ k× quÆc Êy h×nh nh­ cµng cho¸n lÊy t©m trÝ c« m¹nh mÏ h¬n.
? Qua trªn, em hiÓu lóc nµy G cã t©m tr¹ng NTN ? 
-> G vÉn ch¸n n¶n, bu«ng xu«i, ©m thÇm chê ®ãn c¸i chÕt.
* GV: Nh­ng ®iÒu k× diÖu lµ sau mét ®ªm m­a giã phò phµng n÷a ( ®ªm thø hai ) mµ G cÉn thÊy chiÕc l¸ cuèi cïng b¸m trªn t­êng.
? Khi Êy G cã biÓu hiÖn NTN? ( T×m chi tiÕt miªu t¶? ). + G n»m nh×n chiÕc l¸ håi l©u.
+ Em lµ con bÐ h­ Muèn chÕt lµ mét téi
+ Cho em xin tÝ ch¸o, chót s÷a, ®­a cho em chiÕc g­¬ng 
+ Mét ngµy nµo ®ã em hy väng sÏ ®­îc vÏ vÞnh Na-pl¬
+ Gi«n-xi ®ang vui vÎ ®an mét chiÕc kh¨n choµng len mµu xanh v« dông. 
? Nh÷ng biÓu hiÖn trªn thÓ hiÖn t©m tr¹ng g× cña G ? 
-> Vui vÎ, l¹c quan, tin yªu cuéc sèng h¬n.
? MT chÝnh con ng­êi G, t¸c gi¶ ®· sö dông BPNT g× ?
+ §èi lËp ( trong t­ t­ëng, t©m tr¹ng cña G: YÕu ®uèi, tù ti, tuyÖt väng, chØ chê chÕt >< nghÞ lùc, muèn chÕt lµ mét téi, dÇn trë l¹i víi cuéc sèng th­êng ngµy
? Nghi lùc ®· gióp g× cho Gi«n-xi ?
+ Gi«n-xi chiÕn th¾ng bÖnh tËt: ( Tõ : TuyÖt väng -> ®­îc n¨m phÇn m­êi -> khái nguy hiÓm. )
( GV: tÝch hîp víi nghÞ lùc cña mçi con ng­êi trong cuéc sèng, nghÞ lùc cña HS, ®Æc biÖt lµ HS cã hoµn c¶nh khã kh¨n ).
* GV: TruyÖn kÕt thóc b»ng lêi kÓ cña Xiu vÒ c¸i chÕt cña cô B¬-men mµ kh«ng ®Ó cho Gi«n-xi cã ph¶n øng g× thªm.
? Theo em, t¹i sao t¸c gi¶ l¹i kÕt thóc truyÖn nh­ vËy ?
+ C¸ch kÕt thóc nh­ vËy truyÖn sÏ cã d­ ©m, ®Ó l¹i trong lßng ng­êi ®äc nhiÒu suy nghÜ vµ nh÷ng dù ®o¸n. TruyÖn sÏ kÐm hay nÕu nhµ v¨n cho chóng ta biÕt cô thÓ Gi«n-xi nghÜ g×, nãi g×, cã hµnh ®éng g× khi nghe Xiu kÓ l¹i c¸i chÕt vµ viÖc lµm cao c¶ cña cô B¬-men.
( GV: §©y lµ mét kiÓu kÕt thóc: KÕt thóc më ).
? CM truyÖn ®­îc kÕt thóc trªn c¬ së 2 sù kiÖn bÊt ngê ®èi lËp nhau t¹o nªn hiÖn t­îng ®¶o ng­îc t×nh huèng 2 lÇn g©y høng thó cho ng­êi ®äc ?
+ Gi«n-xi cø ngµy mét tiÕn dÇn ®Õn c¸i chÕt khiÕn ®éc gi¶ th­¬ng c¶m, lo l¾ng. Nh­ng t×nh huèng bçng ®¶o ng­îc vµo lóc truyÖn gÇn kÕt thóc, Gi«n-xi trë l¹i víi lßng yªu ®êi, bÖnh t×nh tho¸t c¬n nguy hiÓm vµ ®éc gi¶ thë phµo, trót ®­îc g¸nh nÆng lo ©u -> §¶o ng­îc t×nh huèng lÇn 1.
+ Cô B¬-men ®ang khoÎ m¹nh, ch¼ng ai ngê vµo lóc truyÖn gÇn kÕt thóc truyÖn th× cô chÕt v× chÝnh c¨n bÖnh gièng cña Gi«n-xi.
-> Ngay c¶ nh©n vËt trong truyÖn còng bÊt ngê -> g©y høng thó cho ng­êi ®äc.
? Ph­¬ng thøc biÓu ®¹t cña truyÖn ?
+ KÓ xen t¶ vµ biÓu c¶m.
? NhËn xÐt vÒ c¸c t×nh tiÕt cña truyÖn ?
+ NhiÒu t×nh tiÕt hÊp dÉn, s¾p xÕp khÐo lÐo.
? TruyÖn thÓ hiÖn néi dung g× ?
I – Đọc và tìm hiểu chung
1.1 Tác giả
+ O Hen-ri ( Sinh 11/9/1862 – MÊt 5/6/1910 ) 
+ Nhµ v¨n MÜ chuyªn viÕt truyÖn ng¾n.
1.2 Tác phẩm
1..2.1 Đọc và tìm hiểu chú thích
1.2.2 TÌm hiểu chung về tác phẩm
1.2.2.1 Vị trí đoạn trích
* N»m ë phÇn cuèi cña truyÖn ng¾n cïng tªn.
1.2.2.2 Phương thức biểu đạt
- Tự sự
1.2.2.3 Bố cục
+ 3 ®o¹n.
II – Phân tích
1 - Häa sÜ B¬-men vµ kiÖt t¸c ChiÕc l¸ cuèi cïng:
* Häa sÜ B¬-men:
+ Häa sÜ nghÌo 60 tuæi.
+ 40 n¨m nay m¬ ­íc vÏ mét kiÖt t¸c mµ ch­a vÏ ®­îc
+ Lo l¾ng cho tÝnh m¹ng cña Gi«n-xi.
+ VÏ “CLCC” trong ®ªm m­a tuyÕt l¹nh buèt.
+ M¾c bÖnh s­ng phæi, chÕt sau hai ngµy. 
=> Ng­êi häa sÜ nghÌo lu«n cã kh¸t khao, hoµi b·o lín; sèng cao th­îng, hi sinh v× ng­êi kh¸c. 
* Bøc tranh “ ChiÕc l¸ cuèi cïng”:
- Cøu sèng Gi«n-xi
- VÏ b»ng t×nh yªu th­¬ng, sù sinh cao th­îng.
- Gièng nh­ thËt
=> Lµ mét kiÖt t¸c.
2 – T×nh th­¬ng yªu cña Xiu:
+ Hµnh ®éng thÓ hiÖn sù quan t©m, lo l¾ng, ch¨m sãc ©n cÇn.
+ Lêi nãi ngät ngµo, tr×u mÕn chan chøa t×nh th­¬ng yªu.
+ Xiu tËn tôy, dèc lßng v× Gi«n-xi.
* Xiu ®· gióp G cã thªm nghÞ lùc ®Ó tho¸t khái c¸i chÕt.
=> T×nh b¹n cao c¶, ®¸ng tr©n träng.
3 – DiÔn biÕn t©m tr¹ng cña Gi«n-xi:
a- Hoµn c¶nh:
+ Lµ häa sÜ nghÌo, cßn trÎ, ë c¨n hé thuª.
+ M¾c bÖnh s­ng phæi.
b- T©m tr¹ng:
* Lóc ®Çu: Ch¸n ch­êng, tuyÖt väng, ®Õm l¸ r¬i chê chÕt.
* Nh×n thÊy chiÕc l¸ cuèi cïng vÉn kh«ng rông:
+ Ngµy thø nhÊt: vÉn ch¸n n¶n, bu«ng xu«i, ©m thÇm chê ®ãn c¸i chÕt.
+ Ngµy thø hai:
- Muèn chÕt lµ mét téi.
- Muèn ¨n, muèn vÏ.
- Vui vÎ ®an kh¨n.
-> Vui vÎ, l¹c quan, tin yªu cuéc sèng h¬n.
* Gi«n-xi chiÕn th¾ng bÖnh tËt.
III - Tæng kÕt:
* NT:
+ KÕt cÊu ®¶o ng­îc t×nh huèng hai lÇn.
+ KÕt hîp kÓ víi t¶ vµ biÓu c¶m
+ NhiÒu t×nh tiÕt hÊp dÉn, s¾p xÕp khÐo lÐo.
* ND: 
§Ò cao, ca ngîi t×nh yªu th­¬ng cao c¶ gi÷a nh÷ng ng­êi nghÌo khæ.
Hoạt động 4: Luyện tập củng cố
Mục tiêu: Khắc sâu kiến thức trọng tâm của bài bằng bài tập cụ thể Phương pháp: Vấn đáp
Thời gian: 3 phút
? Nội dung chính cần nắm trong bài học này?
HĐ 5 : Hướng dẫn các hoạt động tiếp nối (1’)
+ Về nhà học kỹ bài cũ
+ Đọc và soạn bài “Hai cây phong”
 DUYỆT BÀI TUẦN 8
TUẦN 9: NS: 16/10/2011
Tiết 31 CHƯƠNG TRÌNH ĐỊA PHƯƠNG PHẦN TIẾNG VIỆT
A . Mục tiêu cần đạt: Học sinh học xong bài này sẽ hiểu được 
1-Kiến thức: 
+ Häc sinh hiÓu ®­îc tõ ng÷ chØ quan hÖ ruét thÞt, th©n thÝch ®­îc dïng ë ®Þa ph­¬ng c¸c em sinh sèng.
+ B­íc ®Çu so s¸nh c¸c tõ ng÷ ®Þa ph­¬ng víi c¸c tõ ng÷ t­¬ng øng trong ng«n ng÷ toµn d©n, nh÷ng tõ nµo kh«ng trïng víi tõ ng÷ toµn d©n.
2-Kĩ năng:
+ RÌn kÜ n¨ng gi¶i nghÜa tõ ng÷ ®Þa ph­¬ng b»ng c¸ch ®èi chiÕu víi tõ ng÷ toµn d©n.
3- Thái độ tư tưởng: 
+ Tr©n träng ng«n ng÷ cña tõng ®Þa ph­¬ng, tr¸nh chª bai, c­êi cît.
B. Chuẩn bị của thầy và trò
 - Thầy: Soạn giáo án, bảng phụ và máy chiếu
 -Trò: sưu tầm từ ngữ của địa phương mình
C. Phương pháp:
Đàm thoại , diễn giảng
SGK + SGV + giáo án 
Thảo luận nhóm
D . Nội dung và phương pháp lên lớp 
Hoạt động 1. Ổn định lớp : 1 phút
 Hoạt động 2: Kiểm tra bài cũ : 
- Mục tiêu: Kiểm tra kiến thức cũ của học sinh về “Tình thái từ”
- Phương pháp: Vấn đáp
- Thời gian: ( 2 phút)
? Em hiểu thế nào là quan hệ từ? Cho ví dụ?
? Có mấy loại quan hệ từ? Lưu ý cách sử dụng quan hệ từ?
 Hoạt động 3: Tổ chức dạy học bài mới
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung kiến thức cần đạt
Mục tiêu cần đạt: Biết xử lí dữ liệu sau khi đã sưu tầm
Phương pháp: Đàm thoại, diễn giảng
Bµi 1 – T×m tõ ng÷ ®Þa ph­¬ng
* GV chia líp thµnh 4 nhãm, c¸c nhãm xem l¹i kÕt qu¶ cña nhãm ®· tr×nh bµy ë tê T«-ky.
+ GV treo kÕt qu¶ cña 4 nhãm lªn b¶ng.
+ §¹i diÖn c¸c nhãm b¸o c¸o.
+ Nhãm b¹n b¹n nhËn xÐt.
+ GV ®­a b¶ng phô tr×nh bµy ®¸p ¸n ( hoÆc chiÕu trªn b¶ng phô ) 
( PhÇn nµy ë cuèi gi¸o ¸n )
Bµi 2 - S­u tÇm mét sè tõ ng÷ chØ quan hÖ ruét thÞt, th©n thÝch ®­îc dïng ë mét sè ®Þa ph­¬ng kh¸c:
Bµi 3: S­u tÇm mét sè th¬ ca cã sö dông sè tõ ng÷ chØ quan hÖ ruét thÞt, th©n ë ®Þa ph­¬ng em.
+ Tæ chøc thi gi÷a c¸c nhãm
- Mçi nhãm chuÈn bÞ cho mét sè c©u ( Tõ 1- 5 c©u) tr×nh bµy tr­íc líp.
- Cho häc sinh nhãm kh¸c nhËn xÐt bµi cña c¸c nhãm ®· tr×nh bµy
- Gi¸o viªn nhËn xÐt vµ cho ®iÓm. Tuyªn d­¬ng nhãm cã nhiÒu ®¸p ¸n ®óng vµ hay.
* KÕt thóc bµi 2, GV chiÕu mét sè c©u ®Ó HS tham kh¶o:
+ B¸n anh em xa, mua l¸ng giÒng gÇn
+ MÊy ®êi b¸nh ®óc cã x­¬ng
MÊy ®êi d× ghÎ l¹i th­¬ng con chång
+ ThËt thµ nh­ thÓ l¸i tr©u
Th­¬ng nhau nh­ thÓ nµng d©u, mÑ chång
+ C«ng cha nh­ nói Th¸i S¬n
NghÜa mÑ nh­ n­íc trong nguån ch¶y ra
+ SÈy cha ¨n c¬m víi c¸, sÈy mÑ gÆm l¸ ®øng ®­êng
+ Con kh«ng cha nh­ nhµ kh«ng nãc.
+ Con h¬n cha lµ nhµ cã nãc.
+ Cã cha cã mÑ th× h¬n.
Kh«ng cha kh«ng mÑ nh­ ®ên ®øt d©y
+ Phóc ®øc t¹i mÉu
Bµi 1 – T×m tõ ng÷ ®Þa ph­¬ng
Bµi 2 - S­u tÇm mét sè tõ ng÷ chØ quan hÖ ruét thÞt, th©n thÝch ®­îc dïng ë mét sè ®Þa ph­¬ng kh¸c:
* VD: ë mét sè ®Þa ph­¬ng cña tØnh H¶i D­¬ng gäi ng­êi phô n÷ lµ chÞ cña cha m×nh lµ “c«” ( ®óng ra ph¶i lµ b¸c ).
+ HS s­u tÇm, b¸o c¸o.
+ B¹n nhËn xÐt. GV ch÷a. ( ë phÇn cuèi gi¸o ¸n )
 * ở Quảng Bình người ta gọi bố là bọ, mẹ là mạ.
Bµi 3: S­u tÇm mét sè th¬ ca cã sö dông sè tõ ng÷ chØ quan hÖ ruét thÞt, th©n ë ®Þa ph­¬ng em.
+ Anh em nh­ thÓ tay ch©n
+ ChÞ ng· em n©ng
+ Anh em nh­ khóc ruét trªn, khóc ruét d­íi
+ Anh em ®¸nh nhau ®»ng c¸n chø kh«ng ®¸nh nhau ®»ng l­ìi.
+ SÈy cha cßn chó, sÈy mÑ bó d×.
+ Chó còng nh­ cha
+ Con chÞ nã ®i, con d× nã lín
+ Nã ló nh­ng chó nã kh«n
+ Phóc ®øc t¹i mÉu
+ C©y xanh th× l¸ còng xanh
Cha mÑ hiÒn lµnh ®Ó ®øc cho con
+ Cha mÑ nu«i con b»ng giêi, b»ng bÓ
Con nu«i cha mÑ con kÓ tõng ngµy 
Hoạt động 4: Luyện tập củng cố
Mục tiêu: Củng cố nội dung bài học
Phương pháp: Vấn đáp
Thời gian: 3 phút
 Nội dung chính cần nắm của bài học hôm nay?
Hoạt động 5 : Hướng dẫn các hoạt động tiếp nối (1’)
Häc kÜ, hiÓu c¸c kiÕn thøc cña tiÕt häc.
Chuẩn bị bài: Nói quá
Tiết 32 LẬP DÀN Ý CHO BÀI VĂN TỰ SỰ KẾT HỢP VỚI MIÊU TẢ VÀ BIỂU CẢM
A . Mục tiêu cần đạt: Học sinh học xong bài này sẽ hiểu được 
1-Kiến thức: 
+ Häc sinh nhËn diÖn ®­îc c¸c phÇn MB, TB, KB cña 1 v¨n b¶n tù sù kÕt hîp víi miªu t¶ vµ biÓu c¶m 
2-Kĩ năng:
+ RÌn kÜ n¨ng t×m, lùa chän vµ s¾p xÕp c¸c ý trong v¨n b¶n Êy. 
3- Thái độ tư tưởng: 
+ Cã ý thøc, tù gi¸c trong viÖc lËp dµn bµi tr­íc khi viÕt mét bµi v¨n nãi chung vµ lËp dµn bµi cho bµi v¨n tù sù kÕt hîp víi miªu t¶ nãi riªng.
B. Chuẩn bị của thầy và trò
 - Thầy: Soạn giáo án, bảng phụ và máy chiếu
 -Trò: sưu tầm từ ngữ của địa phương mình
C. Phương pháp:
Đàm thoại , diễn giảng
SGK + SGV + giáo án 
Thảo luận nhóm
D . Nội dung và phương pháp lên lớp 
Hoạt động 1. Ổn định lớp : 1 phút
 Hoạt động 2: Kiểm tra bài cũ : 
- Mục tiêu: Kiểm tra kiến thức cũ của học sinh về “Đề văn tự sự”
- Phương pháp: Vấn đáp
- Thời gian: ( 2 phút)
? Em h·y nªu c¸c b­íc x©y dùng ®o¹n v¨n tù sù kÕt hîp víi miªu t¶ vµ biÓu c¶m ?
? Lµm bµi tËp 2 trong SGK Tr. 84 ?
 Hoạt động 3: Tổ chức dạy học bài mới
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung kiến thức cần đạt
Mục tiêu cần đạt: Biết lập dàn ý của bài văn tự sự, viết theo dàn ý
Phương pháp: Đàm thoại, diễn giảng
* HS ®äc v¨n b¶n ''Mãn quµ sinh nhËt'' SGK / Tr.92
? X¸c ®Þnh 3 phÇn MB, TB, KB ?
? Néi dung chÝnh cña mçi phÇn ?
+ MB: Tõ ®Çu ®Õn “ bµy la liÖt trªn bµn”: kÓ vµ t¶ l¹i quang c¶nh chung cña buæi sinh nhËt
+ TB: tiÕp -> “gËt gÇu kh«ng nãi”: tËp trung kÓ vÒ mãn quµ sinh nhËt ®éc ®¸o cña ng­êi b¹n.
? PhÇn TB cßn sö dông PT biÓu ®¹t nµo ?
+ MT vµ BC.
+ KB: cßn l¹i: c¶m nghÜ vÒ mãn quµ sinh nhËt
? TruyÖn kÓ vÒ viÖc g× ?
+ DiÔn biÕn cña buæi sinh nhËt
? Ng«i kÓ ? Thêi gian ? Kh«ng gian ? Hoµn c¶nh ?
+ TruyÖn kÓ theo ng«i thø nhÊt “t«i” (Trang)
+ TruyÖn diÔn ra vµo buæi s¸ng, trong nhµ cña Trang vµo ®óng ngµy SN cña Trang, cã c¸c b¹n ®Õn chóc mõng.
? ChuyÖn x¶y ra víi NV nµo ? TruyÖn cã nh÷ng NV nµo ? Ai lµ NV chÝnh ? TÝnh c¸ch cña tõng NV ?
+ ChuyÖn xoay quanh NV Trang ( NV chÝnh ). Ngoµi ra cßn cã c¸c NV: Trinh, Thanh vµ c¸c b¹n kh¸c.
? DiÔn biÕn cña c©u chuyÖn nh­ thÕ nµo ? ( më ®Çu, ®Ønh ®iÓm, kÕt thóc) ?
+ Më ®Çu: buæi sinh nhËt vui vÎ ®· s¾p ®Õn håi kÕt thóc, Trang sèt ruét v× ng­êi b¹n th©n nhÊt ch­a ®Õn.
+ DiÔn biÕn: Trinh ®Õn vµ gi¶i to¶ nh÷ng nçi b¨n kho¨n cña Trang. §Ønh ®iÓm lµ mãn quµ ®éc ®¸o: 1 chïm æi ®­îc Trinh ch¨m sãc tõ nhá -> T¹o sù bÊt ngê cho c¸c b¹n trong buæi SN vµ c¶ ng­êi ®äc.
+ KÕt thóc: C¶m nghÜ cña Trang vÒ mãn quµ sinh nhËt ®éc ®¸o.
? ChØ ra c¸c yÕu tè miªu t¶, biÓu c¶m vµ t¸c dông cña chóng trong bµi v¨n ?
+ Miªu t¶: nhµ t«i tÊp nËp ... chËt c¶ nhµ ... Trinh ®ang t­¬i c­êi ...
-> miªu t¶ tØ mØ c¸c diÔn biÕn cña buæi sinh nhËt gióp ng­êi ®äc h×nh dung ra kh«ng khÝ cña nã, c¶m nhËn ®­îc t×nh b¹n.
? Bµi v¨n ®­îc viÕt theo tr×nh tù nµo ?
+ Tr×nh tù thêi gian ( håi t­ëng qu¸ khø ).
? Qua t×m hiÓu v¨n b¶n trªn, em h·y cho biÕt: dµn ý mét bµi v¨n tù sù gåm mÊy phÇn ? 
+ Dµn ý bµi v¨n tù sù kÕt hîp víi yÕu tè MT vµ BC gåm 3 phÇn: MB, TB, KB.
? Dµn ý nµy kh¸c dµn ý cña bµi v¨n tù sù ë ®iÓm nµo ?
( ? Ngoµi yÕu tè chÝnh lµ tù sù, mçi phÇn cßn sö dông PT biÓu ®¹t nµo ? )
* GV nhÊn m¹nh l¹i néi dung chÝnh cña tiÕt häc.
* HS ®äc ghi nhí.
Bµi 2 – LËp dµn bµi.
§Ò: H·y kÓ vÒ mét kØ niÖm víi ng­êi b¹n tuæi th¬ khiÕn em xóc ®éng vµ nhí m·i.
+ GV h­íng dÉn. HS lµm ë nhµ.
Dµn ý tham kh¶o: 
a- MB: 
+ Tªn ng­êi b¹n.
+ GT kØ niÖm vÒ ng­êi b¹n( lµ kØ niÖm nµo ? )
b- TB: KÓ chi tiÕt kØ niÖm Êy
+ Nã x¶y ra vµo lóc nµo ? ë ®©u ? ( thêi gian, hoµn c¶nh x¶y ra c©u chuyÖn ). X¶y ra víi ai ( nh©n vËt )
+ ChuyÖn x¶y ra NTN ( më ®Çu, diÔn biÕn, kÕt qu¶ )
+ §iÒu g× khiÕn em xóc ®éng ? ( Miªu t¶ c¸c biÓu hiÖn cña sù xóc ®éng ) 
c- KB: Suy nghÜ, ®¸nh gi¸ vÒ kØ niÖm ®ã.
I - Dµn ý cña bµi v¨n tù sù:
1 - T×m hiÓu:
V¨n b¶n ''Mãn quµ sinh nhËt''
* MB: KÓ vµ t¶ l¹i quang c¶nh chung cña buæi sinh nhËt. 
* TB: 
+ KÓ vÒ mãn quµ ®éc ®¸o
+ Xen MT vµ BC
* KB: C¶m nghÜ vÒ mãn quµ sinh nhËt ®éc ®¸o.
2- Dµn ý bµi v¨n tù sù xen xen yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m;
+ Gåm 3 phÇn: MB, TB, KB.
+ Trong mçi phÇn kÓ cã xen yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m.
* Ghi nhí: SGK / Tr. 95.
III – LuyÖn tËp:
Bµi 1: LËp dµn ý v¨n b¶n ''C« bÐ b¸n diªm''
* GV chia líp lµm 3 nhãm:
+ Nhãm 1: MB, KB
+ Nhãm 2: 2 lÇn quÑt diªm ®Çu.
+ Nhãm 3: 3 lÇn cuèi
* C¸c nhãm b¸o c¸o. Nhãm b¹n nhËn xÐt. GV ch÷a:
a) Më bµi:
- Giíi thiÖu quang c¶nh ®ªm giao thõa
- Giíi thiÖu nh©n vËt chÝnh: c« bÐ b¸n diªm 
- Giíi thiÖu gia c¶nh cña NV chÝnh “c« bÐ b¸n diªm” 
b) Th©n bµi:
* Kh«ng b¸n ®­îc diªm:
- Sî kh«ng d¸m vÒ nhµ -> T×m chç tr¸nh rÐt
- NghÜ vÒ ng«i nhµ ®Ñp ®Ï x­a kia, vÒ ng­êi bµ hiÒn hËu.
- VÉn bÞ giã rÐt hµnh h¹ -> ®«i bµn tay ®· cøng ®ê ra.
* Em bÐ quÑt tõng que diªm ®Ó s­ëi Êm cho m×nh: 
- LÇn 1: t­ëng nh­ ngåi tr­íc lß s­ëi
- LÇn 2: thÊy mét bµn ¨n thÞnh so¹n
- LÇn 3: thÊy c©y th«ng N«-en, nÕn...
- LÇn 4: thÊy bµ ®ang mØm c­êi
- Cuèi cïng ( lÇn 5): bËt hÕt diªm ®Ó nÝu gi÷ bµ
c) KÕt bµi:
- Em chÕt v× gi¸ rÐt trong ®ªm giao thõa
- Th¸i ®é cña mäi ng­êi vµo s¸ng n¨m míi khi nh×n thÊy thi thÓ em.
? ChØ ra c¸c yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m trong truyÖn ? T¸c dông cña c¸c yÕu tè ®ã ?
* Miªu t¶: ngän löa xanh lam, tr¾ng ra, rùc hång, tuyÕt phñ kÝn mÆt ®Êt, diªm ch¸y vµ s¸ng rùc lªn, kh¨n bµn tr¾ng tinh, hµng ngµn ngän nÕn s¸ng rùc..., thi thÓ em bÐ ngåi gi÷a nh÷ng bao diªm
* BiÓu c¶m:
+ Chµ! Gi¸ quÑt 1 que diªm ... nhØ ? 
+ Chµ! ¸nh s¸ng k× dÞ lµm sao
+ ThËt lµ dÔ chÞu...
+ Em thÇn c¶ ng­êi
+ Em ch­a bao giê thÊy bµ to lín...
-> C¸c yÕu tè nµy ®an xen trong qu¸ tr×nh kÓ chuyÖn => C©u chuyÖn sinh ®éng, hÊp dÉn vµ c¶m ®éng h¬n. 
* KIỂM TRA 15’
 1. Ma trận  
 Cấp độ
Tên 
chủ đề 
(nội dung,chương)
Nhận biết
Thông hiểu
Vận dụng
Cộng
Cấp độ thấp
Cấp độ cao
Chủ đề 1
Từ Hán Việt
Phân biệt được từ ghép chính phụ và đẳng lập của từ ghép Hán Việt
Hiểu nghĩa của từ Hán Việt
Số câu : 2
Số điểm Tỉ lệ %
Số câu: 1
Số điểm: 
Số câu
Số điểm
Số câu
Số điểm
Số câu
Số điểm
Số câu
... điểm=...% 
Chủ đề 2
Trợ từ
Hiểu được chức năng của trợ từ
Biết sử dụng trợ từ trong văn nói và văn viết
Số câu 
Số điểm Tỉ lệ