Bài giảng Luyện từ và câu Lớp 5 - Bài: Từ đồng nghĩa - Trường Tiểu học Tân Long Hội A

 LUYỆN TỪ VÀ CÂU
TỪ ĐỒNG NGHĨA. Luyện từ và câu
 Từ đồng nghĩa
 I. Nhận xét:
1. So sánh nghĩa của các từ in đậm trong mỗi ví dụ sau:
a) Sau 80 năm giời nô lệ làm cho nước nhà bị yếu hèn, ngày nay 
chúng ta cần phải xây dựng lại cơ đồ mà tổ tiên đã để lại cho 
chúng ta, làm sao cho chúng ta theo kịp các nước khác trên hoàn 
cầu. Trong công cuộc kiến thiết đó, nước nhà trông mong chờ 
đợi ở các em rất nhiều. 
 Hồ Chí Minh 
 b) Màu lúa chín dưới đồng vàng xuộm lại. Nắng nhạt ngả 
màu vàng hoe. Trong vườn, lắc lư những chùm quả xoan vàng 
lịm không trông thấy cuống, như những chuỗi tràng hạt bồ đề 
treo lơ lửng.
 Tô Hoài Luyện từ và câu
 Từ đồng nghĩa
Nghĩa của các từ trong mỗi ý trên giống nhau hay khác 
nhau?
a)Xây dựng - kiến thiết
b)Vàng xuộm - vàng hoe - vàngl ịm Luyện từ và câu
 Từ đồng nghĩa
❖ Kết luận: 
- Nghĩa của các từ trong mỗi ý trên giống nhau (cùng chỉ
một hoạt động, một màu)
- Những từ có nghĩa giống nhau như vậy là các từ đồng 
nghĩa. Luyện từ và câu
 Từ đồng nghĩa
2. Thay những từ in đậm trong mỗi ví dụ trên cho nhau rồi 
rút ra nhận xét: Những từ nào thay thế được cho nhau? 
Những từ nào không thay thế được cho nhau? Vì sao?
a)Sau 80 năm giời nô lệ làm cho nước nhà bị yếu hèn, ngày 
nay chúng ta cần phải kiếnxây d thiếtựng lại cơ đồ mà tổ tiên đã để 
lại cho chúng ta, làm sao cho chúng ta theo kịp các nước 
khác trên hoàn cầu. Trong công cuộc kixâyến dựng thiết đó, nước 
nhà trông mong chờ đợi ở các em rất nhiều. Luyện từ và câu
 Từ đồng nghĩa
 Từ xây dựng và kiến thiết có thể thay thế cho 
nhau được vì nghĩa của các từ ấy giống nhau hoàn 
toàn (làm nên một công trình kiến trúc, hình thành một 
tổ chức hay một chế độ chính trị, xã hội, kinh tế). b) Màu lúa chín dưới đồng vàng xuộm lại. Nắng nhạt ngả 
 màu vàng hoe. Trong vườn, lắc lư những chùm quả xoan 
 vàng lịm không trông thấy cuống, như những chuỗi tràng 
 hạt bồ đề treo lơ lửng.
• Vàng xuộm, vàng hoe, vàng lịm không thể thay thế cho nhau 
 vì nghĩa của chúng không giống nhau hoàn toàn. 
• vàngVàng xuộm xuộm chỉ màu vàng đậm của lúa chín. 
• vàngVàng hoehoe chỉ màu vàng nhạt, tươi, ánh lên. 
• Còn vàngvàng lịm chỉ màu vàng của quả chín, gợi cảm giác rất 
 ngọt. Luyện từ và câu
 Từ đồng nghĩa
❖Ghi nhớ:
1. Từ đồng nghĩa lành ững từ có nghĩa giống nhau hoặc gần 
 giống nhau.
VD: siêng năng, chăm chỉ, cần cù, 
2. Có những từ đồng nghĩa hoàn toàn, có thể thay thế cho nhau 
 trong lời nói. 
VD: hổ, cọp, hùm, 
3. Có những từ đồng nghĩa không hoàn toàn. Khi dùng những 
 từ này, taph ải cân nhắc lựa chọn cho đúng. 
VD: - Ăn, xơi, chén, (biểu thị tháiđ ộ, tình cảm khác nhau đối 
 với người đối thoại hoặc điều được nói đến).
 - Mang, khiêng, vác, (biểu thi nḥ̣ ững cách thức hành 
 động khác nhau). Luyện từ và câu
 Từ đồng nghĩa
III. LUYỆN TẬP
Bài1 : Xếp những từ in đậm thànht ừng nhóm đồng nghĩa: 
 Sau 80 năm giời nô lệ làm cho nước nhà bị yếu hèn, 
ngày nay chúng ta cần phải xây dựng lại cơ đồ mà tổ tiên 
đã để lại cho chúng ta, làm sao cho chúng ta theo các 
nước khác trên hoàn cầu. Trong công cuộc kiến thiết đó, 
nước nhà trông mong ở các em rất nhiều. Non sông Việt 
Nam có trở nên tươi đẹp được hay không, dân tộc Việt 
nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai cùng với các 
cường quốc năm châu được hay không, chính là nhờ 
một phần lớn ở công học tập của các em.
 Hồ Chí Minh Luyện từ và câu
 Từ đồng nghĩa
+ nước nhà - non sông
+ hoàn cầu - năm châu ❖Bài 2: Tìm những từ đồng nghĩa với những từ sau đây: 
đẹp, to lớn, học tập.
M: đẹp-xinh
Đẹp: đẹp đẽ, đèm đẹp, xinh, xinh xắn, xinh tươi, tươi đẹp, 
mĩ lệ, 
To lớn: to, to đùng, to tướng, to kềnh, vĩ đại, khổng lồ, lớn, 
Học tập: học, học hành, học hỏi, Luyện từ và câu
 Từ đồng nghĩa
❖ Bài3 : Đặt câu với một cặp từ đồng nghĩa em vừa tìm 
 được ở bài tập số 2 
 M: - Quê hương em rất đẹp.
 - Bé Hà rất xinh. • Phong cảnh nơi đây thật mĩ lệ. /Cuộc sống mỗi ngàym ột 
 tươi đẹp.
• Em bắt được một chú cua to kềnh. / Còn Nam bắt được 
 một chú ếch to sụ.
• Chúng em rất chăm học hành. /Ai cũng thích học hỏi 
 những điều hay từ bạn bè. 100123456789 Rung Chuông Vàng
 Chọn A, hoặc B, hoặcC. 
Câu 1 Em hãy chọn ý đúng nhất.
 A. Từ đồng nghĩa là những từ có nghĩa giống nhau.
 B. Từ đồng nghĩa là những từ có nghĩa gần giống nhau.
 C.Từ đồng nghĩa là những từ có nghĩa giống nhau hoặc
 gần giống nhau. 100123456789 Rung Chuông Vàng
 Chọn A, hoặc B, hoặc C, hoặc D
Câu 2 Dòng nào dưới đây là những từ đồng nghĩa?
 A. hồng, đỏ, thẫm.
 B. đen đúa, xanh đen, xanh hồ thủy.
 C. mang, vác, đi, đứng.
 D. Biếu, tặng, cho, bán. Chào tạm biệt!
Chúc quý thầy cô mạnh khoẻ, hạnh phúc!