Giáo án Hóa học Lớp 9 - Bài 20+21: Hợp kim sắt gang-thép - Sự ăn mòn kim loại và bảo vệ kim loại khỏi bị ăn mòn - Năm học 2020-2021 - Trần Mạnh Hùng

 Trường THCS Sơn Tiến Giáo án Hóa học 9
Ngày soạn: 20/12/2020
Ngày giảng: 23/12/2020 
 Tiết 31. Bài HỢP KIM SẮT GANG - THÉP
I. Mục tiêu:
1.Kiến thức:
HS biết được : Gang là gì, thép là gì, t/c và ứng dụng của gang và thép; Ng/tắc, 
ng/liệu và quá trình s/x gang trong lò cao; Ng/tắc, ng/liệu và quá trình s/x thép trong lò 
luyện thép.
HS biết đọc và tóm tắt các k/thức từ SGK; Biết sử dụng các k/thức thực tế về gang, 
thép để rút ra các ứng dụng của gang, thép; Biết khai thác thông tin về s/x gang, thép 
.Viết được các PTHH chính xảy ra trong quá trình s/x gang, thép.
2.Kĩ năng:
-Viết được các PTHH biểu diễn tính chất hoá học của sản xuất gang thép
- Biết dự đoán Nguyên liệu SX gang, thép 
- Dự đoán nhôm có phản ứng với dd kiềm không và dựa vào TN để kiểm tra dự đoán 
- Kỹ năng ứng dụng Gang, Thép vào thực tế cuộc sống
3. Thái độ: GD lòng yêu thích môn học.
II. Chuẩn bị:
1) Phòng học bộ môn Hóa – Sinh, Máy chiếu
-, phiếu học tập.
III. Tiến trình bài giảng.
 1. Ổn định tổ chức
 2. Kiểm tra bài cũ
1. Nêu các t/c hh của sắt?
2. Chữa bài tập 4 SGK-40
( Sắt t/d với :
a) D/dịch muối Cu(NO3)2 Fe + Cu(NO3)2 -> Fe(NO3)2 + Cu
c) Khí clo: 2Fe + 3Cl2 -> 2FeCl3 
Sắt không t/d với:
a) H2SO4 đặc nguội b) D/dịch Zn SO4. )
 3. Bài mới
 Hoạt động thầy và trò Nội dung
- GV :giới thiệu hợp kim là gì; hợp kim I. Hợp kim của sắt : 
của sắt có nhiều ứng dụng là gang và 1. Gang là gì? 
thép. - Gang là hợp kim của sắt với các bon và 
- GV: cho HS quan sát một số đồ dùng một số ng/ tố khác trong đó C chiếm 2- 
bằng gang, thép 5% 
- GV: Nêu đặc điểm khác nhau giữa gang - Tính chất :
và thép? - Phân loại : gang trắng và gang xám . 
-GV:Kể một số ứng dụng của gang và - Ứng dụng : 
thép? 2. Thép là gì?
- Hs : các nhóm căn cứ vào thực tế và sgk - Thép đều là hợp kim của sắt với cac bon 
để trả lời . và một số ng/ tố khác nhưng trong đó Cac 
(gang thường cứng và giòn hơn sắt. Thép bon chiếm dưới 2% .
thường cứng, đàn hồi, ít bị ăn mòn) - Tính chất : 
-GV: ? Gang và thép có thành phần giống - ứng dụng : 
 Họ và tên Giáo Viên: Trần Mạnh Hùng Năm học 2020 - 2021 1 Trường THCS Sơn Tiến Giáo án Hóa học 9
và khác nhau ntn? II. Sản xuất gang, thép: 
-GV : yêu cầu HS hđ nhóm tìm hiểu 1. Sản xuất gang như thế nào?
thông tin SGK trả lời câu hỏi: a) Nguyên liệu để sản xuất gang
a) Nguyên liệu s/x gang. - Quặng sắt: Manhetit (Chứa Fe3O4 màu 
b)Ng/tắc để s/x gang. đen), quặng hematit (chứa Fe2O3 )
c) Quá trình s/x gang trong lò cao (Viết - Than cốc, không khí giàu oxi và một số 
các PTPƯ chính xảy ra trong quá trình chất phụ gia khác như đá vôi CaCO3 
sản xuất gang) b) Nguyên tắc sản xuất gang:
- GV: Giải thích than cốc là gì - Dùng CO khử sắt o xit ở nhiệt độ cao 
 c) Quá trình s/x gang trong lò cao: 
- HS thảo luận, báo cáo k/quả Các p/ư chính xảy ra trong lò cao:
 C(r) + O2(k) -> CO2(k) 
- GV : Đưa ra thông tin đúng. C(r) + CO2(k) -> 2CO(k)
 Khí CO khử sắt oxit trong quặng thành 
- CO khử các o xit sắt. Mặt khác, một số o sắt:
 to
xit khác có trong quặng như MnO2 , SiO2 3CO(k) + Fe2O3(r) 2Fe(r) +3CO2(k) 
 cũng bị khử tạo thành Mn, Si 2. Sản xuất thép như thế nào?
- Sắt n/chảy hòa tan một số lượng nhỏ cac a) Ng/liệu sản xuất thép là gang, sắt phế 
bon, và một số ng/tố khác tạo thành gang liệu và oxi .
lỏng b) Nguyên tắc sản xuất thép: Oxi hóa một 
- GV giới thiệu về sự tạo thành xỉ số kim loại, phi kim để loại ra khỏi gang 
- HS : các nhóm tiếp tục thảo luận trả lời phần lớn các ng/tố cac bon, silic, man 
câu hỏi: gan 
a) Ng/liệu s/x thép. c) Quá trình s/x thép:
b) Ng/tắc s/x thép. - Khí oxi oxi hóa sắt tạo thành FeO. Sau 
c) Quá trình s/x thép (Viết các PTPƯ xảy đó FeO sẽ o xi hóa một số ng/tố trong 
ra trong quá trình s/x thép) gang
 như C, Si, S, P 
 o
 Ví dụ: FeO + C t Fe + CO 
 -> Sản phẩm thu được là thép
4. Luyện tập – củng cố: 
 Bài luyện tập: (GV hướng dẫn HS làm bài)
 Tính khối lượng gang có chứa 95% sắt s/x được từ 1,2 tấn quặng hematit (có chứa 
85% Fe2O3) biết rằng hiệu xuất của quá trình là 80%
Hướng dẫn: Fe2O3 + 3CO 2Fe + 3CO2 
Khối lượng của Fe2O3 có trong 1,2 tấn quặng hematite là:
 1,2 . 85 : 100 = 1,02 tấn
Theo PT khối lượng sắt thu được theo lí thuyết là:
 1,02 . 112 : 160 = 0,714 tấn
Vì hiệu suất là 80% nên khối lượng sắt thu được thực tế là: 
 O,714 . 80 : 100 = 0,5712 tấn
Khối lượng gang thu được là:
 0,5712 .100 : 95 = 0,6 tấn
5. Dặn dò, ra bài tập về nhà; 
 - HS chuẩn bị và làm trước các thí nghiệm của bài sự ăn mòn KL
 - BT: 5,6 SGK-63
2 Họ và tên Giáo Viên: Trần Mạnh Hùng Năm học 2020 - 2021 Trường THCS Sơn Tiến Giáo án Hóa học 9
Ngày soạn: 20/12/2020
Ngày giảng: 24/12/2020 
 Tiết 32. Bài SỰ ĂN MÒN KIM LOẠI 
 VÀ BẢO VỆ KIM LOẠI KHỎI BỊ ĂN MÒN
I. Mục tiêu:
1.Kiến thức:
HS biết:
 - Khái niệm về sự ăn mòn kim loại.
 - Nguyên nhân làm kim loại bị ăn mòn và các yếu tố ảnh hưởng đến sự ăn mòn, từ đó 
biết cách bảo vệ đồ vật bằng KL.
 - Liên hệ với các hiện tượng trong thực tế về sự ăn mòn KL, từ đó đề xuất biện pháp 
bảo vệ kim loại.
2.Kĩ năng:
Rèn luyện Liên hệ với thực tế về sự ăn mòn KL, từ đó đề xuất biện pháp bảo vệ kim 
loại.
3. Thái độ: GD lòng yêu thích môn học.
II. Chuẩn bị:
1) Phòng học bộ môn Hóa – Sinh, Máy chiếu
-, phiếu học tập.
 - Một số đồ dùng bằng KL đã bị gỉ
 - HS chuẩn bị từ 5 hôm trước : thí nghiệm “ảnh hưởng của các chất trong môi 
trường đến sự ăn mòn KL”
III. Tiến trình bài giảng.
 1. Ổn định tổ chức
 2. Kiểm tra bài cũ
Câu 1: Cho 5 gam hỗn hợp bột hai muối CaCO3 và CaSO4 tác dụng vừa với dung dịch 
HCl dư tạo thành 448ml khí (đktc). Tính khối lượng của mỗi muối trong hỗn hợp ban 
đầu. Giải: Chỉ có CaCO3 tác dụng với dung dịch HCl dư sinh ra chất khí. Phương 
trình phản ứng.
 CaCO3 + 2HCl CaCl2 + H2O + CO2
 448
Số mol của CO2: = 0,02 (mol) 
 22.400
Số mol CO2 = số mol CaCO3 = 0,02 mol
Khối lượng CaCO3 = 0,02 x 100 = 2 gam ; Khối lượng CaSO4 = 3 gam
Câu 2: Tính khối lượng gang có chứa 95% sắt s/x được từ 1,2 tấn quặng hematit (có 
chứa 85% Fe2O3) biết rằng hiệu xuất của quá trình là 80%
Hướng dẫn: Fe2O3 + 3CO 2Fe + 3CO2 
Khối lượng của Fe2O3 có trong 1,2 tấn quặng hematite là:
 1,2 . 85 : 100 = 1,02 tấn
Theo PT khối lượng sắt thu được theo lí thuyết là:
 1,02 . 112 : 160 = 0,714 tấn
Vì hiệu suất là 80% nên khối lượng sắt thu được thực tế là: 
 O,714 . 80 : 100 = 0,5712 tấn
Khối lượng gang thu được là:
 0,5712 .100 : 95 = 0,6 tấn
 3. Bài mới
 Họ và tên Giáo Viên: Trần Mạnh Hùng Năm học 2020 - 2021 3 Trường THCS Sơn Tiến Giáo án Hóa học 9
 Hoạt động của GV và HS Nội dung
GV : cho HS quan sát một số đồ dùng I. Thế nào là sự ăn mòn KL? 
bằng KL bị gỉ sau đó y/cầu HS đưa ra - Sự phá hủy KL do tác dụng hóa học của 
khái niệm về sự ăn mòn KL. môi trường gọi là sự ăn mòn KL. 
HS: căn cứ vào thông tin thực tế trả lời.
GV giải thích ng/nhân của sự ăn mòn 
KL sau đó cho HS đọc lại trong SGK II. Những yếu tố nào ảnh hưởng đến sự 
HS báo cáo k/quả thí nghiệm ăn mòn KL? 
- ở ống nghiệm 1: Đinh sắt trong k/k 1 .ảnh hưởng của các chất trong môi 
khô không bị ăn mòn trường. 
- ở ống nghiệm 2: Đinh sắt trong nước - Sự ăn mòn KL không xảy ra hoặc xảy ra 
có hòa tan o xi ( k/k) bị ăn mòn chậm. nhanh hay chậm phụ thuộc vào thành 
- ở ống nghiệm 3: Đinh sắt trong d/d phần của m/trường mà nó tiếp xúc.
muối ăn bị ăn mòn nhanh. 2. ảnh hưởng của nhiệt độ :
- ở ống nghiệm 4: Đinh sắt trong nước - Ở to cao sẽ làm cho sự ăn mòn KL xảy 
cất không bị ăn mòn ra nhanh hơn .
- GV: Từ các hiện tượng trên các em hãy - VD: Thanh sắt trong bếp than bị ăn 
rút ra KL? mòn nhanh hơn so với thanh sắt để nơi 
- GV: Thuyết trình khô ráo, thoáng mát.
 III. Làm thế nào để bảo vệ các đồ vật 
 bằng KL không bị ăn mòn? 
 * Các biện pháp bảo vệ KL là:
- HS thảo luận nhóm trả lời câu hỏi: 1) Ngăn không cho KL tiếp xúc với môi 
- Gv: Vì sao phải bảo vệ KL để các đồ trường.
dùng bằng KL không bị ăn mòn ? VD: 
- Gv: Các biện pháp bảo vệ KL mà các - Sơn, mạ, nôi dầu mỡ lên trên bề 
em thấy trong thực tế ? mặt KL.
 - Để đồ vật ở nơi khô ráo, thường 
 xuyên lau chùi sạch sẽ.
 - Rửa sạch sẽ đồ dùng, dụng cụ 
 l/động và tra dầu mỡ.
HS đọc phần “ Em có biết”; 2) Chế tạo hợp kim ít bị ăn mòn; 
 Qui trình bảo vệ một số máy móc. VD: Cho thêm vào thép một số KL như 
 crom, ni ken 
4). Luyện tập – củng cố: 
 - GV yêu cầu HS nhắc lại các n/d chính của bài.
 - BT: 2,4,5 SGK-67.
5. Dặn dò, ra bài tập về nhà; 
 - BT: SGK
4 Họ và tên Giáo Viên: Trần Mạnh Hùng Năm học 2020 - 2021