Bài giảng Ngữ văn 6 - Văn bản: Bức tranh của em gái tôi

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ 
Người dạy: Hoàng Thị Hà 
Đến dự tiết học Ngữ văn lớp 6D 
“ Từ ngày cô em út lấy được chồng trạng nguyên, hai cô chị càng sinh lòng ghen ghét, định tâm hại em để thay em làm bà trạng. Nhân quan trạng đi sứ vắng, hai cô chị sang chơi, rủ em chèo thuyền ra biển, rồi đẩy em xuống nước. Một con cá kình nuốt chửng cô em vào bụng” 
 ( Trích SGK Ngữ Văn 6, tập 1) 
Tiết 81: BỨC TRANH CỦA EM GÁI TÔI 
 - Tạ Duy Anh - 
 I . Đọc và tìm hiểu chung 
 1. Tác giả: 
 Sinh 1959 
 - Quê: Chương Mĩ - Hà Tây (Hà Nội) 
 - Là nhà văn hiện đại, là cây bút trẻ của thời 
 kì đổi mới. 
 Nhà văn Tạ Duy Anh 
 - Tác phẩm chính : “ Lão Khổ ” (1992); 
 “ Hiệp sĩ áo cỏ ” (1993), “ Con dế ma ” (1999); 
 “ Trò đùa của số phận ” (2008), 
 -Tên : Tạ Viết Dũng 
 I . Đọc và tìm hiểu chung 
 1. Tác giả 
 2. Tác phẩm 
 a) Đọc và tìm hiểu chú thích 
Tiết 81: BỨC TRANH CỦA EM GÁI TÔI 
 - Tạ Duy Anh - 
 I . Đọc và tìm hiểu chung 
 1. Tác giả 
 2. Tác phẩm 
 a) Đọc và tìm hiểu chú thích 
 b) Tìm hiểu chung về văn bản 
 - Xuất xứ : 
 in trong tập “ Con dế ma ” 
 - Phương thức biểu đạt: 
 tự sự kết hợp miêu tả 
 - Ngôi kể : 
 ngôi thứ nhất 
 - Bố cục: 
 - Thể loại : 
 truyện ngắn 
 2 cốt truyện 
Tiết 81: BỨC TRANH CỦA EM GÁI TÔI 
 - Tạ Duy Anh - 
 - Nhân vật chính : 
Kiều Phương & người anh 
 + Truyện về người anh 
 + Truyện về cô em gái 
 Truyện lồng trong truyện 
Tiết 81: BỨC TRANH CỦA EM GÁI TÔI 
 - Tạ Duy Anh - 
I . Đọc và tìm hiểu chung 
II. Phân tích 
1. Diễn biến tâm trạng của người anh 
a) Khi tài năng của K .P chưa được phát hiện 
- Hành động: Bí mật theo dõi em. 
 Suy nghĩ: “ Trời ạ, thì ra  cạo trắng cả ”. 
Quý mến, vui vẻ,thân thiết với em, 
có chút kẻ cả,ra vẻ đàn anh, coi việc em chế màu 
chỉ là những trò trẻ con. 
b) Khi tài năng của K. Phương được phát hiện 
 - Thái độ của mọi người : 
 + Chú Tiến Lê : mặt rạng rỡ nói: “ Anh chị có 
 Phúc lớn hôi họa không? ” 
 + Bố : ngây người như không tin vào mắt mình 
 Ôm thốc Mèo lên: “ Ôi, con đãquá lớn ” 
 + Mẹ : Không kìm được xúc động 
 Ngạc nhiên, vui mừng và hạnh phúc 
 Lời nói : 
 + Gọi em là “Mèo” 
 + Nói: “Này , em không để được à?” 
CÂU HỎI 
 1. Tìm những chi tiết nói về tâm trạng, suy nghĩ, thái độ và hành động của người 
 anh khi tài năng của Kiều Phương được phát hiện. 
 2. Khi xem trộm những bức tranh của em, người anh nhận ra điều gì? 
 3. Chỉ ra biện pháp nghệ thuật được sử dụng khi nói về thái độ và tâm trạng của 
 người anh khi tài năng của Kiều Phương được phát hiện? 
 4. Qua những chi tiết đó, em có nhận xét gì về thái độ của người anh đối với em? 
CÂU HỎI 
 1. Tìm những chi tiết nói về tâm trạng, suy nghĩ, thái độ và hành động của người 
 anh khi tài năng của Kiều Phương được phát hiện. 
 2. Khi xem trộm những bức tranh của em, người anh nhận ra điều gì? 
 3. Chỉ ra biện pháp nghệ thuật được sử dụng khi nói về thái độ và tâm trạng của 
 người anh khi tài năng của Kiều Phương được phát hiện? 
 4. Qua những chi tiết đó, em có nhận xét gì về thái độ của người anh đối với em? 
CÂU HỎI 
 1. Tìm những chi tiết nói về tâm trạng, suy nghĩ, thái độ và hành động của người 
 anh khi tài năng của Kiều Phương được phát hiện. 
 2. Khi xem trộm những bức tranh của em, người anh nhận ra điều gì? 
 3. Chỉ ra biện pháp nghệ thuật được sử dụng khi nói về thái độ và tâm trạng của 
 người anh khi tài năng của Kiều Phương được phát hiện? 
 4. Qua những chi tiết đó, em có nhận xét gì về thái độ của người anh đối với em? 
CÂU HỎI 
 1. Tìm những chi tiết nói về tâm trạng, suy nghĩ, thái độ và hành động của người 
 anh khi tài năng của Kiều Phương được phát hiện. 
 2. Khi xem trộm những bức tranh của em, người anh nhận ra điều gì? 
 3. Chỉ ra biện pháp nghệ thuật được sử dụng khi nói về thái độ và tâm trạng của 
 người anh khi tài năng của Kiều Phương được phát hiện? 
 4. Qua những chi tiết đó, em có nhận xét gì về thái độ của người anh đối với em? 
Tiết 81: BỨC TRANH CỦA EM GÁI TÔI 
 - Tạ Duy Anh - 
I . Đọc và tìm hiểu chung 
II. Phân tích 
1. Diễn biến tâm trạng của người anh 
a) Khi tài năng của K .P chưa được phát hiện 
 Lời nói: 
 + Gọi em là “ Mèo ” 
 + Nhắc nhở: “ Này , em không để được à? ” 
Suy nghĩ: “ Trời ạ, thì ra  cạo trắng cả ”. 
 NT: giọng kể nhẹ nhàng, tự nhiên 
 b) Khi tài năng của K. Phương được phát hiện 
 Chỉ muốn khóc 
 Suy nghĩ: 
+ Thấy mình bất tài nên bị đẩy ra ngoài 
+ Không tìm thấy ở mình 1 năng khiếu gì 
+ Vẻ mặt của Mèo như chọc tức 
 Thái độ: 
+ Không thể thân với Mèo như trước kia 
+ Chỉ cần 1 lỗi nhỏ ở Mèo là gắt um lên 
 Hành động: 
+ Xem trộm tranh của em: “ Cái bátngộ nghĩnh, con Mèodễ mến ” 
+ Lén trút ra tiếng thở dài 
NT: miêu tả tâm lí nhân vật 
 Buồn, mặc cảm, tự ti, xa lánh, ghét bỏ, ghen tị, thầm cảm phục tài năng của em 
 Quý mến, vui vẻ,thân thiết với em, 
có chút kẻ cả,ra vẻ đàn anh, coi việc em chế màu 
chỉ là những trò trẻ con. 
- Hành động: bí mật theo dõi em 
TIỂU KẾT 
* NT: 
- Tạo dựng những tình huống để bộc lộ tâm lí nhân vật. 
- Miêu tả tâm lí nhân vật tinh tế. 
* ND: 
- Người anh trong truyện ban đầu mặc dù có chút kẻ cả, ra vẻ đàn anh nhưng rất quý mến , thân thiết với em . Nhưng sau đó khi tài năng của em được phát hiện thì tâm trạng có sự thay đổi. Cậu trở nên ghen ghét đố kị, mặc cảm tự ti trước tài năng của cô em gái. 
Người anh trai 
Kiều Phương 
A 
Kiều Phương và người anh trai 
C 
B 
D 
 Kiều Phương và chú Tiến Lê 
1. Nhân vật chính trong truyện “Bức tranh của em gái tôi” là ai? 
Lời người em, ngôi thứ nhất 
Lời tác giả, ngôi thứ ba 
c 
Lời người anh, ngôi thứ nhất 
a 
B 
D 
 Lời người anh, ngôi thứ ba 
 2. Truyện “Bức tranh của em gái tôi” được kể bằng lời của ai và theo ngôi thứ mấy ? 
LUYỆN TẬP 
Anh em nào phải người xa 
Cùng chung bác mẹ một nhà cùng thân 
Anh em như thể tay chân 
Anh em hòa thuận hai thân vui vầy