Đề kiểm tra học kì 2 Ngữ văn Lớp 8 - Năm học 2019-2020 (Có hướng dẫn chấm)

PHÒNG GD& ĐT 
TRƯỜNG THCS 
ĐỀ KIỂM TRA HỌC KỲ II
Năm học 2019 – 2020
Ngày kiểm tra: 15/6/2020
Môn thi: NGỮ VĂN 8
Thời gian làm bài: 90 phút
PHẦN I: (7.0 điểm) 
Đọc đoạn thơ sau và trả lời các câu hỏi :
Cảnh rừng Việt Bắc thật là hay
Vượn hót chim kêu suốt cả ngày
Non xanh nước biếc tha hồ dạo
Rượu ngọt chè tươi mặc sức say...
(Cảnh rừng Việt Bắc – Hồ Chí Minh)
Những lời thơ trên gợi em nhớ tới bài thơ nào đã được học trong chương trình Ngữ văn 8. Tác giả là ai? (1.0 điểm)
Hãy chép lại chính xác bài thơ đó. Ghi rõ hoàn cảnh sáng tác. (1.5 điểm)
Chỉ ra 1 từ láy có trong bài thơ vừa chép và nêu hiệu quả của việc sử dụng từ láy đó?(1.0 điểm)
Dựa vào bài thơ em vừa chép, hãy viết một đoạn văn (khoảng 10 - 12 câu) để làm rõ vẻ đẹp cuả người chiến sĩ cách mạng hiện lên trong bài thơ. Trong đoạn văn có sử dụng một câu cảm thán. (3.5 điểm)
PHẦN II: (3.0 điểm) 
Báo “Thanh niên” ra ngày 18-02-2020 có đăng bài thơ “ Đất nước ở trong tim” của cô giáo Chu Ngọc Thanh ca ngợi đất nước trong cuộc chiến phòng, chống Covid -19. Bài thơ có những dòng xúc động:
 “ Đất nước mình bé nhỏ vậy thôi em
 Nhưng làm được những điều phi thường lắm
 Bởi hai tiếng nhân văn được cất vào sâu thẳm
 Bởi vẫn giữ vẹn nguyên hai chữ đồng bào”
1. Tìm các từ Hán Việt có trong đoạn trích trên?(0.5 iểm)
2. Những từ Hán Việt được sử dụng ở đoạn trích góp phần nói lên điều gì?(0.5 điểm)
3. Trong cuộc chiến chống đại dịch Covid -19, tình nghĩa đồng bào của dân tộc Việt Nam được phát huy và nhắc đến rất nhiều. Em hãy viế đoạn văn khoảng 2/3 trang giấy thi trình bày suy nghĩ của em về tình nghĩa cao đẹp đó. (2.0 điểm)
----------------Hết----------------
HƯỚNG DẪN CHẤM 
Môn NGỮ VĂN 8 - Năm học 2019-2020
Phần I (7.0 điểm)
Câu
Yêu cầu
Điểm
Câu 1
(1.0 điểm)
HS nêu dược :
Bài thơ “Tức cảnh Pác Bó” 
Tác giả: Hồ Chí Minh
0,5
0,5
Câu 2
(1.5 điểm)
 - Chép lại chính xác bài thơ. Sai một lỗi (từ, chính tả) trừ 0.25
“Sáng ra bờ suối tối vào hang
Cháo bẹ rau măng vẫn sẵn sàng
Bàn đã chông chênh dịch sử Đảng
Cuộc đời cách mạng thật sự là sang”
 - Hoàn cảnh sáng tác: tháng 2/1941, sau 30 năm Bác Hồ hoạt động ở nước ngoài và trở về nước sinh sống và làm việc tại núi rừng Pác Bó
1.0
0.5
Câu 3
(1.0 điểm)
- Từ láy: chông chênh
- Chông chênh: là một từ láy giàu giá trị gợi tả, gợi cảm, gợi tả tư thế bấp bênh, không bằng phẳng, không chắc chắn, . 
- Song trong hoàn cảnh của bài thơ, từ “chông chênh” còn nói lên sự thiếu thốn, gian khổ và cả sự nguy nan trong cuộc kháng chiến chống Pháp
0.5
0.25
0.25
Câu 4
(3.5 điểm)
HS dựa vào bài thơ vừa chép, hoàn thành một đoạn văn khoảng 10 - 12 câu để làm rõ vẻ đẹp của người chiến sĩ cộng sản Hồ Chí Minh. Trong đó có sử dụng một câu cảm thán (gạch dưới câu cảm thán).
Hình thức : 
 + Đúng hình thức đoạn văn, đảm bảo tính liên kết, mạch lạc, đúng ngữ pháp, chính tả...
 + Có sử dụng một câu cảm thán (gạch dưới)
( Nếu học sinh không đảm bảo yêu cầu trên trừ theo thang điểm)
 - Nội dung : khai thác hiệu quả các tín hiệu nghệ thuật, có lí lẽ, dẫn chứng để làm rõ tinh thần lạc quan, phong thái ung dung của Bác Hồ trong cuộc sống cách mạng buổi đầu đầy gian khổ.
+ Hoàn cảnh sống của Bác Hồ ở Pác Bó hết sức gian khổ (ngủ trong hang tối, ăn uống thiếu thốn, bàn làm việc chỉ là tảng đá chông chênh).
+ Bác luôn ung dung, lạc quan (giọng thơ khẩu khí, nói cho vui, coi cuộc đời cách mạng là “sang”, phân tích chữ “sang”).
+ Trong quá trình viết biết bám sát vào tín hiệu nghệ thuật
1,0 điểm
0,5
0,5
2.5 điểm
1.0đ
1.0đ
 0.5 
Phần II (3.0 điểm)
Câu 1
(0.5 điểm)
 - Các từ Hán Việt trong đoạn trích trên: phi thường, nhân văn, đồng bào.
(HS tìm được 2 từ - cho điểm tối đa; 1 từ - 0.25 điểm)
0,5đ
Câu 2
(0.5 điểm)
- Các từ Hán Việt đã góp phần ngợi ca 1 đất nước Việt Nam nhỏ bé nhưng có thể làm được những điều phi thường. Bởi sâu thẳm trong mỗi người VN là sự yêu thương, chia sẻ, là hai tiếng nhân văn và tình nghĩa đồng bào . Qua đó, ta cảm nhận được niềm tự hào, tự tôn dân tộc của tác giả. Đồng thười các từ Hán Việt còn làm cho đoạn thơ mang sắc thái trang trọng 
0.5 
Câu 3
(2.0 điểm)
HS đảm bảo các yêu cầu sau :
* Hình thức : đúng hình thức của một đoạn văn, diễn đạt không có sai sót nghiêm trọng.
 * Nội dung: có thể như một vài định hướng sau
 - Giải thích nghĩa từ đồng bào, khẳng định dân tộc ta luôn đề cao nghĩa “đồng bào” trong mọi hoàn cảnh
 - Biểu hiện, dẫn chứng 
 + Trong thời chiến: vì chữ đồng bào mà có biết bao người lính đã ngã xuống để bảo vệ nền độc lập, tự do
 + Trong thời bình: 
 . Người Việt Nam luôn biết yêu thương, chia sẻ và giúp đỡ nhau trong cuộc sống
 . Ví như trong đại dịch Covid: các bác sĩ tuyến đầu chống dịch; nhà nước có những chính sách nhân đạo đón đồng bào về từ vùng tâm dịch, những anh chị sinh viên nhường kí túc xá để phục vụ cho khu cách li, các chú bộ đội phải vào rừng sâu.những tấm lòng hảo tâm khuyên góp gửi chính phủ để cùng nhau chống dịch.
 . Phê phán những con người ko biết đến nghĩa đồng bào đó
 - Kết đoạn: chốt lại vấn đề và liên hệ bản thân
 . 
4 điểm
 0.5đ
 2.0đ
 0.25đ
 0.5đ
 0.75
0.25
0.25