Bộ đề đọc hiểu Ngữ văn Lớp 9 trong chương trình

Phần I (4,0 điểm)

Trong bài Phong cách Hồ Chí Minh, sau khi nhắc lại việc Chủ tịch Hồ Chí Minh đã tiếp xúc với văn hóa nhiều nước, nhiều vùng trên thế giới, tác giả Lê Anh Trà viết:

 “Nhưng điều kỳ lạ lạ tất cả những ảnh hưởng quốc tế đó đã nhào nặn với cái gốc văn hóa dân tộc không gì lay chuyển được ở Người, để trở thành một nhân cách rất Việt Nam, một lối sống rất bình dị, rất Việt Nam, rất phương Đông, nhưng cũng đồng thời rất mới, rất hiện đại”

(Trích Ngữ văn 9, tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, 2015)

1. Ở phần trích trên, tác giả đã cho thấy vẻ đẹp của phong cách Hồ Chí Minh được kết hợp hài hòa bởi những yếu tố nào? Em hiểu được điều gì về tình cảm của tác giả dành cho Người?

2. Xác định hai danh từ được sử dụng như tính từ trong phần trích dẫn và cho biết hiệu quả nghệ thuật của cách dùng từ ấy.

3. Em hãy trình bày suy nghĩ (khoảng 2/3 trang giấy thi) về trách nhiệm của thế hệ trẻ đối với việc giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc trong thời kỳ hội nhập và phát triển.

 

docx 284 trang linhnguyen 18/10/2022 4740
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Bộ đề đọc hiểu Ngữ văn Lớp 9 trong chương trình", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên

Tóm tắt nội dung tài liệu: Bộ đề đọc hiểu Ngữ văn Lớp 9 trong chương trình

Bộ đề đọc hiểu Ngữ văn Lớp 9 trong chương trình
 đi cánh buồm bạc màu, cũ kĩ.
+ Hình ảnh thể hiện cuộc sống lao động đầy chất thơ, thể hiện tâm hồn lãng mạn của những người dân chài.
- Thuyền ta: Thuyền của ta, thuyền của những người dân chài đang đánh cá.
- Không thể thay thế “thuyền ta” thành “đoàn thuyền”. Vì từ “ta” đầy tự hào, không còn cái tôi cô đơn, nhỏ bé. Thể hiện được niềm vui, niềm lạc quan, hăng say lao động, làm chủ biển trời của những người lao động mới. Thể hiện rõ được sự thống nhất của hai nguồn cảm hứng: cảm hứng lãng mạn tràn đầy, niềm vui hào hứng về cuộc sống mới trong thời kì miền Bắc xây dựng Chủ nghĩa xã hội và cảm hứng thiên nhiên, vũ trụ; tạo riêng hình ảnh thơ mang tính chất lãng mạn.
5
Câu thơ “Lướt giữa mây cao với biển bằng", tác giả đã vi phạm phương châm hội thoại nào? Điều đó có phải chủ ý của nhà văn không, vì sao?
Câu thơ “Lướt giữa mây cao với biển bằng”:
- Phương châm vi phạm: Phương châm về chất
- Tác dụng: Dụng ý của tác giả, nói quá lên so với sự thật, nhằm làm nổi bật hình ảnh và tư thế của đoàn thuyền, của con người, họ không còn bé nhỏ mà tầm vóc trở nên lớn lao, vĩ đại, phi thường.
6
Trong chương trinh Ngữ văn THCS, em cũng đã học một bài thơ rất hay có hinh ảnh con thuyền, cánh buồm. Đó là bài thơ nào? Của ai?
Bài thơ cũng có hình ảnh thuyền, cánh buồm:
- Bài thơ: Quê hương
- Tác giả: Tế Hanh
7
Cách viết “Lái gió với buồm trăng” đã gợi cho em điều gì?
Cách vỉêt “Lái gió với buồm trăng” đã gợi cho em:
Thuyền có lái và có buồm, người lái con thuyền và thuyền lái gió đẩy thuyền. Hình ảnh lãng mạn và thơ mộng: Gió là người lái, mảnh trăng là cánh buồm. Con thuyền lướt đi giữa mây cao biển lớn . Bút pháp lãng mạn đã biến con thuyền vốn nhỏ bé trước biển cả bao la thành con thuyền kì vĩ khổng lồ, hòa nhập với kích thước rộng lớn của thiên nhiên vũ trụ...
8
Viết đoạn văn nêu cảm nhận vể khổ thơ trên.
Viết đoạn văn cảm nhận về khổ thơ:
- Trên mặt biển đó, có con thuyền đang băng băng lướt đi trên sóng:
“Thuyền ta lái gió với buồm trăng 
Lướt giữa mây cao với biển bằng 
Ra đậu dặm xa dò bụng biển 
Giàn đan thế trận lưới vây giăng”.
- Con thuyền đánh cá vốn nhỏ bé trước biển cả bao la giờ đây đã trở thành một con thuyền đặc biệt có gió là người cầm lái, còn trăng là cánh buồm. Con thuyền băng băng lướt sóng ra khơi để “dò bụng biển”.
- Công việc đánh cá được dàn đan như một thế trận hàọ hùng. Tư thế và khí thế cùa những ngư dân thật mạnh mẽ, đầy quyết tâm giữa không gian bao la của biển trời.
- Tầm vóc của con người và đoàn thuyền đã được nâng lên hòa nhập vào kích thước của thiên nhiên vũ trụ. Không còn cái cảm giác nhỏ bé lẻ loi khi con người đối diện với trời rộng sông dài như trong thơ Huy Cận trước cách mạng.
- Hình ảnh thơ thật lãng mạn bay bổng và con người có tâm hồn cũng thật vui vẻ, phơi phới. Công việc lao động nặng nhọc đã trở thành bài ca đầy niềm vui, nhịp nhàng cùng thiên nhiên.
9
Bằng sự hiểu biết của bản thân, em hây viết đoạn văn khoảng 12 câu theo kiểu lập luận diễn dịch, trình bày cảm nhận về vẻ đẹp của người dân chài khi đánh cá trên biển đêm, trong đoạn có sử dụng một câu phủ định và một phép lặp để liên kết.
Viết đoạn văn càm nhận về vẻ đẹp cùa người dán chài khi đánh cá trên biển đêm:
- Tư thế hiên ngang, tầm vóc lớn lao
- Dũng cảm
- Tâm hồn lãng mạn, tràn đầy tinh thần lạc quan
- Giàu ơn nghĩa, gắn bó với thiên nhiên.
10
Từ đoạn thơ vừa chép, với những hiểu biết xã hội của mình, em hãy trình bày suy nghĩ (khoảng nửa trang giấy thi) về hình ảnh những người ngư dân vẫn đang ngày đêm vươn khơi bám biển trong thời điểm hiện nay.
Viết đoạn nghị luận hình ảnh những ngườỉ ngư dân vẫn đang ngày đêm vươn khơi bám biển trong thời điểm hiện nay;
- Khẳng định đây là một hình ảnh đẹp, được toàn dân ngợi ca, ủng hộ.
- Nêu suy nghĩ về công việc của người ngư dân: khó khăn, gian khổ, phải đương đầu với thử thách của thiên nhiên, biển cả, hiềm nguy luôn rình rập luôn dũng cảm, kiên cường vì một tình yêu với quê hương, đất nước.
- Nêu ý nghĩa công việc của những người Ngư dân: Lao động hăng say, đầy hào hứng để góp phần khai tác tài nguyên, nuôi sống bản thân, làm giàu cho gia đình, xây dựng đất nước; kiên trì bám biển để khẳng định chủ quyền lãnh thổ của đất nước, bảo vệ vùng biển đảo quê hương ...
- Suy nghĩ, hành động bản thân: khâm phục, tự hào -> ủng hộ về vật chất và tinh thần cho những người ngư dân để họ yên tâm bám biển, quyết tâm xây dựng và bảo vệ đất nước; ra sức học tập, rèn luyện sức khỏe, tu dưỡng đạo đức trở thành người có ích cho xã hội, giúp đất nước phát triển, thể hiện tình yêu nước một cách đúng đắn.... 
PHIẾU SỐ 2 
Cho đoạn thơ sau:
“Mặt trời xuống biền như hòn lửa 
Sóng đã cài then đêm sập cửa 
Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi 
Tàu hát căng buồm cùng gió khơi.”
Câu 1: Những câu thơ trên trong bài thơ nào? Bài thơ đó được ra đời trong hoàn cảnh nào?
Câu 2: Từ “lại” trong câu “Đoàn thuyền... lại ra khơi” có ý nghĩa gì? 
Câu 3: Chỉ ra những biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong đoạn thơ trên.
Câu 4: Có ý kiến cho rằng: Bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá” là “một khúc ca”. Em hiểu nội dung khúc ca ấy như thế nào?
Câu 5: Viết đoạn văn diễn dịch khoảng 12 câu trình bày cảm nhận của em về đoạn thơ trên.
GỢI Ý
1
Những câu thơ trên trong bài thơ nào? Bài thơ đó được ra đời trong hoàn cảnh nào?
Hoàn cảnh sáng tác bài thơ:
- Tác giả: Huy Cận
- Hoàn cảnh sáng tác: Bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá” được Huy Cận sáng tác năm 1958 khi miền Bắc đang tiến hành xây dựng Chủ nghĩa Xã hội, tác giả đi thực tế đến vùng mỏ Hòn Gai - Quảng Ninh. 
2
Từ “lại” trong câu “Đoàn thuyền... lại ra khơi” có ý nghĩa gì?
Ý nghĩa từ “lại”:
Từ “lại” nói về hoạt động của đoàn thuyền vừa biểu thị sự lặp lại tuần tự, thường nhật, liên tục mỗi ngày của công việc lao động vừa biểu thị ý so sánh ngược chiều với câu trên: đất trời vào đêm nghỉ ngơi mà con người bắt đầu lao động, một công việc lao động không ít vất vả.
3
Chỉ ra những biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong đoạn thơ trên.
Biện pháp nghệ thuật trong đoạn thơ:
- So sánh: Mặt trời xuống biển như hòn lửa.
=> Tác dụng: Mặt trời” được ví như một hòn lửa khổng lồ đang từ từ lặn xuống.
- Nhân hóa: Sóng đã cài then đêm sập cửa.
=> Tác dụng: Gán cho sự vật những hành động của con người sóng “cài then”, đêm “sập cửa” gợi cảm giác vũ trụ như một ngôi nhà lớn, với màn đêm buông xuống là tấm cửa khổng lồ và những gợn sóng là then cài cửa. Con người đi trong biển đêm mà như đi trong ngôi nhà thân thuộc của mình.
- Ẩn dụ: Câu hát căng buồm cùng gió khơi.
=> Tác dụng: Nghệ thuật ẩn dụ góp phần thể hiện một hiện thực: Đó là niềm vui phơi phới, tinh thần lạc quan của người dân chài. Họ ra khơi trong tâm trạng đầy hứng khởi vì họ tìm thấy niềm vui trong lao động, yêu biển và say mê với công việc chinh phục biển khơi làm giàu cho Tồ quốc.
4
Có ý kiến cho rằng: Bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá” là “một khúc ca”. Em hiểu nội dung khúc ca ấy như thế nào?
Bài thơ là một khúc ca:
- Bài thơ là khúc ca về lao động và thiên nhiên đất nước giàu, đẹp.
- Khúc ca ấy vừa phơi phới, hào hứng vừa khỏe khoắn, mạnh mẽ
5
Viết đoạn văn diễn dịch khoảng 12 câu trình bày cảm nhận của em về đoạn thơ trên.
* Cảnh hoàng hôn trên biên được miêu tả bằng hình tượng độc đáo:
“Mặt trời xuống biền như hòn lửa
Sóng đã cài then đêm sập cửa”
- Với sự liên tưởng so sánh thú vị, Huy Cận đã miêu tả rất thực sự chuyển đồi thời khắc giữa ngày và đêm khiến cảnh biển vào đêm thật kì vĩ, tráng lệ.
- Với phép tu từ so sánh, nhân hóa khiến ta hình dung vũ trụ như một ngôi nhà lớn với màn đêm buông xuống là tấm cửa khổng lồ với những lượn sóng hiền hoà gối đầu nhau chạy ngang trên biển như những chiếc then cài cửa. Phác hoạ được một bức tranh phong cảnh kì diệu như thế hển nhà thơ phải có cặp mắt thần và trái tim nhạy cảm.
* Khi thiên nhiên bước vào trạng thái nghỉ ngơi thì con ngườỉ bắt đầu làm việc:
- Màn đêm mở ra đã khép lại không gian của một ngày. Giữa lúc vũ trụ, đất trời như chuyển sang trạng thái nghỉ ngơi thì ngược lại, con người bắt đầu hoạt động:
“Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi
Câu hát căng buồm cùng gió khơi”
* Sự đối lập này làm nổi bật tư thế lao đọng của con người trước biển:
- Nhịp thơ nhanh mạnh như một quyết định dứt khoát. Đoàn ngư dân ào xuống đẩy thuyền ra khơi và cất cao tiếng hát khởi hành. Từ “lại” vừa biểu thị sự lặp lại tuần tự, thường nhật, liên tục mỗi ngày của công việc lao động vừa biểu thị ý so sánh ngược chiều với câu trên: đất trời vào đêm nghỉ ngơi mà con người bắt đầu lao động, một công việc lao động không ít vất và.
- Hình ảnh “câu hát căng buồm” - cánh buồm căng gió ra khơi- là ẩn dụ cho tiếng hát của con người có sức mạnh làm căng cánh buồm. Câu hát là niềm vui, niềm say sưa hứng khởi của những người lao động lạc quan yêu nghề, yêu biển và say mê với công việc chinh phục biển khơi làm giàu cho Tổ quốc. 
PHIẾU SỐ 3
Cho đoạn thơ:
“Hát rằng: cá bạc biển Đông lặng,
Cá thu biển Đông như đoàn thoi 
Đêm ngày dệt biển muôn luồng sáng.
Đến dệt lưới ta, đoàn cá ơi!”
Câu 1: Tại sao tác giả lại nói: "Cá thu biển Đông như đòan thoi”?
Câu 2: Câu hát của người dân có ý nghĩa gì?
Câu 3: Viết đoạn văn khoảng 12 câu theo theo kiểu Tổng - Phân - Hợp để làm rõ khí thế ra khơi của những ngư dân.
GỢI Ý
1
Tại sao tác giả lại nói: "Cá thu biển Đông như đòan thoi”?
Câu thơ “Cá thu biển Đông như đoàn thoi”:
- Nghệ thuật: So sánh
- Hiệu quả của cách nói đó: Cách nói “Cá thu biển Đông như đoàn thoi”: là cách nói so sánh, tác giả so sánh cá thu với đoàn thoi nhằm gợi lên bức tranh biển cả như một tấm lưới dệt được dệt nên từ hàng nghìn đoàn thoi đưa. So sánh đàn cá như đoàn thoi, Huy Cận đã thể hiện được không gian biển cả giàu có với những đoàn cá đông đúc, nối đuôi nhau trên biển như thoi đưa. 
2
Câu hát của người dân có ý nghĩa gì?
Ý nghĩa câu hát của ngư dân:
- Lời hát của ngư dân làng chài ca ngợi sự giàu cố của biển cá với đa dạng các loài cá khác nhau. Đây chính là niềm vui tươi, phấn chấn để có một chuyến đi đánh cá bội thu.
- Tiếng hát ấy như gọi cá đến cho đầy ắp khoang thuyền. Tinh thần vui tươi, phấn khởi trong lao động ấy đa tạo nên sự hăng say và tin tưởng hơn. Tác giả đã tái hiện lại cảnh đánh cá tuyệt đẹp.
3
Viết đoạn văn khoảng 12 câu theo theo kiểu Tổng - Phân - Hợp để làm rõ khí thế ra khơi của những ngư dân.
Viết đoạn văn để làm rõ khi thế ra khơi của những ngư dân:
- Chuyện làm ăn thường có nhiều may rủi. Ra khơi đánh cá, họ cầu mong biển lặng sóng êm, gặp luồng cá, đánh bắt được nhiều. Họ hát khúc hát ca ngợi sự giàu có của biển cả. Họ hát bài ca gọi cá vào lưới, mong muốn công việc đánh cá thu được kết quả tốt đẹp. Niềm ước mong ấy phản ánh tấm lòng hiền hậu của ngư dân từng trải qua nhiều nắng, gió, bão tố trên biển. Giọng điệu thơ ngọt ngào, ngắn dài và vang xa: “cá bạc”, “đoàn thoi”, “dệt biển”, “luồng sáng”, “dệt lưới”.
- Câu hát của những người đi biển, nó không những thể hiện được tâm hồn lạc quan và khí thế khẩn trương mà còn nói lên niềm mong ước của con người. Đi đánh cá từ ngàn đời nay may rủi là chuyện thường tình. Vì vậy, trong câu hát ta đọc được uớc mong của họ. Đó là ước mơ về trời yên biển lặng, gặp được luồng cá để đánh bắt được nhiều. Giọng điệu lời thơ như ngân lên ngọt ngào, ngân dài và xa mãi “Cá thu biển Đông như đoàn thoi”
- Các hình ảnh của cá được so sánh, ẩn dụ là nhừng nét sáng tạo độc đáo đem đến cho người đọc một cảm nhận thứ vị về con người lao động trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc. 
PHIẾU SỐ 4
Cho đoạn thơ:
“Ta hát bài ca gọi cá vào,
Gõ thuyền đã có nhịp trăng cao,
Biển cho ta cá như lòng mẹ,
Nuôi lớn đời ta tự buổi nào”
Câu 1: Tiếng hát trong đoạn thơ trên có ý nghĩa gì?
Câu 2: Tại sao tác giả so sánh biển như lòng mẹ?
Câu 3: Viết đoạn văn nêu cảm nhận của em về khổ thơ trên để thấy biển không những giàu đẹp mà còn rất ân nghĩa thủy chung.
GỢI Ý
1
Tiếng hát trong đoạn thơ trên có ý nghĩa gì?
Ý nghĩa tiếng hát trong đoạn thơ:
- Vầng trăng	in xuống mặt nước, sóng xô bóng trăng dưới	nước như gõ vào mạn thuyền thành hình ảnh nhịp trăng cao gõ thuyền xua cá vào lưới.
=> Cái mới của sự sáng tạo nghệ thuật - một hình ảnh lãng mạn đầy chất thơ - một tưởng tượng đẹp của nhà thơ tạo nên cảnh lao động vừa đẹp, vừa vui, vừa nên thơ bởi sự hoà nhập con người và thiên nhiên cùng lao động.
2
Tại sao tác giả so sánh biển như lòng mẹ?
Tác giả so sánh biển Đông như lòng mẹ:
- Câu thơ:
“Biển cho ta cá như lòng mẹ
Nuôi lớn đời ta tự buổi nào”
- Nghệ thuật so sánh: Là một lời hát ân tình sâu sắc tronq bài ca lao động say sưa thơ mộng, hùng vĩ và đầy lòng biết ơn. Biển luôn ưu đãi con người => Sự biết ơn của tác giả với biển.
3
Viết đoạn văn nêu cảm nhận của em về khổ thơ trên để thấy biển không những giàu đẹp mà còn rất ân nghĩa thủy chung.
Viết đoạn văn để thấy biển không những giàu đẹp mà còn rất ân nghĩa thủy chung:
- Biển không những giàu đẹp mà còn rất ân nghĩa thủy chung, bao la như lòng mẹ. Biển cho con người cá, nuôi lớn con người. Những người dân chài đã hát bài ca gọi cá vào với họ:
“Ta hát bài ca gọi cá vào 
Gõ thuyền đã có nhịp trăng cao.”
- Không phải con người gõ thuỵền để xua cá vào lưới má là “trăng cao gõ”. Trong đêm trăng sáng, vầng trăng in xuống mặt nước, sóng xô bóng trăng dưới nước gõ vào mạn thuyền thành hình ảnh “nhịp trăng cao gõ”. Có thể nói đây là hình ảnh lãng mạn đầy chất thơ làm đẹp thêm công việc lao động đánh cá trên biển. Thiên nhiên đã cùng vơi con người hòa đồng trong lao động.
- Câu thơ “Biển cho ta cá như lòng mẹ/Nuôi lớn đời ta tự buổi nào” là một lời hát ân tình sâu sắc trong bài ca lao động say sưa thơ mộng, hùng vĩ và đầy lòng biết ơn. 
PHIẾU SỐ 5
Cho đoạn thơ sau:
“Sao mờ kéo lưới kịp trời sáng 
Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng 
Vẩy bạc đuôi vàng lóe rạng đông 
Lưới xếp buồm lên đón nắng hồng”
Câu 1: Em hiểu thế nào là “kéo xoăn tay”?
Câu 2: Trong câu thơ “vẩy bạc đuôi vàng loé rạng đông”, từ "đông” có nghĩa là gì? Hãy tìm ít nhất 2 nghĩa của từ “đông” và cho ví dụ. Câu thơ đã sư dụng biện pháp tu từ gì? Phân tích? Tìm hai ví dụ cũng sử dụng biện pháp tu từ đó mà em đã được học.
Câu 3: Đoạn thơ cho em hiểu gì về đất nước con người Việt Nam? 
Câu 4: Viết đoạn văn phân tích khổ thơ để thấy tinh thần lao động hăng say trong một đêm ra khơi đánh cá.
GỢI Ý
1
Em hiểu thế nào là “kéo xoăn tay”?
Nghĩa cụm từ “kéo xoăn tay”:
Kéo hết sức, liền tay, liên tục để ca không thể thoát ra được
2
Trong câu thơ “vẩy bạc đuôi vàng loé rạng đông”, từ "đông” có nghĩa là gì? Hãy tìm ít nhất 2 nghĩa của từ “đông” và cho ví dụ. Câu thơ đã sư dụng biện pháp tu từ gì? Phân tích? Tìm hai ví dụ cũng sử dụng biện pháp tu từ đó mà em đã được học.
Nghĩa của từ “đông” trong “Vây bạc đuôi vàng loé rạng đông”:
- Từ “đông” có nghĩa là phía đông, biển đông.
- Hai nghĩa khác nhau của từ "đông”
+ Là động từ chỉ trạng thái: đông đúc, nhiều 
+ Là động từ chỉ trạng thái: đông cứng 
+ Là từ chỉ phương hướng: hương đông, phía đông
- Ví dụ: Đằng đông, từng đoàn thuyền đánh cá nối đuôi nhau về bờ.
- Câu thơ đã sử dụng biện pháp tu từ ẩn dụ: chỉ số lượng cá thu được nhiều đến mức làm đầy ắp, trắng xoá mạn thuyền khi ánh nắng chiếu vào thân cá => thành quả lao động. Cảm giác ánh sáng một ngày mới từ đoàn thuyền cá đó thể hiện ánh sáng sự bội thu “Mùa vàng”.
-Ví dụ về hai câu thơ sử dụng phép tu từ ẩn dụ.
“Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ
Mặt trời chân lí chói qua tim”
(Từ ấy – Tố Hữu)
“Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ”
(Viếng lăng Bác - Viễn Phương)
3
Đoạn thơ cho em hiểu gì về đất nước con người Việt Nam?
Đoạn thơ cho ta hiểu về đất nước con người Vỉệt Nam:
- Con người Việt Nam cần cù nhiệt tình lao động với tình cảm trí tuệ, tình yêu biển, yêu nghề.
- Công việc lao động nặng nhọc đã trờ thảnh bài ca đầy niềm vui nhịp nhàng với thiên nhiên.
4
Viết đoạn văn phân tích khổ thơ để thấy tinh thần lao động hăng say trong một đêm ra khơi đánh cá.
Viết đoạn văn để thấy tinh thần lao động hăng say trong một đêm ra khơi đánh cá:
- Một đêm trôi đi thật nhanh trong nhịp điệu lao động hào hứng hăng say:
“Sao mờ kéo lưới kịp trời sáng 
Ta kéo xoăn tay chùm cả nặng”
- Khi sao mờ lá lúc trời gần sáng và như thế cũng đồng nghĩa với việc lao động trên biển của những ngư dân gần kết thúc nhưng càng gần về sáng thi họ lại càng khản trương... ch úng ta thấy trong câu thơ thứ 2 nhà thơ đã đặc tả người lao động: “Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng” kéo xoăn tay lả từ ngữ thật giàu chất tạo hình. Nhưng đôi bàn tay kéo lưới nhanh thoăn thoắt gợi lên vẻ đẹp rắn rỏi, khỏe mạnh với những bắp tay cuồn cuộn của người dân chài khi kéo mẻ lưới đầy cá nặng.
- Tác giả miêu tả cảnh người lao động với rất nhiều màu sắc nào là bạc, vàng, hồng - những màu tươi sáng và rực rỡ này khiến cho người đọc hình dung cảnh bình minh đang lên thật là đẹp.
- Trong ánh bình minh rạng rỡ “Lưới xếp buồm lên đón nắng hồng”. Hình ảnh “nắng hồng” ở cuối câu thơ tượng trưng cho ánh nắng của một ngày mới, ánh nắng của một cuộc đời mới - cuộc đời tràn đầy niềm vui. Cuộc đời ấy là cuộc đời mà những người lao động được làm chủ công việc của mình, được làm chủ cuộc sống. Họ không còn phải lệ thuộc, không còn bị bóc lột sức lao động nữa. 
PHIẾU SỐ 6
Bài thơ Cành phong lan bể của Chế Lan Viên có câu: “Con cá cầm đuốc dẫn thơ về...”. Bài Đoàn thuyền đánh cá của Huy Cận cũng có một câu thơ giàu hình ảnh tương tự.
Câu 1: Em hãy chép chính xác khổ thơ có câu thơ đó theo sách Ngữ văn 9 và cho biết hoàn cảnh ra đời của bài thơ.
Câu 2: Con cá song và ngọn đuốc là những sự vật vốn khác nhau trong thực tế nhưng nhà thơ Huy Cận lại co một sự liên tưởng hợp lí. Vì sao vậy? Câu thơ của ông giúp người đọc hiểu thêm những gì về thiên nhiên và tài quan sát của nhà thơ?
Câu 3: Dưới đây là câu chủ đề cho một đoạn văn trình bày cảm nhận về khổ thơ được chép theo yêu cầu ở câu 1:
Chỉ với bốn câu thơ, Huy Cận đã cho ta thấy một bức tranh kì thú về sự giàu có và đẹp đẽ của biển cả quê hương.
Em hãy viết tiếp khoảng 8 đến 10 câu để hoàn chỉnh đoạn văn theo phép lập luận diễn dịch trong đó có một câu ghép và một câu có thành phần tình thái.
GỢI Ý
1
Em hãy chép chính xác khổ thơ có câu thơ đó theo sách Ngữ văn 9 và cho biết hoàn cảnh ra đời của bài thơ.
Chép chính xác khổ thơ và nêu hoàn cảnh sáng tác:
- Chép chính xác khổ thơ:
“Cá nhụ cá chim cùng cá đé,
Cá song lấp lánh đuốc đen hống,
Cái đuôi em quẫy trăng vàng choé,
Đêm thở: sao lùa nước Hạ Long”.
- Hoàn cảnh sáng tác: Bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá” được Huy Cận sáng tác năm 1958 khi miền Bắc đang tiến hành xây dựng Chủ nghĩa Xã hội, tác giả đi thực tế đến vùng mỏ Hòn Gai - Quảng Ninh. 
2
Con cá song và ngọn đuốc là những sự vật vốn khác nhau trong thực tế nhưng nhà thơ Huy Cận lại co một sự liên tưởng hợp lí. Vì sao vậy? Câu thơ của ông giúp người đọc hiểu thêm những gì về thiên nhiên và tài quan sát của nhà thơ?
Tác gỉả liên tưởng con cá song với ngọn đuốc:
- Trong thực tế cá song có thân dài nhiều chấm, vạch màu đen hồng nên dưới ánh trăng chúng bơi lội trông như rước đuốc.
- Thiên nhiên biển cả đẹp huyền ảo “lung linh như đêm hội”.
- Tài quan sát tinh tế và trí tưởng tượng bay bổng của nhà thơ.
3
Dưới đây là câu chủ đề cho một đoạn văn trình bày cảm nhận về khổ thơ được chép theo yêu cầu ở câu 1:
Chỉ với bốn câu thơ, Huy Cận đã cho ta thấy một bức tranh kì thú về sự giàu có và đẹp đẽ của biển cả quê hương.
Em hãy viết tiếp khoảng 8 đến 10 câu để hoàn chỉnh đoạn văn theo phép lập luận diễn dịch trong đó có một câu ghép và một câu có thành phần tình thái.
Viết đoạn văn thấy một bức tranh kì thú về sự giàu có và đẹp đẽ của bỉển cả quê hương:
- Chỉ với bốn câu thơ, Huy Cận đã cho ta thấy một bức tranh kì thú về sự giàu có và đẹp đẽ của biển cả quê hương.
- Biển cả giàu có: Cảnh của đêm trăng trên biển lung linh lấp lánh với hình ảnh nhiều màu sắc của các loài cá: “cá nhụ, cá chim, cá đé, cá song”. Một loạt những hình ảnh liệt kê góp phần diễn tả sự giàu có của biển cả nước ta.
- Không chỉ giàu, biển cả quê hương còn đẹp:
+ Hình ảnh ẩn dụ độc đáo “cá song lấp lánh đuốc đen hồng”: cá song có các chấm màu đen và hồng trên thân từ đó tác giả liên tưởng tới ngọn 

File đính kèm:

  • docxbo_de_doc_hieu_ngu_van_lop_9_trong_chuong_trinh.docx