Bài giảng Tiếng Việt Lớp 5 - Tuần 4, Bài: Từ trái nghĩa - Trường Tiểu học Tân Long Hội A

 TỪ TRÁI NGHĨA Luyện từ và câu: TỪ TRÁI NGHĨA
I.Nhận xét.
 1. So sánh nghĩa của các từ in nghiêng:
 Phrăng Đơ Bô-en là một người gốc Bỉ trong quân đội 
 Pháp xâm lược Việt Nam. Nhận rõ tính chất phi nghĩa của 
 cuộc chiến tranh xâm lược, năm 1949, ông chạy sang hàng 
 ngũ quân đội ta, lấy tên Việt là Phan Lăng. Năm 1986, 
 Phan Lăng cùng con trai đi thăm Việt Nam, về lại nơi ông 
 đã từng chiến đấu vì chính nghĩa.
 * Phi nghĩa: Trái với đạo lí. * Chính nghĩa: Đúng 
 Cuộc chiến tranh phi nghĩa với đạo lí. Chiến đấu vì 
 là cuộc chiến tranh có mục chính nghĩa là chiến 
 đích xấu xa, không được đấu vì lẽ phải, chống lại 
 những người có lương tri cái xấu, chống lại áp 
 ủng hộ. bức, bãi công. I.Nhận xét.
2.Tìm những từ trái nghĩa với nhau trong câu tục ngữ sau:
 Chết vinh hơn sống nhục
 * chết / sống * vinh / nhục
 vinh: được kính - nhục: xấu hổ vì 
 trọng, đánh giá cao bị khinh bỉ
 3Cách. Cách dùng dùng từ các trái từ nghĩa trái nghĩa trong trong câu câutục ngữtục ngữ trên trên tạo córa 
 táchai dụngvế tương như phảnthế nào, làm trong nổi việc bật thểquan hiện niệm quan sống niệm rất cao 
 sốngđẹp của của người người Việt Việt Nam Nam ta?
 Thà chết mà được kính trọng, đánh giá cao còn hơn sống 
 mà bị người đời khinh bỉ. tươi sáng - tối tăm
Tôi vẫn luôn nhớ nụ cười ... của những người thợ mỏ
khi thoát ra khỏi hầm ...
Tôi vẫn luôn nhớ nụ cười tươi sáng của những người
thợ mỏ khi thoát ra khỏi hầm tối tăm. nhỏ bé - rộng lớn
 Tôi chỉ là hạt cát ... giữa đất trời ...
Tôi chỉ là hạt cát nhỏ bé giữa đất trời rộng lớn. trầm - bổng
Giọng nói của cô giáo lúc , lúc không trầm 
cuốn hút ánh mắt say sưa của chúng tôi.
Giọng nói của cô giáo lúc trầm, lúc bổng cuốn hút 
ánh mắt say sưa của chúng tôi. Từ trái nghĩa là những từ có nghĩa trái 
ngược nhau
 M: cao - thấp, phải - trái, ngày - đêm, 
2.Việc đặt các từ trái nghĩa bên cạnh 
nhau có tác dụng làm nổi bật những sự 
vật, sự việc, hoạt động, trạng thái, 
đối lập nhau. 1.Tìm những cặp từ trái nghĩa trong các 
 thành ngữ, tục ngữ dưới đây:
Luyện tập a. Gạn đục khơi trong
 đục / trong
 b. Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng.
 đen / sáng
 c. Anh em như thể chân tay
 Rách lành đùm bọc, dở hay đỡ đần.
 Rách / lành dở / hay 2. Điền vào mỗi chỗ trống một từ trái nghĩa 
 với các từ in đậm để hoàn chỉnh các thành 
 ngữ, tục ngữ sau:
Luyện tập
 a. Hẹp nhà rộng bụng. 
 b. Xấu người đẹp nết. 
 c. Trên kính dưới nhường. 3. Tìm từ trái nghĩa với mỗi từ sau:
a. Hòa bình 
- chiến tranh, xung đột 
b. Thương yêu 
- căm ghét, căm giận, căm thù, căm hờn, ghét bỏ, thù 
ghét, thù hằn, thù hận, hận thù, 
c. Đoàn kết 
- chia rẽ, bè phái, xung khắc, 
d. Giữ gìn 
- phá hoại, phá phách, tàn phá, hủy hoại, 4. Đặt hai câu để phân biệt một cặp từ trái nghĩa 
vừa tìm được ở bài tập 3.
a. Những người tốt yêu chuộng hòa bình. Những 
kẻ ác thích chiến tranh.
b. Chúng ta phải biết giữ gìn sách vở, đừng bao 
giờ phá hoại.
c. Anh em trong một nhà phải biết đoàn kết, không 
nên chia rẽ.
d. Ông em thương yêu tất cả các cháu. Ông chẳng 
hề ghét bỏ đứa nào. Chọn từ trái nghĩa thích hợp với từ in đậm để điền vào cho đúng
a. Đất thấp trời cao 
b. Việc nhỏ nghĩa lớn 
c. Chân cứng . đá mềm 
d. Gần nhà xa.. ngõ. 
e. Trên đồng cạn.., dưới đồng sâu,
 Chồng cày, vợ cấy, con trâu đi bừa. CHÀO CÁC EM!